കേരളത്തിലെ തൃശ്ശൂർ ജില്ലയിലെ കടവല്ലൂരിൽ വർഷാവർഷം നടക്കുന്ന ഋഗ്വേദ പാരായണ മത്സരമാണു് കടവല്ലൂർ അന്യോന്യം. കടവല്ലൂരിലെ ശ്രീരാമസ്വാമി ക്ഷേത്രത്തിൽ എല്ലാ വർഷവും വൃശ്ചികമാസത്തിൽ എട്ടു ദിവസങ്ങളിലായാണു് അന്യോന്യം നടക്കുന്നത്[1] . കേരളത്തിലെ പ്രധാനപ്പെട്ട രണ്ടു ഋഗ്വേദ പഠന പാഠശാലകളായ തിരുനാവായ മഠം, തൃശ്ശൂർ ബ്രഹ്മസ്വം മഠം[2] എന്നിവിടങ്ങളിലെ വേദ പഠന വിദ്യാർത്ഥികളാണു് ഈ മത്സരത്തിൽ പങ്കെടുക്കുന്നത്.[3]
വാരമിരിക്കുക, ജടചൊല്ലുക, രഥ ചൊല്ലുക ഇവയാണ് പരീക്ഷയ്ക്കുള്ള വിഷയങ്ങൾ. പരീക്ഷയ്ക്കു ചേരുവാൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നവർ പല പ്രാവശ്യവും ഓരോരോ അമ്പലങ്ങളിൽ നടക്കുന്ന വാരങ്ങളിൽ പോയി, വേദം ചൊല്ലണം. "സമക്ഷത്തുചൊല്ലൽ" എന്നാണിതറിയപ്പെടുന്നത്. കിഴക്കുപടിഞ്ഞാറ് എന്ന പരീക്ഷയാണ് കടവല്ലൂർ അന്യോന്യത്തിലേക്കുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പ്. തൃശ്ശൂർ ബ്രഹ്മസ്വം മഠത്തിൽ വെച്ച് തുലാമാസത്തിലാണ് ഈ പരീക്ഷ നടക്കുക. ഇതിൽ രണ്ടു വാരമെങ്കിലും ശരിയാവുന്നവർക്കേ കടവല്ലൂർ വാരമിരിക്കാൻ യോഗ്യത ലഭിക്കുകയുള്ളൂ.[4] കടവല്ലൂര് ജട ചൊല്ലുവാൻ ഇച്ഛിക്കുന്ന ആൾ `കിഴക്കു പടിഞ്ഞാറ്' പരീക്ഷയിൽ നാലു ജട പിഴയ്ക്കാതെ ചൊല്ലണം. രഥ ചൊല്ലുന്നവൻ അവിടെ രണ്ടു `രഥ' പിഴയ്ക്കാതെ ചൊല്ലണം. `കിഴക്കു പടിഞ്ഞാറ്' പരീക്ഷയിൽ ജടയും രഥയും ചൊല്ലുമ്പോൾ രണ്ടു പിഴവുകൾ വരെ ക്ഷന്തവ്യമാണ്. എന്നാൽ മൂന്നു പിഴ പിഴച്ചാൽ (`കലമ്പുക' എന്നാണ് നമ്പൂതിരിമാരുടെ ഇടയിലുള്ള പ്രയോഗം) അയാൾ പരാജയപ്പെട്ടതായി കണക്കാക്കും[5]. കിഴക്ക് പടിഞ്ഞാറ് പരീക്ഷ തുലാം 25ന് ആണ് അവസാനിക്കുക. വൃശ്ചികം ഒന്നാം തിയ്യതി രഥ, മൂന്നാം തിയ്യതി ജട എന്നാണ് മത്സരക്രമം. പരീക്ഷ പതിനാറുമുതൽ ഇരുപത്തിനാലു ദിവസം വരെ നീണ്ടുനില്ക്കാം.
ഈ പരീക്ഷകൾ എല്ലാം രാത്രിസമയത്താണ് നടത്താറുള്ളത്. തുലാം 30 നു-വൈകുന്നേരം രണ്ടു യോഗക്കാരും കടവല്ലൂർ എത്തും. ആദ്യത്തെ ദിവസത്തെ പരീക്ഷയുടെ പേർ ‘ഒന്നാംതി മുൻപിലിരിക്കലും’ `ഒന്നാംതി രണ്ടാംവാര’വുമാകുന്നു. ‘മുൻപിലിരിക്കുക’ എന്നുവച്ചാൽ ഒന്നാമതായി വാരമിരിക്കുക എന്നർത്ഥം. പിന്നത്തെ പരീക്ഷ `ഒന്നാംതി ജട’യും `മൂന്നാംതി രഥ’യുമാണ്. ശേഷമുള്ള ദിവസങ്ങളിൽ ചൊല്ലുന്ന ജടയ്ക്കും രഥയ്ക്കും ‘മുക്കിലേ ജട’ ‘മുക്കിലേ രഥ’ എന്നിങ്ങനെ പേർ പറയുന്നു. അതിന് ഒന്നിനൊന്നു മേലേക്കിടയിലുള്ള പരീക്ഷകളാണ് ‘കടന്നിരിക്കലും’ `വലിയ കടന്നിരിക്ക’ലും: ഇവ രണ്ടും രഥയിലുള്ള പ്രയോഗവിശേഷങ്ങൾതന്നെ. `വലിയ കടന്നിരിക്ക’ലിൽ വിജയിയായ വൈദികനു സമുദായത്തിൽ വലിയ സ്ഥാനം ലഭിക്കുന്നു. [6]