Overview | |||
---|---|---|---|
Owner | കറാച്ചി അർബൻ ട്രാൻസ്പോർട്ട് കോർപ്പറേഷൻ | ||
Locale | മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഏരിയ കറാച്ചി | ||
Transit type | Commuter rail | ||
Number of lines | 3 | ||
Number of stations | 23 rail | ||
Headquarters | കറാച്ചി, സിന്ധ്, പാകിസ്ഥാൻ | ||
Operation | |||
Began operation | 1964 | ||
Host railroads | പാകിസ്ഥാൻ റെയിൽവേ | ||
Technical | |||
System length | 50 kilometres (31 mi) | ||
Track gauge | 1,676 mm (5 ft 6 in) | ||
|
കറാച്ചി സർക്കുലർ റെയിൽവേ (ചുരുക്കത്തിൽ കെസിആർ ) [1] ( ഉർദു: کراچی سرکلر ریلوے , സിന്ധി : ڪراچي سرڪيولر)കറാച്ചി മെട്രോപൊളിറ്റൻ ഏരിയയിൽ സേവനം നൽകുന്ന പാകിസ്ഥാനിലെ സിന്ധിലെ കറാച്ചിയിൽ ഭാഗികമായി സജീവമായ ഒരു പ്രാദേശിക പൊതുഗതാഗത സംവിധാനമാണ്. [2] കെസിആർ 1964 മുതൽ 1994 വരെ പൂർണ്ണമായി പ്രവർത്തനക്ഷമമായിരുന്നു. 1999 ൽ അത് പെട്ടെന്ന് അടച്ചുപൂട്ടി. [3] 2001 മുതൽ , കറാച്ചി സർക്കുലർ റെയിൽവേ പുനരാരംഭിക്കാനുള്ള നിരവധി ശ്രമങ്ങൾ നടത്തുകയും 2020 നവംബറിൽ പാകിസ്ഥാൻ സുപ്രീം കോടതിയുടെ ഉത്തരവനുസരിച്ച് കെസിആർ ഭാഗികമായി അതിൻറെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. [4] [5] [6]
ചുന്ദ്രിഗർ റോഡിലെ കറാച്ചി സിറ്റി സ്റ്റേഷൻ അതിന്റെ ഹബ്ബ് ആയിരുന്നു. അതിനാൽ, കെസിആറിന്റെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിച്ച പ്രവർത്തനങ്ങൾ വടക്ക് ഗഡാപ്പ് വരെയും കിഴക്ക് ധബെജി വരെയും തെക്ക് കിയാമാരി വരെയും പടിഞ്ഞാറ് ബലൂചിസ്ഥാനിലെ ഹബ്ബ് വരെയും വ്യാപിക്കും. പുനരുജ്ജീവിപ്പിച്ച കെസിആറിൻ്റെ പ്രവർത്തനം കറാച്ചിയിലെ ഒരു പ്രാദേശിക പൊതുഗതാഗത സംവിധാനമായി മാറാൻ ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതാണ്. നഗര കേന്ദ്രത്തെ നഗരത്തിനുള്ളിലെ നിരവധി വ്യാവസായിക വാണിജ്യ ജില്ലകളുമായും പുറം പ്രദേശങ്ങളുമായും ബന്ധിപ്പിക്കുകയെന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെയാണ് അത് പുനരാരംഭിച്ചത്. കെസിആറിന്റെ പുനരുജ്ജീവന ശ്രമങ്ങൾ 1999-ൽ അത് പ്രവർത്തനരഹിതമായതിന് ശേഷം നിരവധി തവണ നടന്നിരുന്നു. പ്രധാനമായും സാമ്പത്തികവും പിന്നെ രാഷ്ട്രീയവുമായ പിന്തുണയുടെ അഭാവം മൂലം പുനരുജ്ജീവനം പൂർത്തീകരിക്കപ്പെടാതെ പോയി. 2017 മെയ് മാസത്തിൽ, പാകിസ്ഥാൻ ഫെഡറൽ ഗവൺമെന്റ് ഒരു 27.9 ബില്യൺ പാകിസ്ഥാനി രൂപയുടെ കെസിആർ പുനഃസ്ഥാപന പാക്കേജ് അനുവദിച്ചുകൊണ്ട് ഉത്തരവായി, എന്നിരുന്നാലും സിന്ധ് പ്രവിശ്യാ സർക്കാരുമായുള്ള തർക്കങ്ങളും കാലതാമസവും കാരണം ആത്യന്തികമായി ആ ധനസഹായം റദ്ദാക്കുന്നതിൽ കലാശിച്ചു കാര്യങ്ങൾ.
2020 ഓഗസ്റ്റിൽ, ഫെഡറൽ ഗവൺമെന്റ് 10.5 ബില്യൺ രൂപയുടെ കെസിആർ പുനഃസ്ഥാപിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു പുനരധിവാസ പാക്കേജ് അംഗീകരിച്ചു. പാകിസ്ഥാൻ റെയിൽവേയിലെ മുതിർന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥൻ അമീർ മുഹമ്മദ് ദൗദ്പോട്ടയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ, അംഗീകരിച്ച തുക കൊണ്ട് കറാച്ചി-പെഷവാർ റെയിൽവേ ലൈനിന്റെ പുനരുദ്ധാരണത്തെ പോലെ, കെസിആറിന്റെ പുനരുദ്ധാരണ പദ്ധതിയുടെ ഒന്നാം ഘട്ടവും രണ്ടാം ഘട്ടവും മാത്രമാണ് ലക്ഷ്യമിടുന്നത്. [7]
പ്രസിഡന്റ് അയൂബ് ഖാന്റെ കാലത്താണ് കറാച്ചി സർക്കുലർ റെയിൽവേ നിലവിൽ വന്നത്. കറാച്ചിയിലെ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന ജനസംഖ്യയ്ക്കും ചുറ്റുമുള്ള സബർബൻ കമ്മ്യൂണിറ്റികൾക്കും മികച്ച ഗതാഗത സൗകര്യങ്ങൾ ലഭ്യമാക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ 1964-ൽ പാകിസ്ഥാൻ റെയിൽവേയുടെ ഭരണത്തിന് കീഴിൽ കെസിആർ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ആരംഭിച്ചു. യഥാർത്ഥ കെസിആർ ലൈൻ കറാച്ചി സിറ്റി സ്റ്റേഷനിൽ നിന്ന് നീണ്ട് ഡ്രഗ് റോഡ് സ്റ്റേഷനിൽ അവസാനിച്ചു. ആ വർഷം 6 ദശലക്ഷം യാത്രക്കാരെ വഹിച്ചു. [8] അതിന്റെ തൽക്ഷണ വിജയം പാകിസ്ഥാൻ റെയിൽവേയെ അതിന്റെ പ്രവർത്തനത്തിന്റെ ആദ്യ വർഷത്തിൽ തന്നെ ഗണ്യമായ ലാഭമുണ്ടാക്കുവാൻ സഹായിച്ചു. 1970-ൽ, കെസിആർ കിഴക്ക് ദിശയിൽ ലാന്ധി ജംഗ്ഷൻ സ്റ്റേഷനിലേക്ക് നീട്ടി ലൈൻ വികസിപ്പിച്ചു. പുതിയ ട്രാക്ക് പടിഞ്ഞാറോട്ട് നീട്ടി. അങ്ങനെ 1970-ൽ കറാച്ചി പോർട്ട് ട്രസ്റ്റ് ഹാൾട്ട് സ്റ്റേഷനും വസീർ മാൻഷൻ സ്റ്റേഷനും പ്രവർത്തനം ആരംഭിച്ചു. 1970കളിലുടനീളം, ട്രാക്ക് പടിഞ്ഞാറോട്ടും വടക്കോട്ട് വടക്കൻ നാസിമാബാദിലേക്കും നീട്ടി കറാച്ചിയിലെ നിരവധി പാർപ്പിട, വ്യാവസായിക മേഖലകൾക്ക് ചുറ്റും ഒരു "ലൂപ്പ് ലൈൻ" രൂപീകരിച്ചു. അതിന്റെ ഉച്ചസ്ഥായിയിൽ, കെസിആർ 104 പ്രതിദിന ട്രെയിനുകൾ ഓടിച്ചു, അതിൽ 80 ട്രെയിനുകൾ മെയിൻ ലൈനിലും ബാക്കി 24 ട്രെയിനുകൾ ലൂപ്പ് ലൈനിലും ഓടി. 1990-കളിൽ, പ്രവർത്തനച്ചെലവ് വർധിച്ചു. അതേസമയം തന്നെ യാത്രക്കാരോടുള്ള ജീവനക്കാരുടെ സമീപനം മോശമായതും യാത്രക്കാർ യാത്രാക്കൂലി കൊടുക്കാതെ യാത്ര ചെയ്യുന്ന സംസ്കാരവും കാരണം കെസീആറിൻ്റെ വരുമാനം കുറഞ്ഞു. ഈ സമയത്ത് സ്വകാര്യ വാഹന ഉടമകൾ കെസിആർ ജീവനക്കാരെ കരാറിൽ എടുത്തു. 1994 ആയപ്പോഴേക്കും കെസിആർ കെടുകാര്യസ്ഥത മൂലം വലിയ നഷ്ടത്തിലായി. [9] തൽഫലമായി, ഭൂരിഭാഗം ട്രെയിനുകളും നിർത്തലാക്കി. ചുരുക്കം ചിലത് മാത്രം ലൂപ്പിൽ ഓടി. വളർന്നുവരുന്ന ഗതാഗത മാഫിയയുടെ സമ്മർദ്ദം താങ്ങാനാവാതെ പാകിസ്ഥാൻ റെയിൽവേ കെസിആർ 1999-ൽ [10] ഉപേക്ഷിച്ചു. കുറച്ച് യാത്രക്കാരെവച്ച് നഗരത്തിലുടനീളമുള്ള ട്രെയിനുകൾ ഓടിക്കുന്നത് പാകിസ്ഥാൻ റെയിൽവേയ്ക്ക് നഷ്ടമുണ്ടാക്കി എന്ന് പറയപ്പെടുന്നതായിരുന്നു സർവീസ് നിർത്തലാക്കിയതിന്റെ ഔദ്യോഗിക കാരമായി പറയപ്പെട്ടത്. മറ്റൊരു വീക്ഷണഗതി സൂചിപ്പിക്കുന്നത് സ്വകാര്യ ട്രാൻസ്പോർട്ടർമാർ റെയിൽവേയിലെ ചില അഴിമതിക്കാരായ ജീവനക്കാരുമായി ഗൂഢാലോചന നടത്തി യാത്രക്കാരിൽ ഭൂരിഭാഗവും തങ്ങളുടെ വാഹനങ്ങളിൽ [11] അവരെ കയറ്റി കൊണ്ടുപോകാനുള്ള അവരുടെ ആഗ്രഹം നിറവേറ്റാൻ ശ്രമിച്ചു എന്നാണ്. പാകിസ്ഥാൻ റെയിൽവേയുടെ കെടുകാര്യസ്ഥതയ്ക്കെതിരെയും കറാച്ചിയിലെ റോഡ് ട്രാൻസ്പോർട്ട് മാഫിയയ്ക്കെതിരെയും കടുത്ത വിമർശനങ്ങൾ ഉയർന്നിരുന്നു. 2005-ൽ, കറാച്ചിയുടെ വർദ്ധിച്ചുവരുന്ന ഗതാഗത ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിനായി കെസിആറിന്റെ പുനരുജ്ജീവന പദ്ധതികൾ ആരംഭിച്ചുവെങ്കിലും പൂർണ്ണമായി യാഥാർത്ഥ്യമായില്ല. 2009-ൽ, കറാച്ചി അർബൻ ട്രാൻസ്പോർട്ട് കോർപ്പറേഷൻ നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടു [12] അതിൽ കെസിആർ ഒരു അർദ്ധ സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനമായി പ്രവർത്തിക്കും എന്ന് നിശ്ചയിച്ചു . കോർപ്പറേഷനിൽ പാകിസ്ഥാൻ റെയിൽവേയ്ക്ക് 60% ഓഹരി പങ്കാളിത്തവും, സിന്ധ് സർക്കാരിന് 25% ഓഹരി പങ്കാളിത്തവും, കറാച്ചിക്ക് 15% ഓഹരി പങ്കാളിത്തവും വിഭാവനം ചെയ്തു.
കറാച്ചി നഗരത്തിൽ നിന്ന് ലിയാഖതാബാദ് വഴി ദ്രിഗ് റോഡിലേക്കുള്ള ലൂപ്പ് ലൈൻ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതാണ് കെസിആർ. 44 കിലോമീറ്റർ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കപ്പെടും. അതിൽ കറാച്ചി നഗരത്തിൽ നിന്ന് ജിന്ന ഇന്റർനാഷണൽ എയർപോർട്ടിലേക്ക് അധിക 6 കിലോമീറ്റർ എലവേറ്റഡ് ഡ്യുവൽ ട്രാക്കിലൂടെ ഉള്ള പാതയും ഉൾപ്പെടും. ഇത് കെസിആറിനെ പാകിസ്ഥാൻ റെയിൽവേയുടെ പ്രധാന ലൈനുമായി ബന്ധിപ്പിക്കാൻ അനുവദിക്കും. നിലവിലുള്ള റെയിൽവേ ട്രാക്കുകളും 30 സ്റ്റേഷനുകളും പൂർണമായും പാലങ്ങളിൽ പുനർനിർമ്മിക്കും. കെസിആർ പ്രതിദിനം 500,000 യാത്രക്കാർ ഉപയോഗിക്കും, പിന്നീടുള്ള വർഷങ്ങളിൽ ഇത് 1 ദശലക്ഷമായി വർദ്ധിക്കും എന്നാണ് കണക്ക്. ദിവസവും 17 മണിക്കൂറും ആഴ്ചയിൽ 7 ദിവസവും ഓടുന്ന 250 ആധുനിക ഡ്രൈവറില്ലാ ഇലക്ട്രിക് ബുള്ളറ്റ് ട്രെയിനുകൾ കെസിആറിൽ ഉണ്ടാകും. ഈ പദ്ധതിയും സിപിഇസിയുടെ ഭാഗമാണ്. പദ്ധതിയുടെ ആകെ ചെലവ് ആയി കണക്കാക്കുന്നത് 294 ബില്യൺ പികെആർ ആയിരിക്കും. കറാച്ചി അർബൻ ട്രാൻസ്പോർട്ട് കോർപ്പറേഷൻ (കെയുടിസി) മുഖേന സിന്ധ് സർക്കാരാണ് കെസിആർ നടത്തുന്നത്. ഫ്രോണ്ടിയർ വർക്ക്സ് ഓർഗനൈസേഷൻ 2022-ൽ അതിൻ്റെ നിർമ്മാണം ആരംഭിച്ചു, പദ്ധതി 2025-ൽ പൂർത്തിയാകും എന്ന് കരുതുന്നു.
കെസിആറിന് ആവശ്യമായ 360 ഏക്കർ ഭൂമിയിൽ 67 ഏക്കറിൽ 4653 വീടുകൾ ഉൾപ്പെടെ 7650 കെട്ടിടങ്ങൾ അനധികൃതമായി നിർമ്മിച്ചിട്ടുണ്ട്. [13]
1964-ലെ കറാച്ചി മാസ്റ്റർ പ്ലാൻ അനുസരിച്ചാണ് കെസിആർ രൂപകല്പന ചെയ്തത്, തെറ്റായ റൂട്ട് പ്ലാൻ മൂലം നഷ്ടം കാരണം അടച്ചുപൂട്ടേണ്ടി വന്നു. ഇപ്പോൾ അത് ദേശീയ റെയിൽവേ ലൈനിൽ നിന്ന് വേർപെടുത്തി ഒരു പുതിയ റൂട്ട് പ്ലാൻ ഉണ്ടാക്കേണ്ടതുണ്ട്. അത് കറാച്ചിയിലെ ഏറ്റവും തിരക്കേറിയ തെരുവുകളിലെ തിരക്ക് കുറയ്ക്കുവാൻ സഹായിക്കും. കെസിആറിന്റെ പുനരുജ്ജീവന ശ്രമങ്ങൾക്കെതിരെ വലിയ തോതിൽ വിമർശനം ഉയർന്നിട്ടുണ്ട്. 2001 മുതലുള്ള എണ്ണമറ്റ പഠനങ്ങളും സാധ്യതാ റിപ്പോർട്ടുകളും ഒക്കെ ഉണ്ടായിട്ടും കാര്യമായ ഒന്നും യധാർത്ഥത്തിൽ നടന്നില്ല. സിന്ധ് ഗവൺമെന്റിലെയും പാകിസ്ഥാൻ സർക്കാരിലെയും രാഷ്ട്രീയക്കാർ നിരവധി നിർദ്ദേശങ്ങൾ പരസ്യമായി പ്രഖ്യാപിച്ചു, അവയെല്ലാം പദ്ധതികൾ അംഗീകരിക്കുകയും ഫണ്ടിംഗ് വാഗ്ദാനം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. എന്നിട്ടും ഒരു പണിയും തുടങ്ങാതെ ഓരോ തീയതിയും കടന്നുപോയി. കഴിഞ്ഞ 15 വർഷമായി നിരവധി രാഷ്ട്രീയക്കാർ നടത്തിയ പ്രസ്താവനകളുടെ ഒരു ടൈംലൈൻ ആണ് താഴെ കൊടുത്തിരിക്കുന്നത്. അവരെല്ലാം ഉറപ്പോടെ കെസിആർ പ്രോജക്റ്റിന് ആരംഭ തീയതികൾ നൽകി, പക്ഷേ അവയെല്ലാം പ്രഖ്യാപനങ്ങളിൽ ഒടുങ്ങി.
{{cite web}}
: CS1 maint: archived copy as title (link)
ഫലകം:Karachi Circular Railwayഫലകം:Public transport in Karachiഫലകം:Karachi topics