കീർത്തി മന്ദിർ, പോർബന്തർ

മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെ ജന്മസ്ഥലമായ പോർബന്തർ

മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെയും കസ്തൂർബാ ഗാന്ധിയുടെയും സ്മരണയ്ക്കായി ഗുജറാത്തിലെ പോർബന്തറിൽ നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്ന സ്മാരകമാണ് കീർത്തി മന്ദിർ.[1][2][3][4] ഈ സ്മാരകത്തിനു സമീപമുള്ള ഭവനത്തിലാണ് 1869 ഒക്ടോബർ 2-ന് ഗാന്ധിജി ജനിച്ചത്.[1][3]

ചരിത്രം

[തിരുത്തുക]

1944-ൽ ആഗാഖാൻ കൊട്ടാരത്തിൽ നിന്നു ഗാന്ധിജി ജയിൽമോചിതനായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജന്മനാട്ടിൽ മനോഹരമായ ഒരു സ്മാരകം നിർമ്മിക്കുവാൻ ജനങ്ങൾ തീരുമാനിച്ചു..[1] പോർബന്ധറിലെ മഹാരാജാവ്, എച്ച്.എച്ച്. മഹാറാണാ ശ്രീ നട്വർസിംഗ്ജി, രാജ് രത്ന, നാൻജി ഭായ് കാളിദാസ് മേത്ത, അദ്ദേഹത്തിന്റെ പത്നി എന്നിവർ ചേർന്നാണ് സ്മാരകം പണികഴിപ്പിച്ചത്.[1] സ്മാരകത്തിന്റെ നിർമ്മാണം തുടങ്ങുന്നതിനു മുമ്പു തന്നെ ഗാന്ധിജിയുടെ ജന്മഗൃഹം നാൻജിഭായിയും സംഘവും വിലയ്ക്കു വാങ്ങിയിരുന്നു. ഗാന്ധിജി തന്നെയാണ് വീടിന്റെ രേഖകൾ നാൻജിഭായിക്കു കൈമാറിയത്. ഗാന്ധിജി ഒപ്പുവച്ച വിൽപ്പന രേഖകൾ കീർത്തി മന്ദിരത്തിൽ ഇപ്പോഴും പ്രദർശനത്തിനു വച്ചിട്ടുണ്ട്.[1]

ഗാന്ധിജിയുടെ ജന്മഗൃഹം

[തിരുത്തുക]

ഗാന്ധിജിയുടെ ഭവനത്തിനു മൂന്ന് നിലകളാണുള്ളത്. ഹവേലിയുടെ ആകൃതിയിയിൽ നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്ന ഈ ഭവനം പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഗാന്ധിജിയുടെ മുതുമുത്തശ്ശൻ ഹർജീവൻ റായ്ദാസ് ഗാന്ധി ഒരു സ്ത്രീയുടെ കൈയ്യിൽ നിന്നും വിലയ്ക്കു വാങ്ങിയതാണ്. ഈ ഭവനത്തിലാണ് ഗാന്ധിജിയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ പിതാവ് കരംചന്ദും പിതാമഹൻ ഉത്തംചന്ദും ജീവിച്ചിരുന്നത്.[1][5]

കീർത്തി മന്ദിറിന്റെ നിർമ്മാണം

[തിരുത്തുക]

1947-ൽ ദർബാർ ഗോപാൽദാസ് ദേശായി കീർത്തി മന്ദിറിന്റെ ശിലാസ്ഥാപനകർമ്മം നിർവ്വഹിച്ചു. വ്യവസായിയായിരുന്ന നാൻജി കാളിദാസ് മേത്തയാണ് കീർത്തി മന്ദിറിന്റെ നിർമ്മാണത്തിൽ നിർണായക പങ്കുവഹിച്ചത്.[1][2] ഗാന്ധിജിയുടെ മരണശേഷം 1950-ൽ കീർത്തി മന്ദിറിന്റെ പണി പൂർത്തിയായി. 1950 മേയ് 27-ന് അന്നത്തെ ആഭ്യന്തരവകുപ്പ് മന്ത്രി സർദാർ വല്ലഭായി പട്ടേൽ ഈ സ്മാരകം ഉദ്ഘാടനം ചെയ്ത് പൊതുജനങ്ങൾക്കായി തുറന്നുകൊടുത്തു. കേന്ദ്ര സർക്കാരിനാണ് ഈ സ്മാരകത്തിന്റെ സംരക്ഷണച്ചുമതലയുള്ളത്.[1][3]

പ്രത്യേകതകൾ

[തിരുത്തുക]

കീർത്തി മന്ദിറിന്റെ ഉയരം 79 അടിയാണ്. ഇത് ഗാന്ധിജിയുടെ 79 വർഷം നീണ്ട ജീവിതത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഹിന്ദുമതം, ബുദ്ധമതം, ജൈനമതം, പാഴ്സിമതം, ക്രിസ്തുമതം, ഇസ്ലാംമതം എന്നിവയുടെ സാംസ്കാരികാംശങ്ങളടങ്ങിയ വാസ്തുവിദ്യാശൈലിയാണ് കീർത്തി മന്ദിറിന്റെ നിർമ്മാണത്തിനായി സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്.[1] പോർബന്ധർ സ്വദേശിയായ പുരുഷോത്തംഭായ് മിസ്ത്രിയാണ് കീർത്തി മന്ദിറിന്റെ ശിൽപ്പി.[1][2][1] കീർത്തി മന്ദിറിന്റെ ഉൾഭാഗത്ത് ഗാന്ധിജിയുടെയും കസ്തൂർബാഗാന്ധിയുടെയും എണ്ണച്ചായാ ചിത്രങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്.[1] ഇതോടൊപ്പം ഗാന്ധിജിയുടെ ജീവിതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പല വസ്തുക്കളും കീർത്തി മന്ദിറിൽ കാണാൻ സാധിക്കും.[1] കീർത്തി മന്ദിർ സന്ദർശിക്കുന്നതിനായി വിദേശികൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ളവർ ഇവിടെയെത്താറുണ്ട്.[1][3]

ചിത്രശാല

[തിരുത്തുക]

അവലംബം

[തിരുത്തുക]
  1. 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 1.11 1.12 1.13 "Kirti Mandir,History, Porbandar". Archived from the original on 2015-01-03. Retrieved 2018-07-07.
  2. 2.0 2.1 2.2 Kirthi Mandir, the birth-place of the father of our nation, Mahatma Gandhi, is the main centre of attraction for the tourists. It was built by Shri Nanji Kalidas and Shri Purushottam Mistry.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 "Kirti Mandir, Porbandar, Gujarat". Archived from the original on 2019-10-29. Retrieved 2018-07-07.
  4. "Kirti Mandir, Porbandar". Archived from the original on 2013-03-17. Retrieved 2018-07-07.
  5. "Kirti Mandir". Archived from the original on 2011-09-28. Retrieved 2018-07-07.

പുറം കണ്ണികൾ

[തിരുത്തുക]

21°38′28″N 69°36′2″E / 21.64111°N 69.60056°E / 21.64111; 69.60056