പ്രകൃതിദത്തമോ മനുഷ്യനിർമ്മിതമോ ആയ പാരിസ്ഥിതിക ദുരന്തമുണ്ടായ സ്ഥലങ്ങൾ സന്ദർശിക്കുന്ന രീതി എന്നാണ് ദുരന്ത ടൂറിസത്തെ നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നത്. പലതരം ദുരന്തങ്ങൾ ദുരന്ത ടൂറിസത്തിന്റെ വിഷയമാണെങ്കിലും, ഏറ്റവും സാധാരണമായ ദുരന്ത ടൂറിസം കേന്ദ്രങ്ങൾ അഗ്നിപർവ്വത സ്ഫോടനത്തിന് ചുറ്റുമുള്ള പ്രദേശങ്ങളാണ്. ദുരന്ത ടൂറിസത്തിന്റെ ധാർമ്മികതയെയും സ്വാധീനത്തെയും കുറിച്ച് പലതരത്തിലുള്ള അഭിപ്രായങ്ങളുണ്ട്. ഇത് സംഭവത്തെക്കുറിച്ച് അവബോധം വളർത്തുന്നുവെന്നും പ്രാദേശിക സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കുന്നുവെന്നും പ്രാദേശിക സംസ്കാരത്തെക്കുറിച്ച് പൊതുജനങ്ങളെ ബോധവൽക്കരിക്കുന്നുവെന്നും ദുരന്ത ടൂറിസത്തിന്റെ വക്താക്കൾ പലപ്പോഴും അവകാശപ്പെടുന്നു, അതേസമയം ഈ തരത്തിലുള്ള ടൂറിസം ചൂഷണപരമാണെന്നും, വലിയ നഷ്ടത്തിൽ നിന്നുള്ള ചെറിയ ലാഭമാണെന്നുമെല്ലാം വിമർശകർ പറയുന്നു.
ദുരന്തമുണ്ടായ തൊട്ടുപിറകെ രക്ഷാപ്രവർത്തനത്തിൽ പങ്ക് വഹിക്കാനല്ലാതെ ആ സ്ഥലം കാണാനും ഫോട്ടോയെടുക്കാനുമായി എത്തുവർ കാരണം രക്ഷാപ്രവർത്തനം തന്നെ തടസ്സപ്പെടാറുണ്ട്. 2019 ൽ മണ്ണിടിച്ചിൽ ദുരന്തമുണ്ടായ കേരളത്തിലെ കവളപ്പാറയിൽ ദുരന്ത സ്ഥലം കാണാൻ വരുന്നവരുടെ വാഹനങ്ങൾ മൂലം എമർജൻസി വാഹനങ്ങൾ പോലും ബ്ലോക്കിൽ പെട്ട് രക്ഷാപ്രവർത്തനത്തിന് തന്നെ തടസ്സമുണ്ടായത് ഇതിന് ഉദാഹരണമാണ്.[1]
ദുരന്ത സ്ഥലങ്ങളിലേക്കുള്ള സന്ദർശകർ രണ്ട് തരത്തിലുണ്ട്. നേരിട്ട് സന്നദ്ധപ്രവർത്തനത്തിലൂടെയും പരോക്ഷമായി സംഭാവനകളിലൂടെയും ദുരിതബാധിത പ്രദേശങ്ങൾക്ക് സഹായം നൽകുന്നവരാണ് ഒരു കൂട്ടർ.[2] ദുരന്ത സ്ഥലവുമായോ പുനരധിവാസ പ്രവർത്തതനങ്ങളുമായോ യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാതെ വിനോദസഞ്ചാരികളായി അവിടെയെത്തുകയും, കാഴ്ചകൾ കാണാൻ വേണ്ടി ആ സ്ഥലങ്ങൾ സന്ദർശിക്കുകയും ചെയ്യുന്നവരാണ് മറ്റൊരു കൂട്ടർ. റോമിലെ കാഴ്ചകൾ കാണാനായി ഇറ്റലിയിൽ വരുന്ന വിനോദസഞ്ചാരികൾ അഗ്നിപർവ്വത സ്ഫോടനത്തിൽ നശിച്ച പോംപെയ് നഗരവും സമീപ നഗരങ്ങളും സന്ദർശിക്കുന്നത് ഒരു ഉദാഹരണമാണ്.
ദുരന്തമുണ്ടായ തൊട്ടുപിറകെ രക്ഷാപ്രവർത്തനത്തിൽ പങ്ക് വഹിക്കാനല്ലാതെ ആ സ്ഥലം കാണാനും ഫോട്ടോയെടുക്കാനുമായി എത്തുവർ കാരണം രക്ഷാപ്രവർത്തനം തന്നെ തടസ്സപ്പെടാറുണ്ട്. 2019 ൽ മണ്ണിടിച്ചിൽ ദുരന്തമുണ്ടായ കേരളത്തിലെ കവളപ്പാറയിൽ ദുരന്ത സ്ഥലം കാണാൻ മാത്രം വരുന്നവരുടെ വാഹനങ്ങൾ മൂലം എമർജൻസി വാഹനങ്ങൾ പോലും ബ്ലോക്കിൽ പെട്ട് രക്ഷാപ്രവർത്തനത്തിന് തന്നെ തടസ്സമുണ്ടാകുകയും ചെയ്തത് ഇതിന് ഉദാഹരണമാണ്.[1][3] ഇത് വ്യാപക പ്രതിക്ഷേധങ്ങൾക്ക് ഇടയാക്കുകയും, അതിനെത്തുടർന്ന് കവളപ്പാറയിലേക്കുള്ള അനാവശ്യ സന്ദർശനങ്ങൾ ഒഴിവാക്കണമെന്ന് അധികാരികൾ ആവശ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തിരുന്നു.[1]
ദുരന്തത്തിന് ശേഷം ദുരന്ത ബാധിത പ്രദേശങ്ങളിലേക്ക് നടത്തുന്ന ടൂറിസത്തിന് സമ്മിശ്ര പ്രതികരണമാണ് ലഭിച്ചിട്ടുള്ളത്. വിമർശകർ ഇതിനെ വോയറിസ്റ്റിക് എന്ന് മുദ്രകുത്തുകയും നഷ്ടത്തിന്റെ കണക്ക് പറയുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇത്തരം ടൂറിസം സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയെ ഉത്തേജിപ്പിക്കുകയും പ്രാദേശിക സംസ്കാരത്തെക്കുറിച്ച് അവബോധം നൽകുകയും ചെയ്യുന്നുവെന്ന് അനുകൂലിക്കുന്നവർ വാദിക്കുന്നു.
ടൂറിസത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പൊതു ധാരണ പലതരം ഘടകങ്ങളെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നുവെങ്കിലും, ദുരന്തം മനുഷ്യനിർമ്മിതമോ പ്രകൃതിദത്തമോ ആണോ, സംഭവത്തിന് ശേഷം എത്ര നാളായി, എന്നതെല്ലാം ഈ ടൂറിസത്തെ ബാധിക്കുന്നുണ്ട്. സൈറ്റിനെയോ ടൂറിനെയോ ആശ്രയിച്ച്, ദുരന്ത ടൂറിസം ഒരു വിദ്യാഭ്യാസ അനുഭവമോ ചൂഷണമോ ആയി മാറാം. ഒരു ടൂറിസ്റ്റ് സൈറ്റ് മാന്യമായും നയപരമായും കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നുണ്ടോ ഇല്ലയോ എന്നത് പലപ്പോഴും നിർണ്ണയിക്കുന്നത് ഇവന്റുകൾ സംഘടിപ്പിക്കുന്നവരും വിനോദസഞ്ചാരികളുമാണ്.
പ്രാദേശിക വരുമാനത്തെ ടൂറിസം എങ്ങനെ ബാധിക്കുന്നു എന്നതിന്റെ സവിശേഷതകൾ കാരണം പ്രാദേശിക സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയിൽ ടൂറിസത്തിന്റെ സ്വാധീനം പലപ്പോഴും സൂക്ഷ്മമാണ്. ടൂറുകളിൽ സന്നദ്ധപ്രവർത്തകർ സംഘടിപ്പിക്കുന്ന പൊതുപരിപാടികൾ ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ, ചാരിറ്റി സംഭാവനകളിൽ സ്ഥിരവും എന്നാൽ ചെറുതുമായ വർദ്ധനവ് ഉണ്ടെന്ന് പൊതുവെ അംഗീകരിക്കപ്പെടുന്നു. എന്നിരുന്നാലും, ടൂറുകൾ സ്വകാര്യ കമ്പനികളാണ് സംഘടിപ്പിക്കുന്നതെങ്കിൽ, ലാഭത്തിന്റെ അനുപാതം എങ്ങനെയാണ് ദുരിതാശ്വാസ പ്രവർത്തനങ്ങളിലേക്ക് തിരിയുന്നതെന്ന് എല്ലായ്പ്പോഴും വ്യക്തമല്ല.[4]
2017 സെപ്റ്റംബറിൽ മരിയ ചുഴലിക്കാറ്റ് ഡൊമിനിക്കൻ റിപ്പബ്ലിക്കിനെയും പോർട്ടോ റിക്കോയെയും തകർത്തു. മരിയ ചുഴലിക്കാറ്റ് മൊത്തം 4,645 മരണങ്ങൾക്ക് കാരണമായതായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു, പ്യൂർട്ടോ റിക്കോയിൽ 94 ബില്യൺ ഡോളർ സ്വത്ത് നാശനഷ്ടമുണ്ടായതായും ഏകദേശം 60,000 ആളുകളെ മാറ്റിപ്പാർപ്പിച്ചതായും കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.
2017 ഒക്ടോബർ 9 ന് ഫേസ്ബുക്ക് സിഇഒ മാർക്ക് സക്കർബർഗ് ഫേസ്ബുക്ക് സോഷ്യൽ വിആർ മേധാവി റാഫേൽ ഫ്രാങ്ക്ലിനും ഫേസ്ബുക്കിന്റെ പുതിയ വെർച്വൽ റിയാലിറ്റി ആപ്ലിക്കേഷനായ ഫേസ്ബുക്ക് സ്പെയ്സുകൾ പ്രദർശിപ്പിക്കാൻ ഒരു ലൈവ്സ്ട്രീം ഉപയോഗിച്ചു. സാറ്റലൈറ്റ് ഇമേജറിയിൽ നിന്ന് പോപ്പുലേഷൻ മാപ്പ് നിർമ്മിക്കുന്നതിനും ദുരിതാശ്വാസ പ്രവർത്തനങ്ങൾ മികച്ച രീതിയിൽ അനുവദിക്കുന്നതിനും ഫേസ്ബുക്ക് റെഡ് ക്രോസുമായി എങ്ങനെ പങ്കാളികളാണെന്ന് 10 മിനിറ്റ് ദൈർഘ്യമുള്ള വീഡിയോയിൽ സക്കർബർഗ് വിശദീകരിക്കുന്നു.
ഇതിൻ്റെ പൊതു സ്വീകരണം ഏകകണ്ഠമായി നെഗറ്റീവ് ആയിരുന്നു. ദുരന്തമേഖലകളിലേക്ക് ആളുകളെ എത്തിക്കാനുള്ള കഴിവിൽ വിആറിനെ "മാന്ത്രികം" എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചതിന് സക്കർബർഗ് വിമർശനം ഏറ്റുവാങ്ങി. മിക്കവരും സക്കർബർഗിന്റെയും ഫ്രാങ്ക്ലിന്റെയും കാർട്ടൂൺ അവതാരങ്ങളെ അനുചിതമായ തമാശയായി കണക്കാക്കി. തത്സമയ സ്ട്രീമിന് തൊട്ടടുത്ത ദിവസം, "നിങ്ങൾ സ്വയം വിആറിൽ ആയിരിക്കുമ്പോൾ, ചുറ്റുപാടുകൾ വളരെ യഥാർത്ഥമാണെന്ന് തോന്നുന്നു. എന്നാൽ 2D സ്ക്രീനിൽ ഒരു വെർച്വൽ പ്രതീകമായി നിങ്ങളെ കാണുമ്പോൾ ആ സഹാനുഭൂതി നന്നായി അനുഭവിക്കാനാവില്ല" എന്ന് പറഞ്ഞ് സക്കർബർഗ് ക്ഷമ ചോദിച്ചു.[5][6]
എ.ഡി 79- ൽ അടുത്തുള്ള അഗ്നിപർവ്വതം വെസൂവിയസ് പൊട്ടിത്തെറിച്ചപ്പോൾ, പോംപൈയ് നഗരവും അടുത്തുള്ള ഹെർക്കുലാനിയം നഗരവും പൂർണ്ണമായി നശിച്ചു. 1599-ൽ പോംപൈയ് വീണ്ടും കണ്ടെത്തിയെങ്കിലും, 1748-ൽ സ്പാനിഷ് എഞ്ചിനീയർ റോക്ക് ജോക്വിൻ ഡി അൽകുബിയർ കൂടുതൽ വലിയ ഖനനം നടത്തുന്നത് വരെ വിനോദസഞ്ചാരം അഭികാമ്യമല്ലായിരുന്നു, ആ ഖനനം പൂർണ്ണമായും കേടായ റോമൻ തിയേറ്റർ പോലുള്ള നിരവധി ശ്രദ്ധേയമായ ഘടനകളെ വെളിപ്പെടുത്തി.
ഇന്ന്, പോംപൈയ് വെസൂവിയസ് നാഷണൽ പാർക്കിന്റെ ഭാഗമാണ്. ഇവിടം ഇപ്പോൾ ഇറ്റലിയിലെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ വിനോദസഞ്ചാര കേന്ദ്രമാണ്. പ്രതിവർഷം ഏകദേശം 25 ദശലക്ഷം സന്ദർശകരെ ഇവിടം ആകർഷിക്കുന്നു.
1937 മെയ് 6 ന് വൈകുന്നേരം, ന്യൂജേഴ്സിയിലെ ലേക്ഹർസ്റ്റിന് തൊട്ടടുത്തുള്ള ലേക്ഹർസ്റ്റ് നേവൽ എയർ സ്റ്റേഷനിൽ ഡോക്കിംഗ് ശ്രമത്തിനിടെ ജർമ്മൻ പാസഞ്ചർ എയർഷിപ്പ് LZ 129 ഹിൻഡൻബർഗ് പൊട്ടിത്തെറിച്ചു. തീപിടിത്തത്തിന്റെ കാരണം അജ്ഞാതമായതിനാലും മുപ്പത്തിയേഴ് യാത്രക്കാരുടെ മരണവും കാരണം, ഹിൻഡൻബർഗ് ദുരന്തം അക്കാലത്തെ ഏറ്റവും വലിയ വാർത്തകളിലൊന്നായി മാറി.
ഇന്ന്, ഒരു വെങ്കല ഫലകവും സിമന്റും സംഭവ സ്ഥലത്തിന്റെ രൂപരേഖ നൽകുന്നു. ക്രാഷ് സൈറ്റിന് തൊട്ട് കിഴക്ക്, നേവി ലേക്ഹർസ്റ്റ് ഹിസ്റ്റോറിക്കൽ സൊസൈറ്റിയുടെ സന്നദ്ധപ്രവർത്തകർ ഹിൻഡൻബർഗ് സൂക്ഷിച്ചിരുന്ന ഹിസ്റ്റോറിക് ഹാംഗർ വണ്ണിന്റെ പൊതു ടൂറുകൾ നടത്തും.
1986 ഏപ്രിൽ 26 ന് രാവിലെ, ചെർണോബിൽ ആണവ നിലയത്തിന്റെ നാലാം നമ്പർ റിയാക്ടർ പൊട്ടിത്തെറിച്ച് തീപിടിച്ചു. തീയും വായുവിലൂടെയുള്ള റേഡിയോ ആക്ടീവ് വസ്തുക്കളും പത്ത് ദിവസത്തേക്ക് നീണ്ടു. ചെർണോബിൽ സ്ഫോടനത്തിൽ ഡസൻ കണക്കിന് നേരിട്ടുള്ള മരണങ്ങളും ദീർഘകാല എക്സ്പോഷർ മൂലം ആയിരക്കണക്കിന് മരണങ്ങളും ഉണ്ടായി. ഇതിനുശേഷം, 350,000 നിവാസികളെ ചെർനോബിലിൽ നിന്നും അടുത്തുള്ള നഗരമായ പ്രിപ്യാത്തിൽ നിന്നും മാറ്റിപ്പാർപ്പിച്ചു. ചെർണോബിൽ പവർ പ്ലാന്റിലെ മറ്റ് മൂന്ന് റിയാക്ടറുകളും അക്കാലത്ത് പ്രവർത്തിക്കുന്നത് തുടർന്നെങ്കിലും ക്രമേണ പ്രവർത്തനം കുറച്ച് കൊണ്ടുവന്ന് 2000 ൽ പൂർണ്ണമായും അവസാനിപ്പിച്ചു.
ഉക്രെയ്ൻ ആസ്ഥാനമായുള്ള ടൂർ കമ്പനിയായ സോളോ ഈസ്റ്റ് ട്രാവൽ നിലവിൽ 2600 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റർ വിസ്തൃതിയുള്ള ചെർണോബിലിന്റെ ഒഴിവാക്കൽ മേഖലയിലൂടെ പകൽ ടൂറുകൾ നടത്തുന്നു. റേഡിയോ ആക്ടീവ് മലിനീകരണം മൂലം നശിച്ച പൈൻ ട്രീ വനഭൂമിയായ റെഡ് ഫോറസ്റ്റ് സന്ദർശിക്കുക, ഉയർന്ന മലിനീകരണ തോത് കാരണം പൊളിച്ചുമാറ്റിയ അടുത്തുള്ള ഗ്രാമമായ കോപാച്ചി പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യുക, ഒടുവിൽ നാലാം നമ്പർ റിയാക്ടറിന്റെ അവശിഷ്ടങ്ങളിൽ നിന്ന് 305 മീറ്ററിനുള്ളിൽ വരെ കാണുക എന്നിവയാണ് ടൂറിന്റെ പ്രത്യേകതകൾ. ഈ ടൂറുകൾ ചില വിവാദങ്ങൾക്ക് വിധേയമാണ്, കാരണം പവർ പ്ലാന്റിന് ചുറ്റുമുള്ള പൊതുവായി പ്രവേശിക്കാവുന്ന സ്ഥലങ്ങളിൽ കുറഞ്ഞ അളവിൽ വികിരണം അടങ്ങിയിട്ടുണ്ടെന്നും അവ സുരക്ഷിതമാണെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നുവെന്നും സോളോ ഈസ്റ്റ് ട്രാവൽ അവകാശപ്പെടുന്നുണ്ടെങ്കിലും നിരവധി മൂന്നാം കക്ഷി ശാസ്ത്രജ്ഞർ ഇതിിനോട് വിയോജിക്കുന്നു.
1989 ൽ എക്സോൺ വാൽഡെസ് ഓയിൽ ടാങ്കർ പ്രിൻസ് വില്യം സൗണ്ടിലെ അലാസ്കയിലെ ബ്ലൈ റീഫിൽ തട്ടി 30 മില്ല്യണിൽ അധികം ഗാലൻ ക്രൂഡ് ഓയിൽ ചേർന്നു. ചോർച്ചയിൽ നിന്നുള്ള എണ്ണ ക്രമേണ 11,000 ചതുരശ്ര മൈലിലധികം സമുദ്രത്തെയും 1300 മൈൽ തീരപ്രദേശത്തെയും മലിനമാക്കി. ചോർച്ചയെ തുടർന്നുള്ള ദിവസങ്ങളിൽ നൂറുകണക്കിന് കടൽ ഒട്ടറുകൾ, ഹാർബർ സീലുകൾ, കഴുകൻ, ലക്ഷക്കണക്കിന് കടൽ പക്ഷികൾ എന്നിവ ചത്തുവീണു. എക്സോൺ വാൽഡെസ് എണ്ണ ചോർച്ച അമേരിക്കൻ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും കുപ്രസിദ്ധമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു എങ്കിലും, ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ എണ്ണ ചോർച്ചയല്ല ഇത്.
സ്റ്റാൻ സ്റ്റീഫൻസ് ക്രൂയിസ്, പ്രിൻസ് വില്യം സൌണ്ടിലെ ചോർച്ചയുണ്ടായ സ്ഥലത്തേക്ക് ഗ്ലേസിയർ പര്യടനം നടത്തുന്നു, ഇത് എക്സോൺ വാൽഡെസ് ചോർച്ചയും അതിന്റെ അനന്തരഫലങ്ങളുടെയും ചരിത്രത്തെ എടുത്തുകാണിക്കുന്നു.
2005 ഓഗസ്റ്റ് അവസാനത്തിൽ കത്രീന ചുഴലിക്കാറ്റ് അമേരിക്കൻ നഗരമായ ന്യൂ ഓർലിയാൻസിനെ തകർത്തു. ജനസംഖ്യയുടെ 80-90% മുമ്പ് കുടിയൊഴിപ്പിക്കപ്പെട്ടിരുന്നുവെങ്കിലും, കൊടുങ്കാറ്റിന്റെ ഫലമായി, ന്യൂ ഓർലിയാൻസിലെ 80% വെള്ളപ്പൊക്കത്തിലായി, ഇത് 200,000 വീടുകൾ നശിപ്പിക്കപ്പെടുകയും 800,000 താമസക്കാരെ മാറ്റിപ്പാർപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. അക്കാലത്ത്, ഈ ദുരന്തം രാഷ്ട്രീയം, ജനസംഖ്യ, സാമ്പത്തികശാസ്ത്രം എന്നിവയിൽ വലിയ സ്വാധീനം ചെലുത്തിയിരുന്നു.
സംഭവം നടന്ന് ഒരു പതിറ്റാണ്ട് പിന്നിട്ടിട്ടും കത്രീന ചുഴലിക്കാറ്റിന്റെ ഫലങ്ങൾ ഇപ്പോഴും കാണാവുന്നതാണ്. ഇപ്പോഴും തകർന്ന പ്രദേശങ്ങളിലേക്ക് പല കമ്പനികളും ബസ് ടൂറുകൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നുണ്ട്. ഈ ടൂറുകൾ ദുരിതാശ്വാസ പ്രവർത്തനങ്ങളെ ബാധിക്കുന്നുവെന്ന് വിമർശകർ വാദിക്കുന്നു. പക്ഷെ പല ടൂറുകളും അവരുടെ ലാഭമോ ലാഭത്തിന്റെ ഒരു ഭാഗമോ പ്രാദേശിക ദുരിതാശ്വാസ ഓർഗനൈസേഷനുകൾക്ക് സംഭാവന ചെയ്യുന്നു.
ഐസ് ലാൻഡ് ലെ Eyjafjallajökull അഗ്നിപർവ്വതത്തിൽ നിന്ന് 20 മാർച്ച് 2010 ന് ലാവാ പ്രവാഹം തുടങ്ങി[7][8] ഈ സമയത്ത്, ഫ്ലജ്ഷ്ലെ, ഐജാഫ്ജോൾ, ലാൻഡെജാർ എന്നീ പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള അഞ്ഞൂറോളം കർഷകരെയും അവരുടെ കുടുംബങ്ങളെയും ഒറ്റരാത്രികൊണ്ട് ഒഴിപ്പിച്ചെങ്കിലും സിവിൽ പ്രൊട്ടക്ഷൻ ഡിപ്പാർട്ട്മെന്റിന്റെ റിസ്ക് വിലയിരുത്തലിനുശേഷം അവരെ അവരുടെ ഫാമുകളിലേക്കും വീടുകളിലേക്കും മടങ്ങാൻ അനുവദിച്ചു. 2010 ഏപ്രിൽ 14-ന്, Eyjafjallajökull രണ്ടാം തവണ പൊട്ടിത്തെറിച്ചു, അപ്പോൾ 800 പേരെ ഒഴിപ്പിച്ചു.
ആദ്യത്തെ പൊട്ടിത്തെറിയുടെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ, ട്രാവൽ ഏജൻസികൾ അഗ്നിപർവ്വതം കാണാൻ യാത്രകൾ വാഗ്ദാനം ചെയ്തു.[9] എന്നിരുന്നാലും, രണ്ടാമത്തെ പൊട്ടിത്തെറിയിൽ നിന്നുള്ള ചാര മേഘം ഗ്രേറ്റ് ബ്രിട്ടനിലെയും വടക്കൻ, പടിഞ്ഞാറൻ യൂറോപ്പിലെയും മിക്കയിടത്തും വിമാന ഗതാഗതത്തെ തടസ്സപ്പെടുത്തി. ഐസ്ലാൻഡിന്റെ വ്യോമാതിർത്തി മുഴുവൻ തുറന്നുകിടക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും ഇത് ഐസ്ലൻഡിലേക്ക് യാത്ര ചെയ്യുന്നത് ബുദ്ധിമുട്ടാക്കി.[10]
2010 നവംബറിൽ, ഇന്തോനേഷ്യയിലെ സജീവമായ അഗ്നിപർവ്വതമായ മെരാപി അഗ്നിപർവ്വതത്തിൽ നൂറ്റാണ്ടിലെ രണ്ടാമത്തെ സ്ഫോടനമുണ്ടായി, ഇത് 353 പേരുടെ നേരിട്ടുള്ള മരണത്തിനും സമീപ ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്ന് 400,000 ആളുകളെ മാറ്റിപ്പാർപ്പിക്കുന്നതിനും കാരണമായി.
അഗ്നിപർവ്വതം പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടുന്നതിന് മുമ്പ് മെറാപി ഒരു ജനപ്രിയ ടൂറിസ്റ്റ് സൈറ്റായിരുന്നു, കൂടാതെ പ്രാദേശിക സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയുടെ ഒരു പ്രധാന ഭാഗം ടൂറിസത്തിലൂടെയായിരുന്നു. പല ടൂർ കമ്പനികളും ട്രാവൽ ഏജൻസികളും ദുരിതബാധിത പ്രദേശങ്ങളിൽ കാഴ്ചകൾ കാണുന്നതിനുള്ള ടൂർ പ്രോഗ്രാമുകൾ നടത്തുമ്പോൾ, ചില പ്രോഗ്രാമുകൾ പ്രാദേശിക ചാരിറ്റികൾക്ക് സംഭാവന നൽകുന്നതിനും ദുരിതാശ്വാസ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ ഏർപ്പെടുന്നതിനും സഹായിക്കുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, ഗോ ഗ്രീൻ കാമ്പെയ്ൻ വിനോദസഞ്ചാരികളെ ചെറിയ മരങ്ങളോ വിത്തുകളോ വാങ്ങാനും പ്രാദേശിക ഗ്രാമങ്ങളിൽ നടാനും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു.[4]
{{cite web}}
: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) CS1 maint: unrecognized language (link)
{{cite web}}
: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) CS1 maint: unrecognized language (link)