നേഹ ദീക്ഷിത് | |
---|---|
ദേശീയത | ഇന്ത്യ |
കലാലയം | ജാമിയ മിലിയ ഇസ്ലാമിയ |
തൊഴിൽ | പത്രപ്രവർത്തക, എഴുത്തുകാരി |
രാഷ്ട്രീയം, ലിംഗഭേദം, സാമൂഹിക നീതി എന്നിവയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു ഇന്ത്യൻ ഫ്രീലാൻസ് ജേണലിസ്റ്റാണ് നേഹ ദീക്ഷിത്.[1] അശോക സർവകലാശാലയിലെ വിസിറ്റിംഗ് ഫാക്കൽറ്റിയായ അവർ ചമേലി ദേവി ജെയിൻ അവാർഡും (2016) CPJ ഇന്റർനാഷണൽ പ്രസ് ഫ്രീഡം അവാർഡും (2019) നേടിയിട്ടുണ്ട്.[1][2]
നേഹ ലഖ്നൗവിലെ സ്കൂളിലെ പഠന ശേഷം ഡൽഹി യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ മിറാൻഡ ഹൗസിൽ നിന്ന് ഇംഗ്ലീഷ് സാഹിത്യത്തിൽ ബിരുദം നേടി. അതിനുശേഷം അവർ ന്യൂഡൽഹിയിലെ ജാമിയ മിലിയ ഇസ്ലാമിയയിലെ എജെകെ മാസ് കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻ റിസർച്ച് സെന്ററിൽ നിന്ന് കൺവെർജന്റ് ജേണലിസത്തിൽ ബിരുദാനന്തര ബിരുദം നേടി.[3]
തെഹൽകയിൽ അന്വേഷണാത്മക പത്രപ്രവർത്തകയായി തന്റെ കരിയർ ആരംഭിച്ച നേഹ പിന്നീട് ഇന്ത്യ ടുഡേയുടെ പ്രത്യേക അന്വേഷണ സംഘത്തിലേക്ക് മാറി.[1] 2013 മുതൽ അവർ ഒരു ഫ്രീലാൻസർ ആയിരുന്നു.[4] അവരുടെ കൃതികൾ ദി വയർ, അൽ ജസീറ, ഔട്ട്ലുക്ക്, ദ ന്യൂയോർക്ക് ടൈംസ്, ദ കാരവൻ, ഹിമാൽ സൗത്തേഷ്യൻ, ദി വാഷിംഗ്ടൺ പോസ്റ്റ് എന്നിവയിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.[1][5]
2014 ഓഗസ്റ്റിൽ, 2013ലെ മുസാഫർനഗർ കലാപത്തിൽ ബലാത്സംഗത്തെ അതിജീവിച്ച ഏഴുപേർ അഭിമുഖീകരിച്ച സാഹചര്യങ്ങൾ ദീക്ഷിത് വിശദീകരിച്ചു.[3] ഇത് അവർക്ക് ഇന്റർനാഷണൽ ജേണലിസത്തിൽ 2014-ലെ കുർട്ട് ഷോർക്ക് അവാർഡും 2015-ലെ പ്രസ് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് ഇന്ത്യ-റെഡ് ക്രോസ് അവാർഡും നേടിക്കൊടുത്തു.[3]
2016-ൽ, ദീക്ഷിത് അസമിൽ നിന്ന് 31 പെൺകുട്ടികളെ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോയത് "ദേശീയവാദ ആശയങ്ങൾ" പകരുന്നതിനായി ഒരു ഹിന്ദു ദേശീയ സംഘടന അവരെ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോയത് വിവരിച്ചു (ഔട്ട്ലുക്കിനായി) - തുടർന്ന് ദീക്ഷിതിനെതിരെ ഒരു ക്രിമിനൽ മാനനഷ്ടക്കേസ് ഫയൽ ചെയ്തു.[1][5] അതേ വർഷം തന്നെ, ഇന്ത്യയിലെ വനിതാ മാധ്യമപ്രവർത്തകർക്കുള്ള പരമോന്നത ബഹുമതിയായ ചമേലി ദേവി ജെയിൻ അവാർഡും അവർക്ക് ലഭിച്ചു. അതിൽ അവരുടെ സൂക്ഷ്മമായ കവറേജും ഉൾപ്പെട്ട വസ്തുതകളുടെ ക്രോസ്-ചെക്കിംഗും പ്രത്യേകിച്ചും പ്രശംസിക്കപ്പെട്ടു.[5]
2018-ൽ, ഫാർമ ഭീമൻമാരുടെ നിയമവിരുദ്ധമായ മരുന്ന് പരീക്ഷണങ്ങളിൽ പങ്കെടുക്കുന്നതിലേക്ക് അധാർമ്മികമായി ആകർഷിക്കപ്പെട്ട പാവപ്പെട്ട ഇന്ത്യക്കാരെക്കുറിച്ച് അവർ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു.[1] 2019-ൽ, ഉത്തർപ്രദേശിലെയും മറ്റ് സംസ്ഥാനങ്ങളിലെയും പോലീസ് സേനയുടെ നിയമവിരുദ്ധ കൊലപാതകങ്ങളുടെ ഒരു ശ്രേണി ദീക്ഷിത് പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തി, ഈ റിപ്പോർട്ട് വന്നതോടെ ഉയർന്ന റാങ്കിലുള്ള പോലീസ് ഉദ്യോഗസ്ഥരിൽ നിന്ന് അവർക്ക് ഭീഷണികൾ ലഭിച്ചു.[1] അവരുടെ റിപ്പോർട്ടുകൾ ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയുടെ മനുഷ്യാവകാശ ഹൈക്കമ്മീഷണറുടെ ഓഫീസിനെ ആശങ്കാകുലരാക്കി.[1][6] അതേ വർഷം, അവർക്ക് സിപിജെ ഇന്റർനാഷണൽ പ്രസ് ഫ്രീഡം അവാർഡ് ലഭിച്ചു.[1]
2016-ൽ, റിപ്പോർട്ടിംഗിനായി ഗ്രാഫിക് ഫോർമാറ്റ് ഉപയോഗിച്ച ആദ്യത്തെ ഇന്ത്യൻ പത്രപ്രവർത്തകരിൽ ഒരാളായിരുന്നു ദീക്ഷിത്. ഇന്ത്യയിലെ സ്ത്രീകളെ ചൂഷണം ചെയ്യുന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള 'ഫസ്റ്റ് ഹാൻഡ്: ഗ്രാഫിക് നോൺ-ഫിക്ഷൻ ഫ്രം ഇന്ത്യ' എന്ന കോമിക് ബുക്ക് ആന്തോളജിയിലേക്ക് അവർ "ദി ഗേൾ നോട്ട് ഫ്രം മദ്രാസ്" എന്ന ഒരു കഥ സംഭാവന ചെയ്തു.[7][8] സുബാൻ ബുക്സിന്റെ സൗത്ത് ഏഷ്യയിലെ ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങളുടെ സമാഹാരമായ ബ്രീച്ചിംഗ് ദ സിറ്റാഡലിലേക്ക് ദീക്ഷിത്, ഇന്ത്യയിലെ വിഭാഗീയ അക്രമത്തിനിടെയുള്ള ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു അധ്യായം സംഭാവന ചെയ്തു.[9]
ഒരു ഇന്ത്യൻ ഡോക്യുമെന്ററി ഫിലിം മേക്കറായ നകുൽ സിംഗ് സാഹ്നിയെയാണ് നേഹ ദീക്ഷിത് വിവാഹം കഴിച്ചത്.[10]