നിയതമായ ചില ലക്ഷണങ്ങളോടെ രചിക്കപ്പെടുന്ന ബൃഹത്തായ കാവ്യങ്ങൾ. നിയോക്ലാസിക് സാഹിത്യപ്രസ്ഥാനത്തിൽ പെടുന്നു.
മഹാകാവ്യത്തെ സർഗ്ഗങ്ങളായി വിഭജിച്ചിരിക്കുന്നു. ഒരു കാവ്യത്തിൽ സർഗ്ഗങ്ങൾ ഏഴിൽ കുറയരുത്. ഒരു സർഗ്ഗത്തിൽ അമ്പതിൽ കുറയാതെ ശ്ലോകങ്ങൾ ഉണ്ടാവണം. ഓരോ സർഗ്ഗവും ഓരോ വൃത്തത്തിൽ എഴുതണം. സർഗ്ഗത്തിന്റെ അവസാനപദ്യത്തിനു വൃത്തം വ്യത്യാസപ്പെടുത്താം. സർഗ്ഗങ്ങൾ തമ്മിൽ വിഷയപ്രതിപാദനത്തിൽ ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കണം.
വിഷയം മഹത്തായ ഒരു ജീവിതത്തിന്റെ അഥവാ വംശത്തിന്റെ ചരിത്രമായിരിക്കണം. കാവ്യാരംഭത്തിൽ ആശിസ്സ്, നമസ്കാരം, വസ്തുനിർദ്ദേശം ഇവ വേണം. ധീരോദാത്തനും സദ്കുലജാതനുമാവണം നായകൻ. നായിക മാതൃകാവനിതയായിരിക്കണം. ശൃംഗാരവീരശാന്തങ്ങളിൽ ഒന്ന് അംഗിയായ രസവും മറ്റുള്ളവ അംഗങ്ങളുമാവണം. നായകന് ഉയർച്ചയുണ്ടാവുന്ന തരത്തിലാവണം കഥ. പുരുഷാർത്ഥപ്രാപ്തിക്ക് പ്രയോജനപ്പെടുന്ന കഥകൾക്ക് പ്രാമുഖ്യം നല്കണം. നഗരം, ശൈലം, ഋതു, വിവാഹം, യുദ്ധം, അർണ്ണവം, ഉദയം, അസ്തമയം മുതലായവ വർണ്ണിക്കണം.
ദണ്ഡി (കാവ്യാദർശം എന്ന കൃതി)
മേല്പറഞ്ഞ ലക്ഷണമൊത്തവ അഞ്ചെണ്ണമാണുള്ളത്.
ചരിത്രം
പത്തൊമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തോടെ മലയാളസാഹിത്യത്തിലേക്കു ധാരാളം സാഹിത്യപ്രസ്ഥാനങ്ങളെത്തിച്ചേർന്നു. കേരളവർമ്മ വലിയകോയിത്തമ്പുരാന്റെ വിവർത്തനത്തിലൂടെ സംസ്കൃതത്തിൽ നിന്നു മലയാളത്തിലേക്കു കടന്നുവന്ന പ്രസ്ഥാനമാണിത്. കേരളത്തിൽ ആദ്യമുണ്ടായ സംസ്കൃതമഹാകാവ്യം സുകുമാരകവിയുടെ ശ്രീകൃഷ്ണവിലാസമാണ്. സംസ്കൃതാലങ്കാരികന്മാരുടെ ലക്ഷണമനുസരിച്ച് മലയാളത്തിലുണ്ടായ ആദ്യത്തെ മഹാകാവ്യമാണ് രാമചന്ദ്രവിലാസം. രചിച്ചത് – അഴകത്തു പത്മനാഭക്കുറുപ്പ്.
<references>
{{cite news}}
: Check date values in: |accessdate=
and |date=
(help)