റോഡാ കമ്പനിയുടെ ആയുധമോഷണസംഭവം
1916 ഓഗസ്റ്റ് 26 ന് ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യയിലെ കൊൽക്കത്തയിൽ വെച്ച് റോഡാ കമ്പനിയുടെ ആയുധം മോഷണസംഭവം നടന്നു. ബംഗാളിലെ വിപ്ലവ സംഘടനയായ ജുഗാന്തർ വിഭാഗം അംഗമായ അനുശീലൻ സമിതി അംഗങ്ങൾ, കസ്കറ്റ്, തോക്ക്, ഡീലറുടെ മിസ്സർ പിസ്റ്റളുകൾ, മെക്കാനിർഡ് റോഡ, കോംപാറ്റിന്റെ തോക്ക് എന്നിവ കടത്തിയത്. കസ്റ്റംസ് ഹൌസിൽ നിന്നും കമ്പനിയുടെ ഗോഡൌണിൽ നിന്നും യാത്രക്കാർക്ക് ആയുധം കൊള്ളയടിക്കൽ സാധിച്ചു[1][2] . "ഏറ്റവും വലിയ പകൽ കൊള്ള " എന്നാണ് ദി സ്റ്റേറ്റ്സ്മാൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്.[1][2] തുടർന്നുവന്ന വർഷങ്ങളിൽ ബംഗാളിൽ ദേശീയ അതിക്രമങ്ങൾക്കെതിരെയുള്ള മിക്ക കേസുകളുമായി പിസ്റ്റളും സ്ഫോടകവസ്തുക്കളും ബന്ധപ്പെട്ടിരുന്നു. 1922 ആയപ്പോഴേക്കും മോഷ്ടിക്കപ്പെട്ട ആയുധങ്ങൾ മിക്കവയും പോലീസ് കണ്ടെടുത്തു.
ജുഗന്തർ
[തിരുത്തുക]മാണിക്യലയുടെ ഗൂഢാലോചനയിൽ അനുശീലൻ സമിതി അംഗം ജിതേന്ദ്ര നാഥ് മുഖർജി നേതാവായി. ഇത് ജുഗന്തർ ഗ്രൂപ്പായി ഉയർന്നു. അതേസമയം, ഇന്ത്യയിൽ "ഏറ്റവും അപകടകരമായ വിപ്ലവകാരി"[3] എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ച റാഷ് ബിഹാരി ബോസ്, വടക്കേ ഇന്ത്യയിലേയ്ക്ക് എത്തുകയും, ഡെറാഡൂണിലെ ഇന്ത്യൻ ഫോറസ്റ്റ് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിൽ ജോലി കണ്ടെത്തുകയും ചെയ്തു. ജുഗന്തർ പാർട്ടി എന്നറിയപ്പെടുന്ന രഹസ്യസമുദായത്തിന്റെ നേതൃത്വം മുഖർജി ചുമതലപ്പെടുത്തി. കൊൽക്കത്തയിലെ കേന്ദ്രസംഘടനയും അതിന്റെ ശാഖകൾ ബംഗാൾ, ബീഹാർ, ഒറീസ, ഉത്തരേന്ത്യയിലെ പല സ്ഥലങ്ങളിലും വ്യാപിച്ചു. സുന്ദർബൻസുകളിൽ ഒളിത്താവളങ്ങൾ തുറന്നു.[4] മുഖർജിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ സംഘം സദസ്യരിൽ അമരേന്ദ്ര ചാറ്റർജി, നരേൻ ഭട്ടാചാര്യ തുടങ്ങിയ യുവജന നേതാക്കളും ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നു. ഹൗറ-സിബ്പൂർ ഗൂഢാലോചന കേസിന് ശേഷം ജതിനും ജുഗന്താറിന്റെ നേതൃത്വവും ബ്രിട്ടീഷ് രാജ് അസ്ഥിരപ്പെടുത്താൻ അവരുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ആവിഷ്കരിച്ചു. അടുത്ത രണ്ടുകൊല്ലക്കാലം, സംഘടനയുടെ രണ്ട് അബദ്ധവശാൽ, ശ്രമജീബി സമബായ (തൊഴിലാളികളുടെ സഹകരണം), ഹാരി & സൺസ് എന്നിവരുടെ കീഴിലായിരുന്നു ഈ സംഘടന പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നത്. [5] ഈ സമയത്താണ് ജതിനും പത്താമത് ജാട്ട് റെജിമെന്റുമായി ബന്ധം സ്ഥാപിക്കാൻ ശ്രമിച്ചത്, തുടർന്ന് കൽക്കത്തയിലെ ഫോർട്ട് വില്യമിലേക്ക് സൈന്യത്തെ തിരിച്ചു. ഈ സമയത്ത് നരേന്ദ്രനാഥ് ഫണ്ടുകൾ നേടിക്കൊടുക്കുന്നതിന് ധാരാളം കള്ളക്കടത്തുകൾ നടത്തി.[5] 1912-ൽ കൽക്കത്തയിലേക്കുള്ള യാത്രയിൽ ജാതിൻ, ജർമ്മൻ രാജാവിന്റെ കിരീടാവകാശിയായിരുന്ന നാരേൻ ഭട്ടാചാര്യയുടെ കമ്പനിയിൽ കൂടിക്കാഴ്ച നടത്തി. ആയുധങ്ങളും സ്ഫോടകവസ്തുക്കളും അവർക്ക് നൽകുമെന്ന് ഉറപ്പ് നൽകി.[6] യൂറോപ്പിൽ യുദ്ധത്തിന്റെ മേഘപടലങ്ങൾക്കൊടുവിൽ, ജർമ്മൻ സഹായത്തോടെയുള്ള ഒരു പാൻ-ഇൻഡ്യൻ വിപ്ലവം പദ്ധതികൾ വളർന്നുവന്നു. 1915 ഫെബ്രുവരിയിൽ യുഎസ്, കാനഡ എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നും പ്രവാസികളായ ഇന്ത്യൻ ഗ്രൂപ്പുകളുമായി സഹകരിക്കാൻ റാഷ് ബെഹരി ശ്രമിച്ചു. ബ്രിന്ധവനിലെ നീലാംബര സ്വാമിയായുള്ള റാഷ് ബിഹാരിയുടെ പ്രവർത്തനത്തെക്കുറിച്ച് ജതിൻ അറിയാമായിരുന്നു. ബംഗാളിലേക്ക് തിരിച്ചു വന്ന ജതിൻ തന്റെ സംഘത്തെ പുനഃസംഘടിപ്പിക്കാൻ തുടങ്ങി. ഹാർഡിങെ 1912 ൽ നടത്തിയ ശ്രമത്തിനു ശേഷം റാഷ് ബിഹാരി ബനറസിൽ ഒളിവിൽ പോയിരുന്നു. എന്നാൽ 1913 ൽ ജാതിനെ കണ്ടുമുട്ടി പാൻ വിപ്ലവത്തെക്കുറിച്ച് വിവരിച്ചു. ബംഗാളിലെ സമ്പന്നരായ ബംഗാളികളെ സംഹാര റെയ്ഡുകളിലൂടെ ജുഗന്തർ കൊള്ളയടിച്ചുകൊണ്ട് ധനശേഖരണം നടത്തി കൂടുതൽ തീവ്രമായി.
മോഷണം
[തിരുത്തുക]കൽക്കത്തയിലെ വാൻനിറ്റാറൗറിലുള്ള റോയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഒരു ബ്രിട്ടീഷ് ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള ഒരു തോക്ക് കമ്പനിയിരുന്നു റോഡാ ആൻഡ് കോ.[1] അനുശീലൻ സജീവ പ്രവർത്തകനായ ഹാബു എന്നറിയപ്പെടുന്ന ശ്രീഷ് ചന്ദ്ര മിത്ര, 1914 ഓഗസ്റ്റ് മാസത്തിൽ ആയുധങ്ങളും സ്ഫോടകവസ്തുക്കളും ഒരു പ്രധാന ആയുധക്കമ്പനിയെ കമ്പനിയിലേക്ക് കൊണ്ടുപോകുന്നതിനെക്കുറിച്ച് ബോധമുണ്ടായിരുന്നു. അനുകുൽ മുഖർജിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ജുഗന്തർ അംഗങ്ങൾ 1914 ഓഗസ്റ്റ് 24 ന് കൊൽക്കത്തയിലെ ബൌബസാർ നഗരസഭയിൽ വച്ച് കണ്ടുമുട്ടി. യോഗത്തിൽ പങ്കെടുത്തവരിൽ ഒരാൾ നരേൻ ഭട്ടാചാര്യ ആയിരുന്നു. 26 ആഗസ്റ്റ് ഹീസ്റ്റ് തീയതി ആയി നിശ്ചയിച്ചു.
26-ആം ദിവസം, മിത്ര, കൽകട്ടയിലെ കസ്റ്റംസ് ഹൌസ് തലവനായി വന്ന് റോഡാ ആൻഡ് കോ ക്ക് വേണ്ടി കപ്പലിൽ നിന്ന് ആയുധങ്ങൾ സ്വീകരിച്ചു. വണ്ടിയോടിക്കുന്നയാളായി ധരിച്ചിരുന്ന ജുഗന്താറിലെ ശാഖയിലെ ഹരിദാസ് ദത്തയെ (മുക്തിസംഘ) മിത്ര ഒരു വണ്ടിയോടിക്കാൻ വിളിച്ചു . മിത്ര സ്വന്തമാക്കിയിട്ടുള്ള 202 ബോക്സുകളിൽ 192 എണ്ണം ആദ്യ ആറു കാർഡുകൾക്കിടയിൽ ലോഡ് ചെയ്തു. അവശേഷിക്കുന്ന പത്ത് ബോട്ടുകളും ദത്ത കാർ വണ്ടിയിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി. ദത്തയുടെ കാർട്ടിനൊപ്പം നടന്നത് രണ്ടു വിപ്ലവകാരികളായ ശ്രീഷ് പാൽ, ഖഗേന്ദ്രനാഥ് ദാസ് എന്നിവരുമായിരുന്നു. കസ്റ്റംസ് ഹൗസിൽ നിന്നും കാർഗോയിൽ നിന്നും പുറത്തേക്കുള്ള വഴിയിൽ മിത്ര സഞ്ചരിച്ചു. ശേഷിക്കുന്ന ട്രെയിൻ, കമ്പനിയുടെ ഗോഡൗണിന്റെ തലവനായ ദത്ത, പാൽ, ദാസ് എന്നീ മൂന്നു ഉദ്യോഗസ്ഥരായി മിഗ് റോഡിലൂടെ കൽക്കട്ടയുടെ മൊനോൺഗ ലൈൻ ചുറ്റുവന്നു. ജുഗന്തർ 50 മസീർ പിസ്റ്റളുകൾ, 46,000 റൗണ്ട് വെടിമരുന്നുകൾ എന്നിവ തട്ടിയെടുക്കുന്നതിൽ വിജയിച്ചു.
പരിണതഫലങ്ങൾ
[തിരുത്തുക]ആയുധസംഘത്തിന്റെ മോഷണം വാർത്തയായിത്തീർന്നു. 1914 ഓഗസ്റ്റ് 30-ന് സ്റ്റേറ്റ് സ്റ്റേറ്റ്സ്മാൻ അതിന്റെ എഡിറ്ററിൽ ""ഏറ്റവും വലിയ പകൽ കൊള്ള " എന്നാണ് ദി സ്റ്റേറ്റ്സ്മാൻ വിശേഷിപ്പിച്ചത്. 1914 സെപ്തംബറിലാണ് ഹരിദാസ് ദത്ത അറസ്റ്റിലായത്. കാളിദാസ് ബസു, ഭുജംഗ ധർ, ഗിരീന്തനാഥ് ബാനർജി എന്നിവരോടൊപ്പമാണ് ഹരിദാസ് ദത്തയെ അറസ്റ്റ് ചെയ്തത്. തുടർന്നുള്ള വർഷങ്ങളിൽ ഈ ആയുധങ്ങൾ ബംഗാൾ എന്നിവിടങ്ങളിലെ ഭൂരിഭാഗം വിപ്ലവ കുറ്റങ്ങൾക്കും 1917 വരെ ബന്ധപ്പെട്ടിരുന്നു.1922 ആയപ്പോഴേക്കും മോഷ്ടിക്കപ്പെട്ട ആയുധങ്ങൾ മിക്കവയും പോലീസ് കണ്ടെടുത്തു.
അനുസ്മരണ
[തിരുത്തുക]ബാനർജി, ദത്ത, ബിപിൻ ബിഹാരി ഗാംഗുലി എന്നിവരോടൊപ്പം മോഷണം പ്ലാൻ തയ്യാറാക്കിയ പ്രണബ് എന്നിവരുടെ പ്രതിമകൾ ഇന്നത്തെ കൊൽക്കത്തയിൽ മോണോങ്ക ലേനിൽ സ്ഥാപിച്ചിട്ടുണ്ട്.
അവലംബം
[തിരുത്തുക]- ↑ 1.0 1.1 1.2 "The Statesman". Archived from the original on 2016-09-21. Retrieved 2018-09-25.
- ↑ 2.0 2.1 Sarkar 1983, p. 147
- ↑ Popplewell 1995, p. 112
- ↑ M.N. Roy's Memoirs p3
- ↑ 5.0 5.1 Roy 1997, p. 6
- ↑ Samanta 1995, p. 625
- Popplewell, Richard James (1995), Intelligence and Imperial Defence: British Intelligence and the Defence of the Indian Empire, 1904-1924, London: Frank Cass, ISBN 978-0-7146-4580-3
- Samanta, Amiya K., ed. (1995), Terrorism in Bengal: Origin, growth and activities of the organisations like Anushilan Samiti, Jugantar Party, Dacca Shri Sangha and other such organisations, vol. Volume 2, Government of West Bengal, OCLC 604388307,
It has been alleged that during the visit of the Crown Prince of Germany to Calcutta in 1912, Narendra Bhattacharji and Jatin Mukharji had an interview with him and that he had given them an assurance that arms and ammunition would be supplied to them.
{{citation}}:|volume=has extra text (help)
അധിക വായനയ്ക്ക്
[തിരുത്തുക]- Sarkar, Sumit (1983), Modern India, 1885–1947, Delhi:Macmillan, ISBN 978-0-333-90425-1