സിൽവർ നൈട്രൈഡ്

സിൽവർ നൈട്രൈഡ്
Names
IUPAC name
Silver nitride
Other names
fulminating silver
Identifiers
3D model (JSmol)
ChemSpider
InChI
 
SMILES
 
Properties
തന്മാത്രാ വാക്യം
Molar mass 0 g mol−1
Appearance Black solid
സാന്ദ്രത 9 g/cm3
ക്വഥനാങ്കം
Poorly soluble
Solubility Decomposes in acids
Structure
face centered cubic
Hazards
Main hazards Explosive
Safety data sheet [1]
Flash point {{{value}}}
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa).
| colspan=2 |  ☒N verify (what is: checkY/☒N?)

Ag3N എന്ന തന്മാത്രാസൂത്രത്തോടുകൂടിയ സ്ഫോടനാത്മക രാസസംയുക്തമാണ് സിൽവർ നൈട്രൈഡ് . ഇത് കറുത്ത, ലോഹ രൂപത്തിലുള്ള [1] ഖരപദാർത്ഥമാണ്. സിൽവർ ഓക്സൈഡ് അല്ലെങ്കിൽ സിൽവർ നൈട്രേറ്റ് [2] അമോണിയയുടെ സാന്ദ്രീകൃത ലായനികളിൽ ലയിക്കുമ്പോൾ സിൽവർ നൈട്രൈഡ് രൂപം കൊള്ളുന്നു. ഇത് ഡയാമീൻ സിൽവർ കോംപ്ലക്‌സിന്റെ രൂപവത്കരണത്തിന് കാരണമാവുകയും പിന്നീട് Ag3N ആയി വിഘടിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. സംയുക്തത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന സ്വതന്ത്ര ഊർജ്ജം ഏകദേശം +315 kJ / mol ആകുമ്പോൾ ഇത്, സിൽവർ ലോഹവും നൈട്രജൻ വാതകവുമായി വിഘടിപ്പിക്കുന്ന ഒരു എൻ‌ഡോതെർമിക് സംയുക്തമാക്കി മാറ്റുന്നു. [3]

ചരിത്രം

[തിരുത്തുക]

സിൽ‌വർ‌ നൈട്രൈഡിനെ മുമ്പ്‌ ഫുൽ‌മിനേറ്റിംഗ് സിൽ‌വർ‌ എന്നാണ് വിളിച്ചിരുന്നത്, എന്നാൽ ഇത് സിൽ‌വർ‌ ഫുൾ‌മിനേറ്റ് അല്ലെങ്കിൽ‌ സിൽ‌വർ‌ അസൈഡ് എന്നിവയുമായി ആശയക്കുഴപ്പമുണ്ടാക്കാം, മറ്റ് സം‌യുക്തങ്ങളും ഈ പേരിൽ‌ പരാമർശിക്കപ്പെടുന്നു. Ag2O യുടെ അമോണിയാക്കൽ ലായനിയിൽ നിന്ന് ഫുൾമിനേറ്റ്, അസൈഡ് സംയുക്തങ്ങൾ രൂപം കൊള്ളുന്നില്ല. [3] 1788 ൽ ഫ്രഞ്ച് രസതന്ത്രജ്ഞനായ ക്ലോഡ് ലൂയിസ് ബെർത്തൊലെറ്റ് ആണ് ആദ്യമായി ഫുൽ‌മിനേറ്റിംഗ് സിൽ‌വർ‌ നിർമ്മിച്ചത്. [4]

സവിശേഷതകൾ

[തിരുത്തുക]

സിൽവർ നൈട്രൈഡ് വളരെക്കുറഞ്ഞ അളവിൽ മാത്രമേ വെള്ളത്തിൽ ലയിക്കുന്നുള്ളൂ. എന്നാൽ, ധാതു ആസിഡുകളിൽ വിഘടിക്കുന്നു. സാന്ദ്രീകൃത ആസിഡുകളിൽ വിഘടനം സ്ഫോടനാത്മകമാണ്. ഇത് അന്തരീക്ഷ ഊഷ്മാവിൽ വായുവിൽ പതുക്കെ വിഘടിക്കുകയും 165 °C വരെ ചൂടാകുമ്പോൾ പൊട്ടിത്തെറിക്കുകയും ചെയ്യും. [5]

അപകടങ്ങൾ

[തിരുത്തുക]

വെള്ളി സംയുക്തങ്ങളും അമോണിയയും ഉൾപ്പെടുന്ന പരീക്ഷണങ്ങളിൽ പലപ്പോഴും സിൽവർ നൈട്രൈഡ് അശ്രദ്ധമായി ഉൽ‌പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു. ഇത് വിസ്മയകരമായ വിസ്ഫോടനത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. സിൽവർ നൈട്രൈഡ് രൂപം കൊള്ളുന്നുണ്ടോ എന്നത് ലായനിയിലെ അമോണിയയുടെ സാന്ദ്രതയെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. 1.52 M അമോണിയ ലായനിയിലെ സിൽവർ ഓക്സൈഡ് നൈട്രൈഡിലേക്ക് എളുപ്പത്തിൽ പരിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ, 0.76 M ലായനിയിലെ സിൽവർ ഓക്സൈഡ് നൈട്രൈഡായി മാറുന്നില്ല. [3] സിൽവർ ഓക്സൈഡ് വരണ്ട അമോണിയയുമായി പ്രതിപ്രവർത്തിക്കുമ്പോഴും Ag3N ഉണ്ടാവാം. വരണ്ട സിൽവർ നൈട്രൈഡ് കൂടുതൽ അപകടകരമാണ്. ഡ്രൈ സിൽവർ നൈട്രൈഡ് ഒരു കോൺടാക്റ്റ് സ്ഫോടകവസ്തുവാണ്, അത് വളരെച്ചെറിയ സ്പർശത്തിന്റെ ഫലമായിപ്പോലും പൊട്ടിത്തെറിച്ചേക്കാം. നനഞ്ഞാലും ഇത് സ്ഫോടനാത്മകമാണെങ്കിലും, ശേഷി കുറവാണ്. സംയുക്തത്തിന്റെ നനഞ്ഞ നിക്ഷേപങ്ങളിൽ സ്ഫോടനങ്ങൾ താരതമ്യേന കുറവാണ്. അതിന്റെ ദീർഘകാല അസ്ഥിരത കാരണം, Ag3N ന്റെ നിക്ഷേപങ്ങൾക്ക് കാലക്രമേണ അവയുടെ സംവേദനക്ഷമത നഷ്ടപ്പെടുന്നു.

സിൽവർ നൈട്രൈഡ് പരലുകൾ കണ്ടെയ്നർ ചുവരുകളിൽ കണ്ണാടി പോലുള്ള നിക്ഷേപങ്ങളായി പ്രത്യക്ഷപ്പെടാം. നേർപ്പിച്ച അമോണിയ അല്ലെങ്കിൽ സാന്ദ്രീകൃത അമോണിയം കാർബണേറ്റ് ലായനി ഉപയോഗിച്ച് ഈ നിക്ഷേപങ്ങൾ ലയിപ്പിച്ച് നീക്കംചെയ്ത് സ്ഫോടന അപകടം ഒഴിവാക്കുന്നു. [1] [6]

ഈ പദത്തിന്റെ മറ്റ് ഉപയോഗങ്ങൾ

[തിരുത്തുക]

"സിൽവർ നൈട്രൈഡ്" എന്ന പേര് ചിലപ്പോൾ സിൽവർ മെറ്റൽ, സിലിക്കൺ നൈട്രൈഡ് എന്നിവയുടെ നേർത്ത പാളികൾ അടങ്ങുന്ന പ്രതിഫലന കോട്ടിംഗിനെ വിവരിക്കാനും ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഈ പദാർത്ഥം സ്ഫോടനാത്മകമല്ല, യഥാർത്ഥ സിൽവർ നൈട്രൈഡുമല്ല. കോട്ട് മിററുകളും ഷോട്ട്ഗണുകളും ഇത് ഉപയോഗിക്കുന്നു. [7] [8]

ഇതും കാണുക

[തിരുത്തുക]
  • സിൽവർ അസൈഡ്

പരാമർശങ്ങൾ

[തിരുത്തുക]
  1. ↑ 1.0 1.1 John L. Ennis and Edward S. Shanley (1991). "On Hazardous Silver Compounds". J. Chem. Educ. 68 (1): A6. Bibcode:1991JChEd..68....6E. doi:10.1021/ed068pA6.
  2. ↑ "Silver Nitrate" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2016-03-03. Retrieved February 11, 2010.,
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 Edward S. Shanley, John L. Ennis (1991). "The Chemistry and Free Energy Formation of Silver Nitride". Ind. Eng. Chem. Res. 30 (11): 2503. doi:10.1021/ie00059a023.
  4. ↑ See:
  5. ↑ Wolfgang A. Herrmann, Georg Brauer, ed. (2014-05-14). Synthetic methods of organometallic and inorganic chemistry: Volume 5, 1999: Volume 5: Copper, Silver, Gold, Zinc, Cadmium and Mercury. Georg Thieme Verlag. p. 38. ISBN 978-3-13-179211-2.
  6. ↑ "Silver oxide". Retrieved February 11, 2010.
  7. ↑ "Silicon nitride protective coatings for silvered glass mirrors". Retrieved February 11, 2010.
  8. ↑ "Browning Shotguns". Archived from the original on 2020-05-07. Retrieved February 11, 2010.