Түмэд
| Хадмал | |
|---|---|
| Монгол үсгээр |  |
| монгол кирилл. | түмэд, түмд |
Түмэд[1] буюу Түмд[2] — эртний нэгэн Монгол түмэн.[3] Харин одоо Өвөр Монголын Хөх хот орчмоор суурьшиж байгаа "Баруун Түмэд" хийгээд Ляонин мужийн Чуу Юань (Хятад: 朝阳 Cháoyáng), Бэй Пяо (Хятад: 北票 Běipiào), Фү Шин (Хятад: 阜新 Fùxīn) зэрэг газраар суурьшиж байгаа "Зүүн Түмэд" хэмээх нэг гаралтай хоёр ястны ерөнхий нэр. Мөн Байгал нуурын зүүн эрэгт орших Хорь Буриадыг эрт цагт Хорь Түмэд гэж нэрлэдэг байв.[4]
Мин улсын нийслэл Бээжинг довтолж, Монголд Буддын шашинг дэлгэрүүлсэн зэрэг үйлсээрээ Түмэдийн Алтан хан 16-р зууны Монголын түүхийн онцгой зайг эзэлдэг.
Зүүлт, тайлбар
[засварлах | кодоор засварлах]- ↑ «Түмэд» гэдэг үг нь «түм», «түмэн» гэх тооны нэрийн олон тооны хэлбэр юм.
- ↑ Монгол хэлний товч тайлбар толь. 566-р тал. (Монгол хэлний кирил бичгийн дүрмээр)
- ↑ Тэдний нэрийг 1986 оны 8-р ангийн "БНМАУ-ын түүх" сурах бичигт "түмэд", Ц.Дамдинсүрэнгийн хөрвүүлсэн "МНТ"-д "түмэд" гэж бичжээ. Батмөнх Даян хаан улс ардаа зургаан түмэн болгон шинэчлэн хувааснаас баруун гарын гурван түмний нэг нь Түмэд байв.
- ↑ Монгол хэлний толь. 2460-р тал