Хяргас сум
 | Энэ нийтлэл ямар ч эх сурвалжгүй байна. |
Хяргас сум
ᠬᠢᠷᠭᠢᠰᠰᠤᠮᠤ | |
|---|---|
| Улс |  Монгол |
| Аймаг |  Увс |
| Сумын төв | Бугат |
| Газар нутаг | |
| • Нийт | 3,400 км2 (1,300 бээр2) |
| Хүн ам (2022) | |
| • Нийт | ▼ 2,562 |
| Цагийн бүс | UTC+7 (UTC + 7) |
| Шуудангийн код | 85080 |
Хяргас нь Увс аймгийн сум юм. Хяргас сум Улаанбаатараас 1300 км, аймгийн төвөөсөө 160 км зайд оршдог.
Тус сумын нутагт Монгол улсад гүнээрээ гуравт ордог Хяргас нуур байдаг. Хэцүү хар хад, Хар Тэрэмсийн амралт зэрэг үзэсгэлэнт газруудтай. Сумын ахлах сургууль нь алдарт туульч М.Парчингийн нэрэмжит болно.
Түүх
[засварлах | кодоор засварлах]Энэ газар эртнээс олон овог аймаг их бага хугацаагаар нутаглаж ирсэн. Хяргас гэсэн үг Киргиз гэдгийн Монгол хувилбар гэж ойлгож болно. Гэхдээ Хяргас гэсэн үг нь Хиргүй ус гэсэн үгнээс үүдэлтэй гэж үзэх хүмүүс мөн байдаг. Баруун Монголын Ойрад угсааны Баядууд аж төрдөг. Тэдгээр нь Манж Чин улс Ойрадын Зүүнгарын хаант улсыг мөхөөх үед одоогийн Шинжааны Тэнгэр уулсын орчмоос Алтайгаар дамжин орж ирсэн. Манжийн хаан Увс-Хяргас нуурын хооронд нутаг зааж, Арван Баядын хошуу болгон суулгахдаа Дөрвөд Далай ханы харьяанд оруулжээ.
Тус сум нь Ардын хувьсгалын дараа 1922 онд албан ёсоор байгуулагдсан.
Хүмүүс
[засварлах | кодоор засварлах]Тус сумаас төрөн гарсан алдартнууд:
- Зохиолч Дамбын Цэмбэл
- Жамбын Батмөнх - БНМАУ-ын АИХ-ын тэргүүлэгчдийн дарга, Сайд нарын Зөвлөлийн ерөнхий сайд
- Хорлоогийн Баянмөнх - Үндэсний бөхийн дархан аварга дэлхийн 100 жилийн бөхийн од 20-р зууны манлай бөх
- Баянмөнхийн Гантогтох - Үндэсний бөхийн улсын гарьд
- Очирын Одгэрэл - Үндэсний бөхийн улсын заан
- Цогт-Очирын Баянмөнх - Үндэсний бөхийн улсын начин
- Жачингийн Цэрэндэлэг - цаг уурч, Монголоос анх удаа Антарктидад хөл тавьсан хүн
- Сүхбаатарын Батсуурь - Монгол Улсын начин
- Төрийн сайд, МУГЭдийн засагч Түмэнбаярын Рагчаа
- НААҮ-ны яамны сайд О.Нямаа
- Монгол улсын гавьяат багш Ц.Өнөрбаян
- Монгол улсын гавьяат багш Л.Өвгөн
- Монгол улсын урлагийн гавьяат зүтгэлтэн зураач Т.Гоош
- Баруун Монголын алдарт бийч Т.Баян
- Баруун Монголын алдарт туульч М.Парчин
- Монгол улсын гавьяат хуульч С.Удвал
- Тагнуулын ерөнхий газрын дэд хурандаа Г.Чулуунбаатар
- Монгол улсын гавьяат тээвэрчин Аазайн Санжжав
