रणजितराम मेहता

रणजीतराम मेहता
रणजीतराम मेहता यांचे पोर्ट्रेट
जन्म २५ ऑक्टोबर, १८८१ (1881-10-25)
सुरत, बॉम्बे प्रेसिडेन्सी, ब्रिटिश भारत
(सध्याचे गुजरात, भारत)
मृत्यू ४ जून, १९१७ (वय ३५)
बॉम्बे, ब्रिटिश भारत
शिक्षण बॅचलर ऑफ आर्ट्स
राष्ट्रीयत्व भारतीय
भाषा गुजराती
अपत्ये अशोक मेहता

रणजीतराम वावाभाई मेहता (२५ ऑक्टोबर १८८१ ते ४ जून १९१७) हे ब्रिटिश भारतातील गुजराती भाषेतील लेखक होते.

चरित्र

[संपादन]

मेहता यांचा जन्म २५ ऑक्टोबर १८८१ रोजी सुरत येथे वावाभाई यांच्या घरी झाला. त्याने आपले शालेय शिक्षण अहमदाबाद येथे पूर्ण केले जेथे त्याचे वडील अहमदाबाद म्युनिसिपल कमिटीचे मुख्य अभियंता होते.[१] त्यांनी १९०३ मध्ये गुजरात कॉलेजमधून बॅचलर ऑफ आर्ट्स पूर्ण केले आणि आठ महिने फेलो म्हणून काम केले. १९०६ ते १९१७ पर्यंत त्यांनी प्रा. गज्जर आणि प्रभाशंकर पट्टणी, भावनगर राज्याचे दिवाण होते. १९०५ मध्ये त्यांनी उमरेठ येथील हायस्कूलचे प्राचार्य म्हणून काम केले होते.[२][३]

त्यांनी १९०४ मध्ये गुजरात साहित्य सभा आणि १९०५ मध्ये गुजराती साहित्य परिषदेची स्थापना केली.[४][५] ४ जून १९१७ रोजी जुहू बीचवर समुद्रात बुडून त्यांचा मृत्यू झाला. गुजराती साहित्य आणि संस्कृतीचा सर्वोच्च पुरस्कार, रणजीराम सुवर्ण चंद्रक, त्यांच्या नावावर आहे.[३]

त्यांचा मुलगा अशोक मेहता (१९११ ते १९८४) हे भारतीय स्वातंत्र्य कार्यकर्ते आणि समाजवादी राजकारणी होते.[१][६][७]

कार्य

[संपादन]

मेहता यांनी निबंध, कादंबरी, नाटक आणि लघुकथा अशा साहित्याच्या विविध प्रकारांमध्ये काम केले. रणजितकृती संघ हा त्यांच्या लेखनाचा संग्रह, के.एम. मुन्शी यांनी १९२१ मध्ये मरणोत्तर प्रकाशित केला. रणजीरामना निबंधो हा त्यांच्या निबंधांचा संग्रह देखील १९२३ मध्ये मरणोत्तर प्रकाशित झाला. गुजरात साहित्य परिषदेने १९८ मध्ये त्यांच्या जन्मशताब्दीनिमित्त रणजीतराम गद्यसंचय १-२ म्हणून त्यांचे संपूर्ण कार्य प्रकाशित केले. गुजराती साहित्य अकादमीने रणजीतराम वावभाई आणि तेमणू साहित्य प्रकाशित केले आहे. त्यांची अहमद रुपांडे (१९०८) ही हिंदू मुलगी आणि मुस्लिम मुलगा यांच्यातील प्रेमकथा होती.[८] १९०५ मध्ये त्यांनी गुजराती साहित्य परिषदेत सादर केलेल्या पेपरमध्ये लोकगीत आणि लोककथा हे गुजराती शब्द लोककलेसाठी तयार केले होते.[९]

हे सुद्धा पहा

[संपादन]

संदर्भ

[संपादन]
  1. ^ a b Verinder Grover (1994). Asoka Mehta. Deep & Deep Publications. pp. 11–. ISBN 978-81-7100-567-3. चुका उधृत करा: अवैध <ref> tag; नाव "Grover1994" वेगवेगळ्या मजकूराशी अनेकदा जोडलेले आहे
  2. ^ . Ahmedabad. Missing or empty |title= (सहाय्य)
  3. ^ a b "રણજિતરામ વા. મહેતા" [Ranjitram V Mehta]. Gujarati Sahitya Parishad (गुजराती भाषेत). 2017-06-20 रोजी पाहिले. चुका उधृत करा: अवैध <ref> tag; नाव ":0" वेगवेगळ्या मजकूराशी अनेकदा जोडलेले आहे
  4. ^ Desai, Padma (2014-11-01). From England with Love: An Indian Student Writes from Cambridge (1926–27) (इंग्रजी भाषेत). Penguin UK. p. 115. ISBN 9789351189022.
  5. ^ Chandra, Sudhir (2014-08-13). The Oppressive Present: Literature and Social Consciousness in Colonial India (इंग्रजी भाषेत). Routledge. p. 220. ISBN 9781317559931.
  6. ^ Himmat (इंग्रजी भाषेत). 2 Part 2. May 1976. p. 496.
  7. ^ Mainstream. N. Chakravartty. 1994. p. 36.
  8. ^ Das, Sisir Kumar (2000). History of Indian Literature (इंग्रजी भाषेत). Sahitya Akademi. p. 309. ISBN 9788172010065.
  9. ^ Chattopadhyaya, D. P.; Ray, Bharati. Different Types of History: Project of History of Science, Philosophy and Culture in Indian Civilization, Volume XIV Part 4 (इंग्रजी भाषेत). Pearson Education India. p. 538. ISBN 9788131786666.

बाह्य दुवे

[संपादन]
  • Works by or about Ranjitram Mehta at Internet Archive