Air Mata Iboe

Air Mata Iboe
Risalah filem
PengarahNjoo Cheong Seng
Lakon layarNjoo Cheong Seng
Dihasilkan olehFred Young
Dibintangi
Muzik olehR. Koesbini
Syarikat
penerbitan
Majestic Film Company
Tarikh tayangan
NegaraHindia Timur Belanda
BahasaIndonesia

Air Mata Iboe (Ejaan yang Disempurnakan: Air Mata Ibu) ialah sebuah filem 1941 dari Hindia Timur Belanda (kini Indonesia) diarahkan dan ditulis oleh Njoo Cheong Seng. Dibintangi Fifi Young, Rd Ismail, Ali Sarosa, dan Ali Joego, ia mengisahkan seorang ibu yang membesarkan anak-anaknya dengan penuh kasih sayang tetapi akhirnya dikhianati oleh anak sulungnya apabila dia jatuh pada waktu sukar. Filem, yang dikatakan sebagai ekstravaganza muzik, menapilkan runut bunyi oleh R. Koesbini, dan tajuk lagu eponim ditulis oleh Njoo.

Penerbitan terakhir oleh Majestic Film milik Fred Young, Air Mata Iboe dikeluarkan pada bulan Disember 1941, sejurus sebelum pendudukan Jepun di Hindia Belanda. Filem ini, kini mungkin hilang, menerima ulasan positif. Satu penerbitan semula telah dihasilkan di bawah tajuk yang sama pada tahun 1957; Young mengambil semula peranannya.

Plot

[sunting | sunting sumber]

Soegiati (Fifi Young) adalah ibu kepada empat orang anak: Achmad (Rd Ismail), Idris (S Poniman) dan Soemadi (Ali Sarosa), dan seorang anak perempuan bernama Soepinah (Soelami). Dia menyayangi mereka semua, tetapi Soemadi menerima sebahagian besar perhatiannya kerana dia menerima sedikit daripada bapanya, saudagar Soebagio (Ali Joego). Sebagai kanak-kanak membesar, mereka berkahwin dan bergerak, dan akhirnya hanya Soemadi dibiarkan. Walaupun dia mula berhubungan dengan seorang wanita muda yang bernama Noormala (Soerip), dia tidak mengahwininya seperti yang pendapatannya tidak mencukupi untuk menyokong mereka.

Pada malam Aidilfitri, keluarga mengumpulkan untuk bercuti. Tidak diketahui kepada keluarga, Soebagio mengetuai kehidupan yang berganda seperti seorang penyerbu, dan petang itu polis datang untuk menangkapnya. Untuk melindungi bapanya, Soemadi mengisytiharkan dirinya pelakunya, dan dia dibuang negeri. Rasa bersalah kerana dosa-dosanya, Soebagio jatuh sakit dan meninggal dunia tidak lama selepas itu. Kerana hutang mereka, rumah dan barang-barang mereka yang ditarik, meninggalkan Soegiati untuk menyara dirinya.

Walaupun kaya, Achmad dan Idris enggan mengambil Soegiati dalam, takut isteri masing-masing Moedjenah (Titing) dan Mariam (Ning-Nong). Soepinah dan suaminya Bakar (Koesbini) sanggup mengambil beliau, tetapi mereka hidup dalam kemiskinan. Tidak mahu membebankan mereka, akhirnya Soegiati memutuskan untuk meninggalkan dan mencari jalan sendiri, bergantung kepada kebaikan hati orang yang tidak dikenali. Tahun berlalu, dan Soemadi kembali dari buangan. Menghadapi ibunya, yang kini hidup dalam kemiskinan, dia memutuskan untuk membalas dendam terhadap saudara-saudaranya.[a]

Penerbitan

[sunting | sunting sumber]
Barisan pelakon Air Mata Iboe

Majestic Film Company yang berpangkalan di Malang mengumumkan Air Mata Iboe pada Jun 1941 bersama-sama dengan dua filem lain, Boedi Terbenam dan Bachtera Karam.[b] Penerbitan bermula tidak lama lagi selepas itu dan pada awal Disember 1941, lebih 55 gulungan telah dirakamkan, dan juga 60 gulungan bunyi.[1][2]

Air Mata Iboe ditulis dan diarahkan oleh Njoo Cheong Seng di bawah nama pena M. d'Amour; beliau sebelum ini telah mengarahkan Djantoeng Hati (1941), yang juga mempunyai akhir yang tragis, bagi syarikat itu. Filem ini diterbitkan oleh pemilik syarikat itu, Fred Young.[3][4] Ia dibintangi isteri Njoo, Fifi Young (tidak berkaitan dengan Fred), Rd Ismail, Ali Sarosa, dan Ali Joego.[5] Peranan lain telah diadakan oleh penyanyi keroncong (muzik tradisional dengan pengaruh Portugis), yang termasuk Soerip, Titing, Soelami, Ning Nong, dan Poniman.[1] Filem, yang menggunakan solekan untuk membuat usia Fifi muda ke seorang perempuan tua sepanjang plot, ialah pelakon pertama untuk Majestic; beliau jatih sakit semasa penerbitan sulung suaminya bagi syarikat itu.[6]

Filem hitam putih menampilkan sebelas lagu keroncong yang ditulis oleh pengarah muzik R. Koesbini,[5] yang juga mempunyai peranan dalam filem itu. Muzik latar telah disediakan oleh kumpulan Koesbini, iaitu Krontjong Syncopaters,[1] manakala lagu telah dipersembahkan oleh pelakon.[c][7] Not dan lirik untuk lagu tajuk filem itu, "Air Mata Iboe", telah diterbitkan dalam edisi Disember 1941 Pertjatoeran Doenia dan Filem.[d][8]

Keluaran dan legasi

[sunting | sunting sumber]
Fifi Young, menjadikan dirinya sebagai seorang perempuan tua untuk filem itu; beliau ambil semula peranan Soegiati dalam pembikinan semula 1957.

Air Mata Iboe, yang telah diberi nilai untuk semua peringkat umur, telah diedarkan oleh Columbia Pictures dan ditayangkan di Panggung Sampoerna di Surabaya pada 24 Disember 1941. Juga diiklankan di bawah tajuk Belanda Tranen Eener Moeder (terjemahan harfiah daripada Melayu), filem itu telah dipromosikan sebagai "ekstravaganza muzikal";[e][9] iklan lain menekankan saiz pelakon.[10] iklan yang lain menekankan saiz pelakon. Satu kajian tanpa nama dalam Soerabaijasch Handelsblad berkata penggunaan meluas keroncong dan memuji lakonan dan nyanyian, menunjukkan bahawa penonton asli akan berduyun-duyun untuk melihat filem itu.[11]

Air Mata Iboe adalah filem terakhir dihasilkan oleh Majestic Film Company, yang ditutup berikutan pendudukan Jepun.[f][6] Semasa pendudukan Njoo, Fifi Young, dan Fred Young menubuhkan sendiri ke kumpulan teater mereka, Pantjawarna, walaupun semua kembali ke pawagam pada 1950-an.[12] Joego juga kembali untuk filem selepas menghabiskan pendudukan dalam teater. [13] Poniman, Sarosa, Ismail, dan Soerip kembali ke pawagam,[14] orang-orang pada tahun 1950 dan Soerip pada tahun 1973. [15] Soelami tidak dicatat sebagai berlakon dalam mana-mana produksi selanjutnya.[16]

Pembikinan semula Air Mata Iboe telah dihasilkan pada tahun 1957, selepas Indonesia telah mendapat kemerdekaan. Diarahkan oleh Fred Young, filem itu menyaksikan Fifi Young mengambil semula peranannya sebagai Sugiati, manakala Rd Ismail mengambil peranan Subagio. Pelakon pembikinan semula yang lain tidak muncul dalam filem asal. Anak-anak Achmad, Idris, dan Soemadi telah dilakonkan oleh Sukarno M. Noor, Boes Boestami dan Kamsul, masing-masing. Anak perempuan pasangan itu, dinamakan semula Atikah, dimainkan oleh Farida Arriany.[17]

Air Mata Iboe berkemungkinan tergolong dalam filem hilang. Filem di Hindia telah dirakam pada filem nitrat sangat mudah terbakar, dan selepas kebakaran memusnahkan banyak gudang Produksi Film Negara pada tahun 1952, filem-filem lama dirakamkan pada nitrat sengaja dimusnahkan.[18] Oleh itu, ahli antropologi visual Amerika Syarikat Karl G. Heider menulis bahawa semua filem Indonesia yang dibuat sebelum tahun 1950 tidak diketahui lagi keberadaannya ataupun kewujudan salinannya.[19] Walau bagaimanapun, Katalog Filem Indonesia yang disusun JB Kristanto merekodkan beberapa filem masih tersimpan di Sinematek Indonesia dan Biran menulis bahawa beberapa filem propaganda Jepun masih wujud dalam simpanan Perkhidmatan Maklumat Kerajaan Belanda.[20]

Catatan penjelasan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ Ringkasan diperoleh dari Pertjatoeran Doenia 1941, Air Mata Iboe, halaman 30.
  2. ^ Biran (2009, pp. 379–386) tidak mencatatkan dua tajuk dalam senarai filem Hindia Timur Belanda.
  3. ^ Soerip menyediakan vokal untuk tiga lagu: "Sepasang Merpati", "Doelit-Doedit", dan "Gandengan Tangan". Soelami mempersembahkan empat lagu: "Boelan Bersenjoem", "Melajang Semarang 1921", "Stamboel II Oh Iboe", dan "Krontjong Speciaal". Titing menyediakan dua lagu: "Krontjong Boelan Tertawa" dan "Padi-Padi". Ning Nong menyanyikan satu lagu, "Gandengan Tangan", juga dipersembahkan oleh Poniman ("Selamat Hari Raya").(Pertjatoeran Doenia 1941, Air Mata Iboe, halaman 29).
  4. ^ Saduran untuk lagu ini diteruskan untuk persembahan pada 2000an (lihat saduran Subardja HS 2014 (Catatan pelapik untuk Lagu Keroncong Tempo Doeloe Vol 4)).
  5. ^ Original: "muzikale extravaganza"
  6. ^ Biarpun pengarah Tan Tjoei Hock kemudian menguji bahawa Air Mata Iboe tidak lengkap apabila pendudukan Jepun bermula, dengan itu membawa beliau untuk menyelesaikannya sendiri (Biran 2009, pp. 240–241), kewujudan kepercayaan liputan kontemporari.

Rujukan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ a b c Pertjatoeran Doenia 1941, Air Mata Iboe, m/s. 29.
  2. ^ Soerabaijasch Handelsblad 1941, Majestic Film Coy.
  3. ^ Filmindonesia.or.id, Kredit Air Mata Iboe.
  4. ^ Biran 2009, m/s. 278.
  5. ^ a b Filmindonesia.or.id, Air Mata Iboe.
  6. ^ a b Biran 2009, m/s. 240–241.
  7. ^ Filmindonesia.or.id, Kredit Air Mata Iboe; Filmindonesia.or.id, S Poniman; Biran 2009, halaman 278
  8. ^ Pertjatoeran Doenia 1941, Air Mata Iboe, m/s. 31.
  9. ^ Soerabaijasch Handelsblad 1941, (untitled).
  10. ^ Pertjatoeran Doenia 1941, Air Mata Iboe, m/s. 32.
  11. ^ Soerabaijasch Handelsblad 1941, Sampoerna theater.
  12. ^ TIM, Fifi Young; Filmindonesia.or.id, Fred Young; Filmindonesia.or.id, Njoo Cheong Seng
  13. ^ Biran 1979, m/s. 30.
  14. ^ Filmindonesia.or.id, S Poniman; Filmindonesia.or.id, Ali Sarosa; Filmindonesia.or.id, Rd Ismail
  15. ^ Biran 1979, m/s. 480.
  16. ^ Filmindonesia.or.id, Soelami.
  17. ^ Filmindonesia.or.id, Air Mata Ibu.
  18. ^ Biran 2012, m/s. 291.
  19. ^ Heider 1991, m/s. 14.
  20. ^ Biran 2009, m/s. 351.

Sumber petikan

[sunting | sunting sumber]
  • "Air Mata Iboe". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-07-26. Dicapai pada 25 July 2012.
  • "Air Mata Iboe". Pertjatoeran Doenia dan Film. Batavia. 1 (7): 29–32. December 1941.
  • "Air Mata Ibu". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-05-19. Dicapai pada 19 May 2013.
  • "Ali Sarosa". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2015-03-14. Dicapai pada 14 March 2015.
  • Biran, Misbach Yusa, penyunting (1979). Apa Siapa Orang Film Indonesia 1926–1978. Sinematek Indonesia. OCLC 6655859.CS1 maint: ref=harv (link)
  • Biran, Misbach Yusa (2009). Sejarah Film 1900–1950: Bikin Film di Jawa. Jakarta: Komunitas Bamboo working with the Jakarta Art Council. ISBN 978-979-3731-58-2.CS1 maint: ref=harv (link)
  • Biran, Misbach Yusa (2012). "Film di Masa Kolonial" [Filem di Zaman Penjajahan]. Indonesia dalam Arus Sejarah: Masa Pergerakan Kebangsaan. V. Jakarta: Ministry of Education and Culture. m/s. 268–93. ISBN 978-979-9226-97-6.CS1 maint: ref=harv (link)
  • "Fifi Young". Taman Ismail Marzuki. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-08-19. Dicapai pada 19 August 2012.
  • "Fred Young". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-23. Dicapai pada 23 September 2012.
  • Heider, Karl G (1991). Indonesian Cinema: National Culture on Screen. Honolulu: University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-1367-3.CS1 maint: ref=harv (link)
  • "Kredit Air Mata Iboe". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-05-19. Dicapai pada 19 May 2013.
  • Lagu Keroncong Tempo Doeloe Vol 4. Various Artists. Cakrawala Music Nusantara. 2007.CS1 maint: others (link)
  • "Majestic Film Coy. Aanvang werkzaamheden". Soerabaijasch Handelsblad. Surabaya: Kolff & Co. 14 June 1941. m/s. 12. Dicapai pada 4 March 2013.[pautan mati kekal]
  • "Njoo Cheong Seng". filmindonesia.or.id. Jakarta: National Library of Indonesia with Sinematek. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-03. Dicapai pada 3 September 2012.
  • "Raden Ismail Djajadiningrat". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2015-03-14. Dicapai pada 14 March 2015.
  • "S Poniman". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-05-19. Dicapai pada 19 May 2013.
  • "Sampoerna theater "Air Mata Iboe"". Soerabaijasch Handelsblad. Surabaya: Kolff & Co. 27 December 1941. m/s. 7. Dicapai pada 19 May 2013.[pautan mati kekal]
  • "Soelami". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2015-03-14. Dicapai pada 14 March 2015.
  • "(untitled)". Soerabaijasch Handelsblad. Surabaya: Kolff & Co. 24 December 1941. m/s. 7. Dicapai pada 19 May 2013.[pautan mati kekal]