Bongawan

Bongawan
Pekan
Transkripsi lain
Pekan Bongawan
Etimologi: Burung Bangau
Lokasi Pekan Bongawan dalam daerah Papar
Bongawan
Koordinat: 5°32′20″N 115°51′17″E / 5.53889°N 115.85472°E / 5.53889; 115.85472Koordinat: 5°32′20″N 115°51′17″E / 5.53889°N 115.85472°E / 5.53889; 115.85472
Negara	Malaysia
Negeri	Sabah
Bahagian	Pantai Barat, Sabah
Daerah	Papar
Pentadbiran
• Badan	Majlis Daerah Papar
• DUN	Yang Berhormat Dr. Daud Bin Yusof (WARISAN) (Bongawan)
Keluasan
• Jumlah	0.1255 km^2 (0.0485 batu persegi)
Penduduk  (2010)
• Jumlah	253
	Populasi di sekitar Bongawan.
Zon waktu	MST
Kod kawasan	088
Kawasan Kejiranan	Kimanis
Laman sesawang	www.sabah.gov.my/md.ppr/index.php/ms/

Bongawan yang dikenali sebagai pekan bersejarah merupakan sebuah pekan yang terletak di daerah Papar, Pantai Barat, Sabah, Malaysia. Lokasinya terletak kira-kira 70 kilometer ke selatan ibu negeri Sabah Kota Kinabalu.^[1] Majoriti populasi penduduk disini adalah berbangsa Brunei.^[1] Bongawan terletak di bawah Parlimen Kimanis dan merupakan salah satu dari stesen utama untuk Jabatan Kereta Api Negeri Sabah.

Etimologi

Asal-usul Bongawan

Nama Bongawan sdidapati dari dialek masyarakat tempatan merujuk kepada burung bangau yang acap kali kelihatan di sawah padi.^[2]

Pentadbiran

Kawasan Bongawan masih dibawah pentadbiran daerah Papar dan usaha menaik taraf kawasan Bongawan sebagai sebuah daerah penuh, menjadikan fokus utama wakil rakyat Parti Warisan Sabah (WARISAN) bagi memenuhi hasrat penduduk sejak sekian lama.^[3]

Struktur bangunan

Rumah kedai pra-Perang Dunia ke-II di Bongawan.

Pekan Bongawan merupakan salah satu pekan yang mempunyai sumber warisan yang ketara khususnya warisan bina yang masih boleh dilihat pada hari ini.^[4] Pekan Bongawan ini memiliki tiga buah deret bangunan rumah kedai lama dan masing-masing rumah kedai dibina pada tempoh masa berbeza.^[4] Pembinaan bangunan rumah kedai kayu ini telah dibina sewaktu pendudukan BNBC di Borneo Utara.^[4] Deretan rumah kedai yang pertama ini dibina pada tahun 1926 mempunyai enam buah pintu kedai dan bertingkat.^[4] Manakala, deretan rumah kedai kayu yang kedua pula telah siap dibina pada tahun 1936 dengan empat buah pintu dan bertingkat.^[4] Namun, pihak BNBC pada ketika itu mencadangkan untuk membuat gabungan rumah kedai kayu yang pertama iaitu yang dibina pada tahun 1926 dengan rumah kedai kayu yang dibina pada tahun 1936 untuk menjadi sebaris kedai yang kemudiannya mempunyai sepuluh buah pintu kedai.^[5]

Pada tahun 1939, pembinaan blok rumah kedai kayu yang ketiga telah siap dibina.^[5] Deretan rumah kedai ini terletak berdekatan dengan pasar lama pekan Bongawan dan ia juga mempunyai lima buah pintu kedai serta mempunyai tingkat atas sebagai rumah kedai.^[5] Kesan arsitekstur rumah kedai ini dilihat mirip seakan seni bina rumah kedai era pra-Perang Dunia ke-II. Walau bagaimanapun, selepas semua kota besar telah dihancurkan oleh tentera Jepun dan Tentera Bersekutu menerusi aktiviti pengeboman semasa perang dunia ke-2, tidak banyak lagi rumah kedai berseni reka seperti ini dapat dilihat malah jarang ditemui di Sabah. Sekitar tahun 1950-an, pembinaan rumah kedai yang keempat telah dibina dan siap dibina pada tahun 1957.^[5] Bangunan rumah kedai kayu ini juga memiliki lima buah pintu kedai dan mempunyai reka bentuk yang sama seperti rumah kedai kayu yang dibina sebelumnya.^[5] Pembinaan rumah kedai yang keempat ini terletak berdekatan dengan taman bunga pada masa kini.^[5] Sehingga kini, bangunan blok rumah kedai masih kekal dengan kekal aktiviti perniagaannya. Kebanyakan dari kedai yang ada pada hari ini di Bongawan dan di pekan lama di Sabah adalah hasil binaan semula oleh para peniaga dari kelompok minoriti Cina.

Demografi penduduk

Etnik

Jumlah penduduk sekitar Bongawan

Berikut merupakan jumlah penduduk di sekitar Bongawan pada tahun 2010 mengikut kumpulan etnik, kawasan Pihak Berkuasa Tempatan dan negeri, Malaysia;

Jumlah penduduk mengikut kumpulan etnik, kawasan Pihak Berkuasa Tempatan dan negeri, Malaysia, 2010[6]
Tahun	Melayu Brunei	Kadazan/Dusun	Bajau	Murut	Bumiputera Lain	Cina	India	Lain-lain	Bukan Warganegara Malaysia	Jumlah Keseluruhan
2010	91 (Majoriti)	6	46	-	2	105	-	-	3	253
2020 (Akan Datang)

Jantina

Berikut merupakan jumlah penduduk sekitar Bongawan pada tahun 2010 mengikut pecahan jantina seperti berikut;

Jantina[6]
Tahun	Lelaki	Perempuan	Jumlah
2010	121	132	253

Kawasan tarikan pelancong

1. Pantai Kenangan
2. Homestay Kampung Seri Serbang
3. River Paradise Seri Serbang
4. Borneo Golf Sunset Bar

Budaya

Tamu

Tamu mingguan Bongawan diadakan setiap hari sabtu iaitu beroperasi dari pagi hingga ke tengah hari.^[2] Terdapat pelbagai jenis jualan daripada kampung Hulu yang ramai datang untuk berniaga dan menjadi biasaan penduduk warga Bongawan ke tamu.^[2] Sejarah tamu ini di buat sudah lama dan tapak dahulunya telah dipindahkan ke kawasan baru.^[2]

GAMBUS BRUNEI

Rujukan

1. "Bongawan town". www.mysabah.com/. 24 Jun 2009. Diarkibkan daripada yang asal pada 27 Februari 2020. Dicapai pada 27 Februari 2020.
2. "BONGAWAN-MYFREEJOURNAL". www.bongawanmyjournal.com. Dicapai pada 27 Februari 2020.
3. Angkun, Khidri (29 Mei 2018). "Usaha naik taraf Bongawan, Kimanis, Membakut". www.bharian.com.my. Dicapai pada 27 Februari 2020.
4. Richard Nelson, Solkial (2012). Colonial Townships in Sabah: West Coast. Sabah: Sabah: Homeland Publisher Sdn. Bhd.
5. Elsapaula Anak, Rejim (2019). "Rumah Kedai Bersejarah di Pantai Barat Sabah: Isu Pemeliharaan, Perlindungan dan Alternatif Cadangan". Malaysian Journal of Social Sciences and Humanities. 4: 152–160 – melalui (MJ - SSH).
6. "Jumlah penduduk mengikut kumpulan etnik, kawasan Pihak Berkuasa Tempatan dan negeri, Malaysia, 2010" (PDF). 27 Februari 2012. Diarkibkan daripada yang asal pada 27 Februari 2012. Dicapai pada 27 Februari 2020.

Pautan luar

• Kategori berkenaan Bongawan di Wikimedia Commons