Loetoeng Kasaroeng

Bagi cerita rakyat Sunda, lihat Lutung Kasarung.
Loetoeng Kasaroeng
PengarahL. Heuveldorp
DibintangiMartoana
SinematografiG. Krugers
Syarikat
penerbitan
Java Film
Tarikh tayangan
31 Disember 1926 (1926-12-31)
Masa tayangan
60 minit
NegaraIndonesia
BahasaFilem senyap

Loetoeng Kasaroeng adalah filem fantasi 1926 dari Hindia Timur Belanda (sekarang Indonesia) yang telah diarahkan dan dihasilkan oleh L. Heuveldorp 1926. Adaptasi daripada cerita rakyat Sunda Lutung Kasarung, filem itu mengisahkan seorang gadis muda yang jatuh cinta dengan Lutung ajaib dan bintang anak-anak bangsawan. Maklumat terperinci mengenai persembahannya tidak tersedia, walaupun ia diketahui masih kualiti teknikal yang lemah dan dianggap telah dilakukan dengan baik. Ia adalah filem pertama yang dihasilkan di negara ini dan yang pertama untuk menampilkan pelakon asli Indonesia. Ia mungkin filem yang hilang.

Plot

[sunting | sunting sumber]

Purbasari dan Purbararang adalah adik-beradik dan dalam persaingan. Purbararang, kakak, mempermainkan Purbasari tentang kekasih yang kedua itu, yang Lutung dinamakan Guru Minang; teman lelaki Purbarang ini, Indrajaya, adalah manusia kacak. Walau bagaimanapun, kanak-kanak perempuan mendapati bahawa Guru Minang sebenarnya adalah tuhan yang lebih tampan dari Indrajaya.[1]

Penerbitan

[sunting | sunting sumber]
Stil promosi menayangkan salah satu daripada barisan pelakon, dalam kostum

Tayangan pertama filem di Hindia Belanda adalah pada tahun 1900,[2] dan dalam tempoh dua puluh tahun akan datang produksi asing - secara amnya dari Amerika Syarikat - diimport dan ditayangkan di seluruh negara.[3] Penerbitan dokumentari domestik telah bermula pada tahun 1911[4] tetapi tidak mampu bersaing dengan kerja-kerja yang diimport.[3] Menjelang 1923, sebuah penerbitan filem cereka diterajui oleh Middle East Film Co. diumumkan, tetapi ia tidak dapat disiapkan.[5]

Di bawah tekanan dari karya yang diimport, pada tahun 1926 N.V. Java Film, sebuah syarikat penerbitan yang berpangkalan di Batavia (sekarang Jakarta) yang sebelum ini telah menghasilkan dokumentari tunggal, Inlanders op de Krokodillenjacht (Pemburu buaya asli), memilih untuk membuat sebuah filem berdasarkan cerita rakyat orang Sunda Lutung Kasarung. Pemilik syarikat itu, L. Heuveldorp berkhidmat sebagai pengarah dan penerbit, manakala ketua makmal G. Krugers mengendalikan sinematografi dan pemprosesan.[6][1] Maklumat biografi kecil disediakan mengenai latar belakang kedua-dua lelaki, walaupun dilaporkan bahawa Heuveldorp mempunyai pengalaman sebelum ini bekerja di Amerika Syarikat.[7]

Pelakon yang telah disediakan sepenuhnya dari kelas Priyayi (yang mulia), di bawah penyelarasan guru besar sekolah Kartabrata.[6] Antara pelakon yang merupakan keturunan Wiranatakusumah V, bupati Bandung; [1] dia telah bersetuju untuk membantu membiayai filem untuk menggalakkan budaya Sunda,[8] dan sebelum ini telah membawa cerita ke pentas.[9] Subsidi lanjut datang dari Kementerian Pertahanan, yang mendermakan trak untuk memudahkan penggambaran.[10]

Penggambaran telah bermula pada Ogos 1926,[6] apabila beberapa adegan dirakamkan di dalam gua yang telah digali untuk penerbitan di Bukit Karang. Heuveldorp, tidak dapat memaksa pelakon untuk memainkan peranan mereka secara serius, merakamkan beberapa adegan dengan mereka berlakon kerana mereka mahu sebelum menunjukkan hasil; apabila menyedari lakonan mereka agak mendukacitakan, pelakon yang mula mendengar arahan pentas. Selepas itu mereka mula membacakan setiap babak sekurang-kurangnya dua kali, dengan Kartabrata berdiri di belakang jurukamera dan memberi arahan.[10]

Keluaran dan sambutan

[sunting | sunting sumber]

Filem ini ditayangkan pada Disember 1926 di Oriental dan Elita Theatres di Bandung,[1][10] menjadikannya filem domestik dihasilkan yang pertama dan yang pertama dengan asli.[11][12] Iklan yang berada dalam kedua-dua penerbitan dalam bahasa Melayu dan Belanda. Filem ini telah ditayangkan selama seminggu, dengan persembahan muzik gamelan Sunda secara langsung,[13] selepas itu Loetoeng Kasaroeng telah digantikan dengan filem Hollywood.[14] Walaupun prestasi pecah panggung tidak direkodkan, ia dianggap telah lemah.[15]

Satu kajian oleh "Bandoenger" dalam majalah Panorama menganggap kualiti teknikal filem lemah berbanding filem-filem yang diimport, menunjukkan bahawa penerbitan telah kekurangan dana; kajian menyatakan bahawa beberapa pelakon tidak dibayar untuk kerja-kerja mereka.[13][16] Sejarawan filem Indonesia Misbach Yusa Biran menulis bahawa Loetoeng Kasaroeng akan telah buruk yang diterima di luar Jawa Timur, oleh kerana budaya Sunda dan tarian tidak dipertimbangkan menarik kepada kumpulan etnik yang lain, terutamanya Jawa.[13] William van der Heide, pensyarah pengajian filem di Universiti Newcastle di Australia, menyatakan bahawa kecenderungan pembikin filem Eropah untuk menggambarkan orang asli sebagai primitif mungkin juga telah mempengaruhi jualan tiket lemah.[12]

Legasi

[sunting | sunting sumber]

Walaupun Heuveldorp tidak dicatatkan sebagai terlibat dalam apa-apa lagi penerbitan filem cereka,[7] Krugers pergi untuk mengarahkan beberapa filem, termasuk pertama di kawasan ini, Karnadi Anemer Bangkong (1931), sebelum meninggalkan negara itu pada tahun 1936 [17]. Sekurang-kurangnya satu daripada ahli-ahli pelakon, Oemar, dicatatkan sebagai terus berlakon.[18] Lutung Kasarung telah disesuaikan untuk filem dua kali lagi, pada tahun 1952 dan 1983.[1]

Selepas Loetoeng Kasaroeng dikeluarkan, banyak filem-filem tempatan telah dibuat. Penerbitan domestik kedua, Eulis Atjih (1927), telah diarahkan oleh Krugers dan diterbitkan dalam media yang lebih luas.[11] Dengan pengeluaran Lily van Java pada tahun 1928, etnik Cina menjadi terlibat dalam industri; oleh pengarah asli 1940 telah menjadi biasa [19]. Walau bagaimanapun, filem pertama Indonesia yang sebenar ialah Darah dan Doa arahan Usmar Ismail pada tahun 1950,[20][21] dikeluarkan selepas Belanda mengiktiraf kemerdekaan Indonesia pada tahun 1949.[22]

Loetoeng Kasaroeng berkemungkinan tergolong dalam filem hilang. Ahli antropologi visual Amerika Syarikat Karl G. Heider menulis bahawa semua filem Indonesia yang dibuat sebelum tahun 1950 tidak diketahui lagi keberadaannya ataupun kewujudan salinannya.[23] Walau bagaimanapun, Katalog Filem Indonesia yang disusun JB Kristanto merekodkan beberapa filem masih tersimpan di Sinematek Indonesia dan Biran menulis bahawa beberapa filem propaganda Jepun masih wujud dalam simpanan Perkhidmatan Maklumat Kerajaan Belanda.[24]

Lihat juga

[sunting | sunting sumber]

Rujukan

[sunting | sunting sumber]

Nota kaki

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ a b c d e Filmindonesia.or.id, Loetoeng Kasaroeng.
  2. ^ Biran 2009, m/s. 2.
  3. ^ a b Biran 2009, m/s. 33–35.
  4. ^ Biran 2009, m/s. 53.
  5. ^ Biran 2009, m/s. 57.
  6. ^ a b c Biran 2009, m/s. 60–61.
  7. ^ a b Said 1982, m/s. 6.
  8. ^ Biran 2009, m/s. 63.
  9. ^ Setiawati 2012, Sunda Tale.
  10. ^ a b c Biran 2009, m/s. 66–68.
  11. ^ a b Biran 2009, m/s. 73.
  12. ^ a b van der Heide 2002, m/s. 127.
  13. ^ a b c Biran 2009, m/s. 69.
  14. ^ Biran, 2009 & pp 66-68.
  15. ^ Biran 2009, m/s. 72.
  16. ^ Said 1982, m/s. 16.
  17. ^ Filmindonesia.or.id, G. Krugers.
  18. ^ Biran 2009, m/s. 115.
  19. ^ Biran 2009, m/s. 379–381.
  20. ^ Biran 2009, m/s. 45.
  21. ^ Sabarini 2008, Hari Filem Nasional.
  22. ^ Kahin 1952, m/s. 445.
  23. ^ Heider 1991, m/s. 14.
  24. ^ Biran 2009, m/s. 351.

Bibliografi

[sunting | sunting sumber]
  • Biran, Misbach Yusa (2009). Sejarah Film 1900–1950: Bikin Film di Jawa. Jakarta: Komunitas Bamboo working with the Jakarta Art Council. ISBN 978-979-3731-58-2.CS1 maint: ref=harv (link)
  • "G. Krugers". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfidan Foundation. 17 Ogos 2012. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-08-17. Dicapai pada 2016-09-14.
  • van der Heide, William (2002). Malaysian Cinema, Asian Film: Border Crossings and National Cultures. Amsterdam: Amsterdam University Press. ISBN 978-90-5356-580-3.CS1 maint: ref=harv (link)
  • Heider, Karl G (1991). Indonesian Cinema: National Culture on Screen. Honolulu: University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-1367-3.CS1 maint: ref=harv (link)
  • Kahin, George McTurnan (1952). Nationalism and Revolution in Indonesia. Ithaca, New York: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-9108-5.CS1 maint: ref=harv (link)
  • "Loetoeng Kasaroeng". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfidan Foundation. 21 Julai 2012. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-07-21. Dicapai pada 2016-09-14.
  • Sabarini, Prodita (25 Ogos 2012). "National Film Day Time to Reflect to History". The Jakarta Post. Jakarta. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-08-25. Dicapai pada 2016-09-14.
  • Said, Salim (1982). Profil Dunia Film Indonesia. Jakarta: Grafiti Pers. OCLC 9507803.CS1 maint: ref=harv (link)
  • Setiawati, Indah (25 Ogos 2012). "Sundanese Tale of Divine Ape Hits Theater". The Jakarta Post. Jakarta. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-08-25. Dicapai pada 2016-09-14.

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]