Orang kepulauan Cocos

Orang pulau Cocos
ملايو كوكوس
Ong Pulu Cocos
Sepasang pengantin perempuan dan lelaki Nusantara di majlis perkahwinan di Kepulauan Cocos (Keeling), 1912
Jumlah penduduk
8,500[1]
Kawasan ramai penduduk
 Malaysia: 6,200[1]
 Kepulauan Cocos (Keeling): 400[1]
Bahasa
Melayu Cocos, Melayu Sabah
Agama
Sunah Waljamaah
Kumpulan etnik berkaitan
Betawi , Melayu ,Jawa

Orang Cocos merupakan masyarakat yang membentuk kumpulan etnik terbesar yang menetap di Kepulauan Cocos (Keeling), yang kini menjadi sebahagian daripada wilayah milik Australia. Orang Cocos berasal daripada keturunan Nusantara yang utamanya berasal dari Banten, Batavia, Kepulauan Riau (kini bahagian dari negara moden Indonesia), Singapura, Sabah, dan Brunei.[2] Pada asalnya Pulau Cocos (Keeling) tidak dihuni oleh manusia sehinggalah masyarakat Nusantara membentuk komuniti utama di sini.

Golongan Nusantara perintis yang dipercayai pertama kali tiba dan menetap di Kepulauan Cocos (Keeling) adalah daripada kalangan harem dan hamba abdi. Mereka dibawa masuk oleh Alexander Hare, petualang Inggeris pada tahun 1826. Pada tahun 1827 John Clunies-Ross menukar kehidupan para penduduk Nusantara ketika beliau tinggal di Kepulauan Cocos bersama dengan keluarganya. Pada bulan September 1978, keluarga Clunies-Ross telah menjual Kepulauan Cocos (Keeling) kepada kerajaan Australia. Sejak itu, Ketua Negara ialah Raja Charles III, diwakili oleh Penyelia Gabenor Jeneral pada masa ini Natasha Griggs.

Sejarah

[sunting | sunting sumber]

Tanah air

[sunting | sunting sumber]

Orang Melayu yang pertama dipercayai telah tiba dan menetap di Pulau pada tahun 1826 "apabila Alexander Hare, seorang pengembara Inggeris membawa Melayu harem dan hamba di sana."[3] Pada tahun 1827 John Clunies-Ross mengubah hidup hamba-hamba Melayu apabila dia menetap di Kepulauan Cocos dengan keluarganya. Orang Melayu yang sedia ada dan sebilangan besar pendatang Melayu yang baru tiba yang dibawa Clunies-Ross bersamanya diambil bekerja bagi membantu dengan tuaian kelapa untuk kelapa kering.[3] Pada bulan September 1978, keluarga Clunies-Ross menjual Kepulauan Cocos kepada kerajaan Australia. Sejak itu, Ketua Negara ialah Ratu Elizabeth II, yang diwakili oleh arus Gabenor Jeneral, Pentadbir Brian Lacy. Pengerusi Pulau tersebut ialah Majlis Haji Wahid bin Bynie.

Melayu Cocos di Malaysia

[sunting | sunting sumber]

Orang Melayu Cocos di Malaysia kebanyakannya tinggal di sebuah kampung yang dikenali sebagai Kampung Cocos berhampiran Lahad Datu dalam Bahagian Tawau di Sabah.[4] Berasal dari Kepulauan Cocos, mereka menetap di kawasan ini pada tahun 1950 selepas dibawa oleh British.[5] Bilangan orang-orang yang mengambil bahagian dalam penghijrahan pertama dianggap sekitar dua puluh orang, tetapi ia meningkat apabila mereka meluaskan penempatan mereka di Lahad Datu. Budaya mereka berkait rapat dengan orang-orang Melayu di Malaysia[6] dan penduduk semasa mereka di Sabah ialah sekitar 4000 orang, kira-kira lapan kali lebih besar daripada penduduk yang tinggal di Kepulauan Cocos.[1] Di peringkat persekutuan, mereka dikurniakan status bumiputera oleh Kerajaan Malaysia dan juga sebahagian daripada kumpulan etnik Melayu Malaysia yang terdapat dalam negeri Sabah. Di peringkat negeri Sabah pula, mereka pernah diberikan taraf Anak Negeri oleh kerajaan British pada 1950-an namun ditarik balik oleh hal politik.[7]

Agama

[sunting | sunting sumber]

Kebanyakan orang Melayu Cocos mengikuti ajaran Islam berfahaman Sunah Waljamaah.

Pakaian

[sunting | sunting sumber]

Orang Melayu Cocos mempunyai kod pakaian mereka sendiri. Baju kurung untuk wanita dan Baju Melayu untuk lelaki. Baju Kurung terdiri daripada tunik longgar (yang merujuk pada baju panjang dengan kerah pendek yang ditempelkan bersama-sama dengan bros) dan dikenakan di atas sarung. Baju Melayu ialah baju longgar (baik dengan kerah dengan tiga atau lebih kancing atau kerah dengan garis leher).

Bahasa

[sunting | sunting sumber]

Orang Melayu Cocos mempunyai bahasa kepelbagaian sendiri, yang dipanggil Basa Pulu Kokos. Ia dianggap kasar dan tidak canggih kerana penggunaan slang di dalamnya dan perubahan berterusan dalam makna perkataan. Bahasa ini kebanyakannya Melayu Betawi,[perlu rujukan] sebuah campuran kru Jakarta Melayu dan bahasa Indonesia (dan juga bahasa Jawa, bahasa Sunda di mana asalnya bahasa Betawi) dengan sebutan tempatan dan unsur campuran bahasa Inggeris dan bahasa bahasa Scots.

Frasa / Kosa kata

[sunting | sunting sumber]
  • Selamat pagi - Selamat pagi
  • Selamat ténggah hari - Selamat tengah hari
  • Selamat soré - Selamat petang
  • Selamat malam - Selamat malam
  • Apa kabar? - Apa khabar?
  • Kerangkeng - Almari makanan
  • Ke kaca - Comel
  • Kenes - Comel
  • Baik - Baik
  • Jumpa lagi - Jumpa lagi
  • Korsi - Kerusi
  • Doktor - Doktor
  • Esbok (dari bahasa Inggeris "icebox") - Peti sejuk
  • Bok (dari bahasa Inggeris "box") - Kotak
  • Epel - Epal
  • Jukong - Kapal jong Melayu Cocos (Kapal jong datang dari ini)
  • Gue/Loh - Saya/awak (berasal dari bahasa Betawi)
  • Cimni (dari bahasa Inggeris "chimney") - Cerobong
  • Kot - Kot
  • Hiju/Hijo - Hijau
  • Kalo - Kalau
  • Emak/Mak - Emak/Mak
  • Pak/Ayah - Bapa/Ayah
  • Paman/Man - Pakcik
  • Bibik - Makcik
  • Nek/Nenek - Nek/Nenek
  • Wak - Puan
  • Oh tuhan ku! - Oh Tuhanku!

Menangani penatua:

  • Jika Yusri adalah seorang remaja, maka Mak Yusri (ibu Yusri) menjadi Wak Yusri.
  • Ketika Yusri yang kini Man Yusri, memiliki seorang anak yang bernama Mustafa, Wak Yusri menjadi Nek Mustafa dan Man Yusri menjadi Pak Mustafa.
  • Jika Mustafa yang merupakan Man Mustafa dan seorang remaja, mempunyai seorang anak yang dipanggil Budi, maka Pak Mustafa menjadi Nek Budi.

Lihat juga

[sunting | sunting sumber]

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]

Rujukan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ a b c d Yong Leng Lee (1965). North Borneo (Sabah): A Study in Settlement Geography. Eastern Universities Press.
  2. ^ Cocos Tourism - Culture
  3. ^ a b "Cocos Malays". Diarkibkan daripada yang asal pada 2007-02-09. Dicapai pada 2010-06-13. Ralat petik: Tag <ref> tidak sah, nama "hare" digunakan secara berulang dengan kandungan yang berbeza
  4. ^ "RTM documenting unique culture of Sabah Cocos community". The Borneo Post. 7 Mac 2011. Dicapai pada 5 April 2015.
  5. ^ Sabah: history and society. Malaysian Historical Society. 1981.
  6. ^ Frans Welman. Borneo Trilogy Volume 1: Sabah. Booksmango. m/s. 168–. ISBN 978-616-245-078-5.
  7. ^ Kamaruddin, Noorazean. "The Entities of Cocos Malays Communities in Sabah" [Entiti Masyarakat Melayu Cocos di Sabah]. Proceedings of the Art and Design International Conference (AnDIC 2016) (dalam bahasa Inggeris). The Springer. m/s. 360. ISBN 978-981-13-0486-6.