Rustam Effendi | |
---|---|
Lahir | Padang, Hindia Timur Belanda | 13 Mei 1903
Meninggal dunia | 24 Mei 1979 Jakarta, Indonesia | (umur 76)
Pekerjaan | Penulis |
Bahasa | Indonesia Belanda |
Warganegara | Indonesia |
Tempoh | 1920an |
Roestam Effendi (Ejaan yang Disempurnakan: Rustam Effendi; 13 Mei 1903 - 24 Mei 1979) ialah seorang penulis Indonesia dan ahli Dewan Perwakilan Rakyat Belanda. Beliau terkenal dengan bereksperimen dengan bahasa Melayu dalam penulisan drama Bebasari dan koleksi antologi puisi Pertempuan Permenoengan.
Effendi dilahirkan di Padang, Sumatera Barat, Hindia Timur Belanda, pada 13 Mei 1903. Selepas sekolah menengah, beliau belajar di sekolah di Bukittinggi dan Bandung, Jawa Barat. Pada 1924 beliau kembali ke Padang sebagai guru.[1][2]
Effendi menerbitkan drama pentas pertamanya, Bebasari, pada pertengahan 1920an;[a] ia merupakan kritikan terhadap jajahan Belanda berdasarkan dari Ramayana.[4] Karya ini dianggap sebagai drama pentas pertama dalam kesusasteraan Indonesia moden.[1] Walau bagaimanapun, pengedarannya telah terhalang oleh Belanda, yang memetik pelonggaran komunis Effendi.[4] Beliau juga mengeluarkan antologi puisi Pertjikan Permenoengan (Percikan Cerminan Diri),[1] antara puisi ini adalah karya-karya yang secara tidak langsung merupakan anti-jajahan, seperti puisi "Tanah Air".[4] Walau bagaimanapun, selepas pemberontakan Komunis yang gagal pada tahun itu, karya Effendi tidak boleh lagi diterbitkan kerana penapisan yang lebih ketat.[5] Oleh itu, beliau dipaksa meninggalkan negaranya.[2]
Dari 1928 hingga 1947 Effendi tinggal di Belanda. Dari 1933 hingga 1946 beliau menjadi ahli Parti Komunis Belanda dan berkhidmat di Dewan Perwakilan Belanda,[1][3] menggalakan hak orang asli untuk Hindia Timur Belanda.[6] Beliau juga menulis karyanya dalam Bahasa Belanda, bertajuk Van Moskow naar Tiflis.[1]
Effendi meninggal dunia di Jakarta pada 24 Mei 1979. Beliau merupakan abang sulung Bachtiar Effendi, pelakon dan pengarah filem Indonesia.[1]
Effendi mengetengahkan pelbagai tema di dalam karyanya. Di antara yang terkenal, teruatamanya Bebasari, merupakan anti-jajahan, dengan kritikan pedas terhadap kerajaan Hindia Timur Belanda.[4] Tema lain termasuk cinta, samada percintaan dan hubungan, seperti di dalam puisi "Kenangan Lama" dan "Kuburan Bunda", dan keindahan alam semulajadi, seperti "Lautan" dan "Bulan".[7]
Bahasa Effendi, walaupun ia mencerminkan corak Melayu Lama, adalah percubaan. Penulis dipinjam dari bahasa asing, terutama Sanskrit dan Arab.[8] Beliau kadangkala menukar ayat, termasuk menambah perkataan, bersesuaian dengan irama dan tempo, seperti menggunakan "menung" bukannya Indonesia: menunggu .[9] Dibandingkan dengan penyajak kontemporari Muhammad Yamin, Effendi mempunyai imejan yang kuat.[7]
Ulama sastera sosial Bakri Siregar menulis bahawa Effendi melakar anti-jajahan, dengan imej evokatif dalam Bebasari.[2] Ulama Belanda sastera Indonesia A. Teeuw menulis bahawa Effendi, sebagai penyair, telah "amat mengagumkan terutama kerana bahasanya yang tersendiri "[b] dan usaha untuk memecahkan tradisi syair.[3] Bagaimanapun, Teeuw berpendapat bahawa Effendi tidak memainkan peranan besar dalam pembangunan seterusnya pada sastera Indonesia; beliau menemui Sanusi Pane sebagai penyair paling berpengaruh masa itu.[3]
|trans_title=
(bantuan)CS1 maint: ref=harv (link)|trans_title=
dan |trans_chapter=
(bantuan)CS1 maint: ref=harv (link)