Zubir Said

Yang Berbahagia Tuan Haji
Zubir Said
زبير سيد
Sijil Kemuliaan, BBM, JS, SKA, SBA, ACCA, COMPASS
Nama lahirZubir bin Said
Juga dikenali sebagai
Pak Zubir
Kelahiran(1907-07-22)22 Julai 1907
Berasal dariBukittinggi, Sumatera Barat, Hindia Belanda (kini Indonesia) Indonesia
Meninggal dunia16 November 1987(1987-11-16) (umur 80)
Jalan Chiku, Joo Chiat Place, Singapura Singapura
GenreSkor filem dan lagu
PekerjaanPenggubah lagu
Tahun aktif1928–1987
Syarikat rakaman
Universal Music Group

Yang Berbahagia Tuan Haji Zubir Said B.B.M. (22 Julai 1907–16 November 1987) ialah orang Minangkabau dan beragama Islam. Dia adalah penggubah muzik untuk filem dan juga pencipta lagu kebangsaan Singapura, "Majulah Singapura". Seorang pemuzik yang diajar sendiri, Zubir juga bekerja sebagai penggubah skor dan penulis lagu untuk Cathay-Keris Film Productions selama 12 tahun, mengarang beberapa lagu untuk filem-filem Melayu terbitan syarikat itu. Beliau dipercayai telah menggubah lebih kurang 1,500 buah lagu, dengan sekurang-kurangnya 10% daripada koleksi pernah dirakamkan.[1]

Karya Zubir telah dipandang sebagai lagu Melayu yang sebenarnya kerana lagu-lagunya berkaitan dengan sejarah dan nilai-nilai Melayu dan, bersama-sama orang Minang sezamannnya, membangkitkan semangat kebangsaan pada tahun 1950-an. Selain "Majulah Singapura", Zubir menggubah lagu patriotik Semoga Bahagia yang dijadikan lagu tema Hari Kanak-Kanak Singapura. Ia menerima sejumlah penghargaan sehingga akhir hayatnya dan secara anumerta atas sumbangan beliau dalam bidang muzik dan kebudayaan Melayu di Singapura.

Biografi

[sunting | sunting sumber]
Dewan Konsert dan Teater Victoria pada Januari 2006. Teater Victoria adalah tempat untuk persembahan pertama awam komposisi Zubir Said, termasuk "Majulah Singapura" pada 6 September 1958. Lagu ini kemudiannya menjadi lagu kebangsaan bebas Singapura.

Zubir dilahirkan pada 22 Julai 1907 di Fort de Kock (Bukittinggi) Minangkabau dari Sumatera Barat, Indonesia. Mempunyai adik-beradik seramai 8 orang, beliau merupakan anak sulung. Ibunya meninggal dunia ketika Zubir berusia 7 tahun. Pada usia muda, beliau telah menuntut di sebuah sekolah Belanda di sana. Namun beliau tidak menunjukkan minat dalam bidang akademik.

Kerjaya muziknya bermula apabila beliau belajar bermain seruling dan kemudiannya gitar dan dram. Beliau kemudian berhijrah ke Singapura untuk bermain muzik, dan terdedah kepada banyak jenis muzik di Singapura.[2]

Pada akhir 1950-an, komision bagi menulis lagu kebangsaan Singapura dan Majulah Singapura ciptaan Zubir telah diterima pakai. Lagu itu dimainkan pada akhir konsert Panggung Victoria yang baru diubah suai pada 6 September 1958.

Pak Zubir mendirikan rumah tangga dengan Tarminah Kario Wikromo seorang penyanyi keroncong yang terkenal.[3]

Berpindah ke Singapura

[sunting | sunting sumber]

Pada tahun 1928, ketika berusia 21 tahun, Zubir pergi ke Singapura untuk menyara hidup sebagai seorang ahli muzik, mengambil cadangan rakan pelaut yang menyifatkan pulau itu sebagai tempat "lampu bergemerlapan, kopi susu dan mentega". Ini dilakukan dalam menghadapi bantahan dari kampung penghulu bapanya, Mohamad Said bin Sanang, yang percaya muzik untuk menentang agama. Pekerjaan pertama Zubir adalah sebagai seorang ahli muzik dengan City Opera, bangsawan atau rombongan opera Melayu. Beliau menjadi pengiring rombongan kugiran ini. Selepas itu, pada tahun 1936, beliau menyertai syarikat rakaman His Master's Voice. Zubir pergi ke Jawa untuk berkahwin Tarminah Kario Wikromo, seorang penyanyi keroncong, pada tahun 1938; mereka kembali ke kampung Zubir, Bukittinggi pada tahun 1941 sejurus sebelum meletusnya Perang Dunia II. Berbalik ke Singapura pada tahun 1947, Zubir bekerja sebagai jurugambar sambilan dengan akhbar Utusan Melayu semasa mengarang dan persembahan muzik dan lagu-lagu.[4] Pada tahun 1949 beliau memegang jawatan orkestra konduktor di Malay Film Productions Ltd. milik Shaw Brothers, dan pada tahun 1952 beliau menyertai Cathay-Keris Film Productions sebagai penggubah skor dan penulis lagu untuk filem-filem Melayu syarikat, termasuk filem Sunpah Pontianak (1958) dan Chichu Merah (1963).[5] Pada tahun 1957, beliau menerima pengiktirafan awam pertamanya apabila lagu-lagu beliau telah dipersembahkan di Panggung Victoria.[2][3][6]

"Majulah Singapura"

[sunting | sunting sumber]
Rencana utama: Majulah Singapura

Singapura yang ketika itu merupakan jajahan British, telah dianugerahkan status bandar oleh piagam diraja dari Raja George VI pada tahun 1951. Pada tahun 1958, Majlis Bandaraya Singapura mendekati Zubir untuk mengarang lagu untuk bandar untuk bertajuk "Majulah Singapura", yang motto untuk dipamerkan di Teater Victoria selepas pengubahsuaiannya.[7] Lagu Zubir ini, "Majulah Singapura", pertama kali dipersembahkan oleh Dewan Ensembel Singapura semasa acara kemuncak majlis konsert diadakan di Panggung Victoria pada 6 September 1958 untuk meraikan pembukaan rasminya. Apabila Singapura mencapai pemerintahan sendiri pada tahun 1959, Kerajaan merasakan bahawa lagu kebangsaan yang diperlukan untuk menyatukan kaum di Singapura. Ia memutuskan bahawa lagu Majlis Bandaraya berkenaan, yang sudah popular, akan berkhidmat tujuan ini. Selepas beberapa semakan telah dibuat untuk lagu itu, ia telah diterima pakai oleh Dewan Undangan Negeri pada 11 November 1959,[8] dan pada 30 November, Jata Negeri Singapura dan Bendera dan Lagu Ordinan Negara 1959 telah diluluskan. Statut ini dikawal selia penggunaan dan paparan Jata Negeri dan Negara Bendera dan persembahan lagu kebangsaan. "Majulah Singapura" telah disampaikan kepada negara pada 3 Disember pada majlis pelancaran "Minggu Kesetiaan", menggantikan lagu penjajah "God Save the Queen". Selepas kemerdekaan penuh Singapura dari Malaysia pada 9 Ogos 1965, "Majulah Singapura" secara rasmi diterima sebagai lagu kebangsaan republik itu. Dalam oral wawancara sejarah tahun 1984, untuk kesimpulan falsafah semasa mengarang lagu kebangsaan, Zubir menamakan pepatah Melayu "Di mana bumi dipijak, di situ langit dijunjung"[9]

Tahun seterusnya

[sunting | sunting sumber]
Zubir Said menerima anugerah Sijil Kemuliaan dari Yang Dipertuan Negara, Encik Yusof Ishak, pada 16 Mac 1963

Pada tahun 1962, lagu Zubir untuk filem Dang Anom memenangi anugerah di Festival Filem Asia ke-9 di Seoul, Korea Selatan. Beliau terus bekerja untuk Cathay-Keris Film Productions sehingga beliau bersara pada tahun 1964, mengarang banyak lagu-lagu untuk filem-filem Melayu.

Beliau juga memberi pelajaran muzik, dan sering mempunyai artis muzik lain melawatinya bercakap tentang muzik dan meminta nasihat. anak ketiga dan bongsu Puan Sri Dr. Rohana Zubir, pensyarah yang telah bersara dengan Universiti Malaya, teringat bagaimana rumah keluarga di Singapura sentiasa dipenuhi dengan muzik. Dia tengah-tengah perbualan, sangat bersemangat dan bersedia untuk berkongsi mutiara kebijaksanaan supaya orang lain boleh mendapat manfaat daripada kerjanya. kemurahan hati ini diperluaskan ke kawasan lain dalam hidupnya. Beliau telah membantu keluarganya sendiri di Sumatera dan keluarga di Singapura beliau telah "pakai", menghantar mereka ubat-ubatan dan lain-lain dengan apa yang sedikit dia mampu, walaupun keluarganya sendiri tidak baik mati pada masa itu.[10]

Zubir berkata, beliau tidak pernah didorong oleh wang. Beliau percaya bahawa wang adalah penting untuk terus hidup dan untuk menjaga keluarga, dan bahawa wang yang diperolehi daripada memberi pelajaran muzik dan kandungannya untuk dunia filem itu sudah cukup. Beliau bernilai jujur dan ikhlas dalam kerjanya dan mementingkan kesucian dan keaslian, sama ada dalam muzik, lirik atau gaya nyanyian. Dia berhenti mengarang lagu-lagu untuk syarikat filem itu ketika dia kecewa tentang keputusan pihak pengurusan untuk mengurangkan kos pengeluaran dengan meminjam muzik yang sedia ada yang akan digunakan untuk dubbing ke bidang muzik latar belakang beberapa filem.[10]

Meninggal dunia

[sunting | sunting sumber]

Zubir meninggal dunia pada usia 80 pada 16 November 1987 di Joo Chiat Place di Singapura, meninggalkan empat orang anak perempuan dan seorang anak lelaki. Walaupun Zubir meninggalkan hanya S$20,000 kepada pewarisnya. Pada tahun 1990, hidup dan semangat Zubir sebagai pemuzik telah didokumentarikan di dalam sebuah buku bertajuk Zubir Said: Lagunya, dan pada tahun 2004 sebuah patung gangsa berkaca mata Zubir yang bernilai S$20,000 telah diabadikan di Galeri 6 Pusat Warisan Melayu, Singapura yang memberi penghormatan kepada ikon dalam bidang seni dan budaya Melayu.[10]

Anugerah dan penghormatan

[sunting | sunting sumber]

Sebagai mengiktiraf sumbangan beliau kepada Negeri, Zubir telah dianugerahkan Sijil Kemuliaan pada 16 Mac 1963 dan Bintang Bakti Masyarakat pada tahun yang sama.[11] Pada tahun 1971, beliau menerima anugerah Jasawan Seni dari lapan organisasi budaya Melayu, dan Anugerah Kebudayaan dan Komunikasi Asean pada tahun 1987. Beliau juga menerima Sijil Kepujian dari Kesatuan Pekerja Awam Amalgamated (AUPE) untuk mengarang lagu AUPE. Pada tahun 1995, Zubir selepas kematian [12] diberikan Anugerah Pencapaian Sepanjang Hayat oleh Composers and Authors Society of Singapore (COMPASS).[2]

Pada 8 Mei 2009, Pemangku Menteri Penerangan, Perhubungan dan Kesenian, Laksamana Muda (NS) Lui Tuck Yew, mengumumkan bahawa alamat kampus tetap bagi Pusat Pengajian Seni (Sota) berhampiran The Cathay akan 1 Zubir Said Drive , sebagai penghormatan kepada komposer.[13]

Muzik

[sunting | sunting sumber]

Zubir terutamanya diingati untuk mengarang lagu kebangsaan Singapura, "Majulah Singapura". Lirik Melayu menasihati rakyat Singapura untuk "sama-sama menuju bahagia" supaya "hasrat murni Berjaya Singapura" supaya "cita-cita Kita Yang mulia/Berjaya Singapura", dan untuk "Marilah Kita bersatu / dengan semangat yang baru".

Pada tahun 1956, beliau juga mengemukakan tiga komposisi lagu kepada kerajaan Malaya – kemudian Malaysia – untuk pertimbangan untuk lagu kebangsaan mereka. Walau bagaimanapun, lagu yang berbeza, "Negaraku", telah dipilih pada akhirnya.

Zubir juga diingati kerana gubahannya "Semoga Bahagia" yang bertujuan untuk pelajar sekolah rendah, menasihati mereka untuk bekerja keras untuk masa depan mereka. Ia telah menjadi lagu Hari Kanak-kanak untuk kanak-kanak Singapura, dan oleh itu sering dinyanyikan di sekolah-sekolah pada 1 Oktober. Ia juga dipersembahkan semasa Festival Belia Singapura.

Zubir dianggarkan telah menulis kira-kira 1,500 lagu, termasuk yang ditulis untuk filem Melayu Cathay-Keris Film Productions pada 1950-an dan 1960-an. Kurang daripada 10% daripada lagu-lagu ini telah dirakamkan. Pada 22 Ogos 2007, keluarga Zubir menandatangani perjanjian dengan Universal Music di Malaysia bagi kedua untuk menguruskan karya-karya beliau. Hakcipta dalam lagu-lagu yang kekal dengan keluarganya. Idea untuk berbuat demikian datang selepas anak perempuannya Dr. Rohana bertemu Sandy Monteiro, Naib Presiden Kanan (Asean) daripada Universal Music Publishing Group pada tahun 2005 melalui isteri Monteiro, yang seorang kawan yang baik Dr. Rohana dilaporkan berkata: ". Ia adalah masa untuk menyerahkan lagu untuk memulihkan mereka dua dekad selepas pemergian ayahku Saya berharap untuk memastikan bahawa lagu-lagu beliau terus hidup dalam hati artis muda di Malaysia."

Dikatakan bahawa Zubir telah dilihat oleh banyak pihak sebagai seorang komposer dengan "jiwa Melayu benar", kerana lagu-lagunya, tradisional tetapi namun moden dan patriotik, telah ditenun dengan mesej sejarah dan kebenaran hakiki Melayu. Wartawan A. Samad Ismail mengulas bahawa Zubir dan sezaman Minangkabau beliau bangun gelombang kesedaran kebangsaan pada tahun 1950.

Karya

[sunting | sunting sumber]

Kerjaya muziknya bermula dengan kumpulan bangsawan, City Opera sehingga menjadi ketua pancaragam. Pada 1938, beliau menikahi penyanyi terkenal, Tarminah Kario Wikromo. Beliau mekar dalam zaman industri filem Melayu selaku ketua orkestra Studio Malay Film Productions dan Cathay Kris. Karyanya menjangkau seribu lagu, khususnya irama rakyat dan asli, termasuk Sayang Disayang.

Sumbangan besarnya meliputi lagu kebangsaan, Majulah Singapura dan lagu patriotik Semoga Bahagia, lagu tema Hari Kanak-Kanak dan Pesta Belia Singapura. Pak Zubir dianggap tokoh ulung muzik Melayu dan guru kepada para pemuzik termasyhur termasuk seniman agung P. Ramlee.

Lihat juga

[sunting | sunting sumber]

Sumber

[sunting | sunting sumber]
  • Bahizal Abu Bakar (2 Mei 2006), Malaysia Music Composer/Arranger past and present: Zubir Said [Penggubah/Penyusun Muzik Malaysia masa lalu dan sekarang: Zubir Said] (dalam bahasa Inggeris), dicapai pada 27 Ogos 2007.
  • Cornelius-Takahama, Vernon (29 September 1997), Zubir Said (dalam bahasa Inggeris), Singapore Infopedia, National Library Board, diarkibkan daripada yang asal pada 2007-09-30, dicapai pada 26 Ogos 2007.
  • Lim, Serene (9 Mac 1990), "Zubir Said: The Man behind the Music" [Zubir Said: Lelaki di belakang Muzik], The Straits Times (republished on Headlines, Lifelines) (dalam bahasa Inggeris), m/s. 28, diarkibkan daripada yang asal pada 2004-08-13, dicapai pada 2016-07-05.
  • 1959 – Singapore's State Arms, Flags and National Anthem [1959 - Jata Negara, Bendera dan Lagu Kebangsaan Singapura], NS40, Kementerian Pertahanan, 2007, diarkibkan daripada yang asal pada 2007-08-26, dicapai pada 27 Ogos 2007.
  • Zubir Said: His Songs [Zubir Said: Lagu-lagunya] (dalam bahasa Inggeris), Singapura: Times Books International for the Singapore Cultural Foundation, 1990, ISBN 981-204-145-1.

Rujukan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ "Universal Music to handle Zubir Said's songs", The Straits Times (Life!), m/s. 24, 24 Ogos 2007; See also Noelle Loh (7 Oktober 2007), "Tuning in anew to Zubir Said: He might be known for Majulah Singapura, but the late composer's other works are set for a new lease of life" [Menantikan Zubir Said: Beliau mung0kin terkenal dengan Majulah Singapura, tetapi karya-karya komposer mendiang ini siap untuk permulaan baru], The Straits Times (dalam bahasa Inggeris).
  2. ^ a b c Vernon Cornelius-Takahama (29 September 1997). "Zubir Said" (dalam bahasa Inggeris). Singapore Infopedia, National Library Board. Diarkibkan daripada yang asal pada 2007-09-30. Dicapai pada 26 Ogos 2007..
  3. ^ a b Bahizal Abu Bakar (2 Mei 2006). "Malaysia Music Composer/Arranger past and present: Zubir Said" [Penggubah/Penyusun Muzik Malaysia masa lalu dan sekarang: Zubir Said]. Dicapai pada 27 Ogos 2007..
  4. ^ According to Zubir Said's third daughter Dr. Rohana Zubir, her father also travelled from village to village taking NRIC-sized photographs for the villagers: see Serene Lim (9 Mac 1990), "Zubir Said: The man behind the music" [Zubir Said: Lelaki di sebalik muzik], The Straits Times (republished on Headlines, Lifelines) (dalam bahasa Inggeris), m/s. 28, diarkibkan daripada yang asal pada 2004-08-13, dicapai pada 2016-07-05.
  5. ^ Zubir Said di Pangkalan Data Filem Internet (IMDb) . Dicapai pada 2 November 2007.
  6. ^ Serene Lim (9 Mac 1990). "Zubir Said: The man behind the music" [Zubir Said: Lelaki di sebalik muzik]. The Straits Times (republished on Headlines, Lifelines). m/s. 28. Diarkibkan daripada yang asal pada 2004-08-13. Dicapai pada 2016-07-05..
  7. ^ "National anthem – Majulah Singapura" [Lagu kebangsaan - Majulah Singapura] (dalam bahasa Inggeris). Access to Archives Online (a2o), National Archives of Singapore. Dicapai pada 30 Disember 2007..
  8. ^ Singapore State Arms and Flag and National Anthem Ordinance 1959 (No. 70 of 1959), now the Singapore Arms and Flag and National Anthem Act (Cap. 296, 1985 Rev. Ed.).
  9. ^ "1959 – Singapore's State Arms, Flags and National Anthem" [1959 - Jata Negara, Bendera dan Lagu Kebangsaan Singapura] (dalam bahasa Inggeris). NS40, Kementerian Pertahanan. 2007. Diarkibkan daripada yang asal pada 2007-08-26. Dicapai pada 27 Ogos 2007..
  10. ^ a b c Mohd Raman Daud (31 Ogos 2015). "Doa Pak Zubir pada lagu watan". Berita Harian SG. Dicapai pada 28 Julai 2020.
  11. ^ According to Singapore Infopedia, Zubir Said received the Public Service Star in 1962: see Vernon Cornelius-Takahama (29 September 1997), Zubir Said (dalam bahasa Inggeris), Singapore Infopedia, National Library Board, diarkibkan daripada yang asal pada 2007-09-30, dicapai pada 26 Ogos 2007. This, however, cannot be right as that award was only instituted in 1963.
  12. ^ "Posthumous award for anthem composer" [Anugerah anumerta untuk penggubah lagu], The Straits Times (News Focus), m/s. 2, 17 April 1995.
  13. ^ "Sota tribute to Zubir Said" [Sota beri penghormatan kepada Zubir Said], Weekend Today (dalam bahasa Inggeris), 9 Mei 2009, diarkibkan daripada yang asal pada 2009-05-09, dicapai pada 2016-07-05.

Bibliografi dan bacaan lanjut

[sunting | sunting sumber]

Laporan berita

[sunting | sunting sumber]

Buku

[sunting | sunting sumber]
  • Sulaiman Jeem; Abdul Ghani Hamid (1988), Mengenang Pak Zubir, Singapura: Pustaka Melayu, ISBN 981-00-0636-5

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]

{{#switch:||Kategori=