Villa Gwardamanġa

Villa Guardamangia fl-2015

Villa Gwardamanġa, (bl-Ingliż: Villa Guardamangia) li qabel kienet magħrufa bħala Casa Medina[1][2] u kultant imsejħa Casa Guardamangia,[3] hija dar imdaqqsa ta' 16,791 square feet (1,559.9 m2) fi Gwardamanġa, Pietà, Malta, li serviet bħala r-residenza tal-Prinċipessa Eliżabetta, Dukessa ta’ Edinburgh (aktar tard ir-Reġina Eliżabetta II), u l-Prinċep Filippu, Duka ta’ Edinburgh, bejn l-1949 u l-1951, filwaqt li l-Prinċep kien stazzjonat Malta bħala uffiċjal navali.

Storja

[immodifika | immodifika s-sors]

Il-proprjetà kienet ta’ qassis Kattoliku madwar l-1814, lejn il-bidu tal-kolonizzazzjoni Ingliża ta’ Malta. Huwa maħsub li l-dar inbniet madwar nofs is-seklu 18. Aktar tard fis-seklu 20 kienet ta’ diversi familji prominenti Maltin, fosthom dawk ta' Sant Fournier, Bartolo u Schembri.[4] Il-bini ħa ħafna mill-forma preżenti tiegħu fl-1900[5][6][7][8] fuq inizjattiva ta' Sir Augusto Bartolo[9] u kien jissejjaħ Casa Medina.[10][11] Oriġinarjament kienet isservi bħala razzett.[12] Il-bija tikkonsisti fi 18-il kamra fil-kwartieri residenzjali, stalel għall-annimali, ġnien kbir b’passaġġ twil u xelter tal-gwerra.[13]

Għall-ħabta tal-1929, il-villa kienet mikrija għall-ewwel darba lil Louis Mountbatten,[5] li kien inġibed lejn il-villa minħabba l-viċinanza tagħha għall-Marsa, fejn il-korsa tat-tiġrijiet taż-żwiemel u korsa tal-golf kienu elementi essenzjali fl-istil ta’ ħajja lussuża li kien imdorri jgħix qabel wasal Malta.[5] Il-villa kienet fi stat ħażin u maqsuma f’appartamenti,[1] u Mountbatten u l-familja tiegħu maru joqogħdu f’żewġt ikmamar fil-Lukanda Phoenicia fil- Furjana, li kienet għadha qed tinbena, sakemm tlestew ir-rinnovazzjonijiet.[1] Ftit wara li mar joqgħod fiha, Mountbatten xtara l-villa [14] u saret ir-residenza tiegħu waqt li kien stazzjonat Malta bħala Kap Kmandant tal-Flotta tal-Mediterran sas-snin ħamsin.[5]

Meta d-Duka u d-Dukessa ta’ Edinburgh ġew Malta għall-ewwel alloġġaw fil- Palazz ta’ San Anton, ospitati minn Gerald Strickland u martu.[15] Il-Prinċipessa Eliżabetta u l-għarus tagħha (dak iż-żmien) Philip Mountbatten (eventwalment, id-Duka ta' Edinburgh) raqdu għall-ewwel darba f’Villa Guardamangia fl-1946 bħala mistednin ta' Louis Montbatten.[16] Il-koppja rritornat lejn il-villa diversi drabi bejn dak iż-żmien u l-1952, meta l Prinċep kien stazzjonat Malta bħala uffiċjal tar-Royal Navy[17] u Eliżabetta ħadmet mas-Soldiers, Sailors, Airmen Families Association (SSAFA) fil-Berġa ta’ Kastilja.[10] Mountbatten eventwalment għadda l-villa lill-koppja rjali[18][19] u huma għexu hemmhekk kontinwament bejn l-1949 u l-1951. Huwa mifhum b'mod informali li t-tifel il-kbir tagħhom, Charles, li eventwalment sar ir-Re Karlu III, tnisslet f'din il-villa.[17] Snin wara, ir-Reġina Eliżabetta ddeskriviet iż-żmien li għexet f’Malta bħala waħda mill-aqwa perjodi ta’ ħajjitha, peress li kienet l-unika darba li setgħet tgħix ħajja “normali”.[20]

Ir-Reġina Eliżabetta II żaret Villa Guardamangia waqt iż-żjara statali tagħha f’Malta fl-1992 u, fl-2007, hi u d-Duka ta’ Edinburgh iċċelebraw is-60 anniversarju tagħhom hemmhekk.[21] Ir-Reġina ngħatat pittura ta’ Villa Guardamangia mill-Kummissarju Għoli Malti f’Londra, Norman Hamilton, fl-2013. [22] Meta r-Reġina kienet Malta għal- Laqgħa tal-Kapijiet tal-Gvern tal-Commonwealth tal-2015, talbet biex tara l-villa, iżda kien rappurtat li ġiet irrifjutata mis-sidien privati tagħha,[17] il-familja ta’ Ġużè Schembri,[2] peress li kienet fi tinsab fi stat ħażin u kienet ukoll suġġett legali ta’ tilwima bejn is-sidien u l-gvern.[23] Il-President Marie Louise Coleiro Preca ppreżentat lir-Reġina pittura oħra tal-faċċata tal-villa waqt din l-aħħar żjara tagħha f'Malta.[24]

Il-binja tpoġġiet għall-bejgħ fl-2019 u l-prezz mitlub kien ta' €5,900,000.[25][26] Ħafna mill-kontenut tal-bini, inkluż għamara, xogħol ta' l-arti u antikitajiet, inbiegħu f'irkant f'Settembru 2019.[27] Wara kampanja biex il-bini jiġi restawrat u miftuħ għall-pubbliku, [28] ġie akkwistat mill-Gvern ta’ Malta f’Ottubru 2019 u fdat lil Heritage Malta għax-xogħlijiet estensivi ta’ restawr meħtieġa.[29]

Bini u ġonna

[immodifika | immodifika s-sors]
Il-faċċata ta’ quddiem bil-plakka “Villa Guardamangia”
Il-Villa fi stat dilapidat madwar l-2015

Il-villa tinstab ftit barra mill-periferija [30] u s-subborgi[31] tal- Belt Valletta fir-raħal żgħir ta’ Gwardamanġa [32] imqiegħda f'nofs telgħa[33] f’żona residenzjali kwieta [34] fi triq dejqa.[35] Il-villa hija deskritta bħala mibnija fil-forma ta' palazz ikkumplimentat b'veduti tal-baħar fuq il-Port ta' Marsamxett. [19] Ir-Reġina Eliżabetta II iddeskrivitha bħala "dar tal-belt" (town house).[10] Hija residenza tipika tradizzjonali Maltija. Il-bini huwa tal-ġebla tal-franka, magħrufa bħala ġebla ramlija u deskritta mir-Reġina bħala "ġebel isfar",[10] u ddisinjata b'interjuri spazjużi.[36] Id-dar għandha żewġ daħliet b'waħda fil-livell tat-triq u oħra wara taraġ taħt daħla elaborata b'taraġ il-fuq mil-livell tat-triq.[10] Il-membri tal-familja rjali kienu ġabu l-affarijiet personali tagħhom stess mill-Gran Brittanja meta għexu fil-villa[37] b'hekk għexu f'residenza lussuża,[38] f'dar li kienet diġà eleganti.[31] Il-familja rjali kellha qaddejja Brittaniċi fil-villa.[39]

Il-ġonna tal-villa huma imwarrba mit-triq.[40] Ir-Reġina ddeskrivietu sempliċement bħala l-“ġnien żgħir f’Villa Guardamangia.”[10] Ir-Reġina nnifisha kienet irranġat il-ġonna u l-inħawi skont il-gosti u l-istil tal-ħajja tagħha, madankollu l-biċċa l-kbira tax-xogħol relatat mal-ġnien kien isir minn ġardinar.[41] Il-karatteristika ewlenija ta' barra fil-ġnien hija t-terrazzin twil li jieħu mill-bini tal-villa għan-naħa l-oħra tal-ġnien. F’nofs it-terrazzin hemm fejn kien hemm bank li huwa l-post fejn ittieħdu l-aktar ritratti ppubblikati magħrufa tal-koppja rjali u l-mistednin tagħhom.[42] Ritratti oħra ttieħdu fuq it-terrazzin tas-saqaf tal-villa,[5] filwaqt li wħud ittieħdu mill-gazzetti ta’ dak iż-żmien fuq quddiem tal-villa waqt li l-koppja kienet tidher tiela' t-taraġ.[43] Il-ġnien kien spażju fejn jiddevertu mal-mistiedna tagħhom kif ukoll post biex jikkultivaw l-fjuri, li l-Prinċep Filippu kien jieħu pjaċir ikollu sew fil-kabina tiegħu abbord kif ukoll fid-dar.[41]

Riċentament

[immodifika | immodifika s-sors]

Il-bini huwa skedat bħala monument Grad 2 mill-Awtorità Maltija għall-Ambjent u l-Ippjanar u jinsab fi stat dilapidat.[44] L-NGO Flimkien għal Ambjent Aħjar talbet li jiġi restawrat tagħha fl-2015 u l-gvern imbagħad kien fil-proċess biex jesproprja u jirrestawra l-villa,[45] akkuża lis-sidien tagħha ta’ dak iż-żmien li ħallew il-villa tiddeterjora sabiex jiġġustifika t-twaqqigħ tagħha biex is-sit ikun jista’ jiġi rranġat. mibjugħa u żviluppata mill-ġdid.[46]

Villa Guardamangia hija attrazzjoni turistika potenzjali ladarba tiġi restawrata. Fi stħarriġ online mhux xjentifiku tal-2015, 84% ta’ dawk li wieġbu ddikjaraw li kienu se jżuru l-villa jekk tiġi restawrata u miftuħa għall-pubbliku.[47][48] Il-villa hija meqjusa komunament bħala monument assoċjat mal-familja rjali.[49] Id-Daily Telegraph wera bi żball il-faċċata ta’ quddiem ta' Villa Luginsland fir-Rabat bħala n-naħa ta' wara ta’ Villa Guardamangia.[46]

Matul dan iż-żmien, Villa Guardamangia kienet proprjetà privata ta’ Marika Schembri u ħutha.[23] F'Ġunju 2019, il-Villa tpoġġiet għall-bejgħ għal €6 miljun (£5.3 miljun).[50] Madankollu, inxtrat għal €5 miljun. [51] Minn Ottubru 2019, il-villa hija tal- Gvern ta’ Malta.[29][52]

Minn Ġunju 2020, Heritage Malta qed twettaq xogħlijiet estensivi ta’ restawr fuq il-villa. Il-Familja Rjali Brittanika se tkun mistiedna għall-ftuħ mill-ġdid tal-villa.[53]

Referenzi

[immodifika | immodifika s-sors]
  1. ^ a b ċ Connell, Brian (1953). Manifest Destiny: A Study in Five Profiles of the Rise and Influence of the Mountbatten Family. Cassell.
  2. ^ a b Guillaumier, Alfie (1987). Bliet u Rħula Maltin (bil-Malti). Valletta: Valletta Publishing & Promotion Co. Ltd. p. 268.
  3. ^ De Marco, Mario (2 May 2015). "Sharing some palatial thoughts". Times of Malta. Arkivjat minn l-oriġinal fl-26 November 2015.
  4. ^ "Watch: Finding the missing pieces of the Queen's residence in Guardamangia". 25 December 2020.
  5. ^ a b ċ d e "The Malta home of TRH's The Duke and Duchess of Edinburgh at the Villa Guardamangia, Pieta during the 1949 to 1951 period". godfreydykes.info. Arkivjat mill-orġinal fl-26 November 2015.
  6. ^ "Scheduled Property - Gwardamanġa". Malta Environment and Planning Authority. Arkivjat minn l-oriġinal fl-September 27, 2007. Miġbur February 14, 2006.
  7. ^ "Gwardamangia". Grech Claudio (bil-Malti). Arkivjat minn l-oriġinal fl-December 8, 2015. Miġbur December 1, 2015.
  8. ^ Martin, Ivan (April 26, 2015). "Queen Elizabeth's Malta home in disrepair and must be restored before the royal visit". Times of Malta. Arkivjat minn l-oriġinal fl-November 26, 2015.
  9. ^ The Crown Colonist Vol. 20 (bl-Ingliż). 1950. p. 455. Ċitazzjoni għandu parametr mhux magħruf u vojt: |iktar= (għajnuna)
  10. ^ a b ċ d e f Hicks (2014).
  11. ^ Hatch, Alden (1966). The Mountbattens. W.H. Allen. p. 208.
  12. ^ Christopher, Peter H. (2017). The Spanish Knight's Secret. FriesenPress. p. 61. ISBN 978-1-4602-9709-4.
  13. ^ "Glimpse of a villa's glorious past". 12 August 2020.
  14. ^ Borda, Alfred Conti (December 16, 2012). "Maltese seaman who survived sinking of Mountbatten's ship". Times of Malta. Miġbur 1 January 2018.
  15. ^ Galea, Michael (November 15, 2015). "Queen Elizabeth's stays in Malta over the years". Times of Malta. Miġbur 1 January 2018.
  16. ^ Dexter, Margaret (13 March 2009). Malta Remembered. iUniverse. p. 11. ISBN 978-0-595-89670-7.
  17. ^ a b ċ Alexander, Adam (30 April 2015). "Row in Malta over Queen's crumbling former home". The Daily Telegraph. Arkivjat minn l-oriġinal fl-15 November 2015.
  18. ^ Morrow, Ann (1 August 1983). The Queen. W. Morrow. ISBN 978-0-688-02136-8.
  19. ^ a b Edwards (1990).
  20. ^ Castillo, Ruth (26 November 2015). ""They were proud that she lived here!" – G'Mangia residents on the Queen". TVM. Arkivjat minn l-oriġinal fl-26 November 2015.
  21. ^ "'It looks rather sad now': Queen's forlorn response on villa where she once lived". The Malta Independent. 28 November 2015. Miġbur 1 January 2018.
  22. ^ "Guardamangia...ghal darba darbtejn!". Net News (bil-Malti). 28 November 2015.
  23. ^ a b Rayner, Gordon (25 November 2015). "Queen makes emotional visit to Malta for what may be her last Commonwealth summit". The Daily Telegraph. Arkivjat minn l-oriġinal fl-26 November 2015.
  24. ^ "Painting of Villa Guardamangia presented to the Queen". Times of Malta. 26 November 2015. Arkivjat minn l-oriġinal fl-26 November 2015.
  25. ^ "Historic potential of Queen's old home". Timesofmalta.com. 1940-08-22. Miġbur 2019-10-23.
  26. ^ "Malta palazzo that served as Queen Elizabeth's home on sale for €6 million". MaltaToday.com.mt. 11 June 2019. Miġbur 18 April 2021.
  27. ^ "Contents of Queen's Malta home to be sold at auction". Times of Malta. 11 September 2019. Miġbur 18 April 2021.
  28. ^ "Historic potential of Queen's old home". Times of Malta. 22 June 2019. Miġbur 18 April 2021.
  29. ^ a b "Queen's former Malta home to be restored after being bought by government". Times of Malta. 22 October 2019. Miġbur 18 April 2021.
  30. ^ Campbell, Judith (14 September 1972). Elizabeth and Philip. Barker. p. 61. ISBN 9780213164065.
  31. ^ a b "A legacy of fry-ups and red postboxes". BBC News. 29 November 2015. Miġbur 1 January 2018.
  32. ^ DrGoogelberg (2012). English Princesses. Lulu.com. p. 172. ISBN 978-1-291-07969-2.
  33. ^ "Apartments For Sale". Pieta Apartments. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2015-12-08. Miġbur 2015-12-01.
  34. ^ Rix, Juliet (November 20, 2015). "Malta: Explore this distinctly British isle's regal heritage". Daily Express. Miġbur 1 January 2018.
  35. ^ Cathcart, Helen (5 February 1982). The Queen Herself. W.H. Allen. p. 125. ISBN 978-0-491-02755-7.
  36. ^ Nast, Condé (2011-12-14). "Inside the Dynastic Struggle That Rocked Queen Elizabeth II's Marriage". Vanity Fair (bl-Ingliż). Miġbur 2024-01-12.
  37. ^ Fisher, Graham (1982). The Queen's Family. W.H. Allen. ISBN 978-0-491-02867-7.
  38. ^ Higham, Charles; Moseley, Roy (March 1993). Elizabeth and Philip: The Untold Story of the Queen of England and her Prince. Berkley Books. ISBN 978-0-425-13757-4.
  39. ^ The Malta Year Book. St. Michael's College Publications. 1968.
  40. ^ Holden, Anthony (1980). Charles, Prince of Wales. Pan. p. 73. ISBN 978-0-330-26167-8.
  41. ^ a b Dean, John (1954). H. R. H. Price Philip, Duke of Edinburgh: A Portrait. R. Hale.
  42. ^ Flamini, Roland (4 July 1992). Sovereign: Elizabeth II and the Windsor Dynasty. Random House Publishing Group. p. 114. ISBN 978-0-440-21190-7.
  43. ^ British Monarchy. "Returning to Villa Guardamangia after State Drive [Royal Visit to Malta, 1949]". Flickr. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2015-12-08. Miġbur 2015-12-02.
  44. ^ "Development Planning Act, 1992 (Section 46) – Scheduling of Property" (PDF). Malta Government Gazette. 20 April 2001. p. 4036. Arkivjat minn l-oriġinal (PDF) fl-26 November 2015.
  45. ^ Martin, Ivan (25 April 2015). "Appeal for Queen Elizabeth's former home to be restored". Times of Malta. Arkivjat minn l-oriġinal fl-18 August 2015.
  46. ^ a b "Row in Malta over Queen's crumbling former home". The Daily Telegraph. 30 April 2015. Miġbur 29 November 2015.
  47. ^ "Telegraph runs poll asking people if they would visit the Queen's old home in Malta if restored". The Malta Independent. 1 May 2015. Arkivjat minn l-oriġinal fl-6 August 2015.
  48. ^ James, Roxanne (20 May 2015). "Restoration Row over Queen's Former Home in Malta". Propertyshowrooms.com. Arkivjat minn l-oriġinal fl-25 May 2015.
  49. ^ Matthews, Jodie (15 November 2011). Islands and Britishness: A Global Perspective. Cambridge Scholars Publishing. p. 62. ISBN 978-1-4438-3543-5.
  50. ^ "Queen's former Malta home Villa Guardamangia on sale". BBC News. 11 June 2019. Miġbur 11 June 2019.
  51. ^ "UK royal family to be invited for reopening of Queen's former home". 5 June 2020.
  52. ^ "Il-PM ħabbar li l-Gvern xtara l-unika dar li kienet tgħix fiha r-Reġina barra r-Renju Unit – One News". One.com.mt. 2019-10-22. Miġbur 2019-10-23.
  53. ^ "UK royal family to be invited for reopening of Queen's former home". Times of Malta. 5 June 2020. Miġbur 18 April 2021.

Biblijografija

[immodifika | immodifika s-sors]