အမျိုးသားကာကွယ်ရေး လုပ်ပိုင်ခွင့်အက်ဥပဒေ (အင်ဒီအေအေ) (အင်္ဂလိပ်: National Defense Authorization Act (NDAA)) သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ကာကွယ်ရေးဌာနအတွက် နှစ်စဉ်ဘတ်ဂျက်နှင့် အသုံးစရိတ်များကို သတ်မှတ်ပေးသည့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဖက်ဒရယ်ဥပဒေများ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ပထမဆုံး အင်ဒီအေအေအက်ဥပဒေကို ၁၉၆၁ ခုနှစ်တွင် အတည်ပြုပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။[၁][၂] အမေရိကန်ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်သည် ကာကွယ်ရေးအသုံးစရိတ်ကို နှစ်စဉ်တစ်နှစ်တာ ဥပဒေကြမ်းနှစ်ခုဖြင့် ကြီးကြပ်သည်။ ယင်းတို့မှာ လုပ်ပိုင်ခွင့်ဥပဒေနှင့် ဘဏ္ဍာငွေခွဲဝေသုံးစွဲရေးဥပဒေတို့ဖြစ်ကြသည်။ ထိုလုပ်ပိုင်ခွင့်ဥပဒေကြမ်းသည် အထက်လွှတ်တော်၏ တပ်မတော်ရေးရာကော်မတီနှင့် အောက်လွှတ်တော်၏ တပ်မတော်ရေးရာကော်မတီတို့၏ စီရင်ပိုင်ခွင့်ဖြစ်ပြီး ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာများတွင် ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့ပေးမှုနှင့် စရိတ်ငွေသုံးစွဲမှုဆိုင်ရာ မူဝါဒများတွင် အဆုံးအဖြတ်ပေးနိုင်သည်။[၃] ဘဏ္ဍာငွေခွဲဝေသုံးစွဲရေးဥပဒေမှတစ်ဆင့် ရန်ပုံငွေများထောက်ပံ့ပေးသည်။
ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်သည် ထိုအက်ဥပဒေကိုအတည်ပြုရာ၌ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်အမတ် သို့မဟုတ် အခြားထင်ရှားသူတစ်ဦးဦးကို ဂုဏ်ပြုရန်အလို့ငှာ ထိုသူ၏အမည်ကို ဥပဒေအမည်တွင် ထည့်သွင်းလေ့ရှိသည်။ သာဓကအားဖြင့် ၂၀၀၁ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွက် ဥပဒေကို တောင်ကယ်ရိုလိုင်းနားပြည်နယ်၏ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဖလွိုက် ဒီ စပန့်စ်အား ဂုဏ်ပြုသောအားဖြင့် "၂၀၀၁ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွက် ဖလွိုက် ဒီ စပန့်စ် အမျိုးသားကာကွယ်ရေး လုပ်ပိုင်ခွင့်အက်ဥပဒေ" ဟူ၍အမည်ပေးခဲ့သည်။[၄]
- ၂၀၁၉ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွက် အင်ဒီအေအေ အက်ဥပဒေတွင် အထက်လွှတ်တော်အမတ်နှင့် ၂၀၀၈ ခုနှစ် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲ၌ ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သူ ဂျွန် မက်ကိန်းကိုဂုဏ်ပြုသောအားဖြင့် သူ၏အမည်ထည့်သွင်းခဲ့သည်။
- ၂၀၂၀ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွက် အင်ဒီအေအေ အက်ဥပဒေသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အာကာသတပ်မတော်ကို သီးခြားတပ်ဖွဲ့ခွဲအဖြစ် ဖွဲ့စည်းနိုင်စေခဲ့သည်။
- ၂၀၂၃ ဘဏ္ဍာနှစ်အတွက် အင်ဒီအေအေ အက်ဥပဒေတွင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့်ပက်သက်သော ဘားမားအက်ဥပဒေ (BURMA Act၊ Burma Unified through Rigorous Military Accountability Act (စစ်တပ်အပေါ်ပြင်းထန်စွာအရေးယူမှုဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံကိုစည်းလုံးစေရေးအက်ဥပဒေ)) ပါဝင်သည်။ ထိုအက်ဥပဒေတွင် မြန်မာစစ်တပ်၏ တာဝန်ရှိသူများကို ပိတ်ဆို့အရေးယူရေးနှင့် စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး အင်အားစုများကို ကူညီထောက်ပံ့ရေးတို့ပါဝင်သည်။ မြန်မာစစ်အစိုးရသည်မူ ထိုဥပဒေသည် အကြမ်းဖက်သမားများကို ထောက်ခံသည်ဟုဆို၍ ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။[၅]
- ↑ History of the NDAA။ December 22, 2018 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ August 4, 2017 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ DeBruyne၊ Nese F. (April 19, 2018)။ Defense Authorization and Appropriations Bills: FY1961-FY2018။ Washington, DC: Congressional Research Service။ November 20, 2018 တွင် မူရင်းမှ မော်ကွန်းတင်ပြီး ။ 20 November 2018 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Williams၊ Lynn B.; Heitshusen၊ Valerie (November 28, 2016)။ Defense Primer: Navigating the NDAA (PDF)။ Washington, DC: Congressional Research Service။ August 9, 2020 တွင် မူရင်းမှ မော်ကွန်းတင်ပြီး (PDF) ။ 11 November 2018 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ United States Government Publishing Office, National Defense Authorization Act for Fiscal Year 2001, Section 1, accessed 24 December 2022
- ↑ "မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီလှုပ်ရှားမှုကို ကူညီမည့် NDAA ကို စစ်ကောင်စီက အပြင်းအထန်ကန့်ကွက်"၊ RFA မြန်မာ၊ ၂၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၂။