၉၆၉ အမှတ်တံဆိပ် သင်္ကေတ | |
ဦးဆောင်သူ | အရှင်ဝီရသူ |
---|---|
အမျိုးအစား | အမျိုးသားရေး အဖွဲ့အစည်း |
ရင်းမြစ် | မြန်မာ |
နိုင်ငံရေးခံယူချက် | အစ္စလာမ် ဆန့်ကျင်ရေး၊ ဗုဒ္ဓဘာသာ ပြန်လည်နိုးကြားစေရေး |
ဘာသာတရား | ဗုဒ္ဓဘာသာ |
၉၆၉ လှုပ်ရှားမှု သည် မြန်မာနိုင်ငံတွင်း အစ္စလာမ် ပြန့်ပွားမှုကို ဆန့်ကျင်သော အမျိုးသားရေး လှုပ်ရှားမှုတစ်ခု ဖြစ်သည်[၁][၂][၃] ၉၆၉ ဂဏန်း အမှတ်တံဆိပ်သည် ဗုဒ္ဓ မြတ်စွာဘုရား၏ ဂုဏ်တော် ၉ ပါး၊ ဓမ္မတရားတော်၏ ဂုဏ်တော် ၆ ပါးနှင့် သံဃာတော်တို့၏ ဂုဏ်တော် ၉ ပါးကို ကိုယ်စားပြုသော၊ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တို့ ယုံကြည်ကိုးကွယ်သည့် ရတနာသုံးပါး ကို ရည်ညွှန်းသည့် သင်္ကေတအမှတ်တံဆိပ် ဖြစ်သည်။[၁][၂][၄]
ဤလှုပ်ရှားမှုအား မွတ်ဆလင်ဆန့်ကျင်ရေး အဖြစ် နိုင်ငံတကာက သိရှိလက်ခံထားကြသည်။[၅][၆][၇][၈] လှုပ်ရှားမှုကို ထောက်ခံသော အချို့သော မြန်မာဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များကမူ မွတ်ဆလင်ဆန့်ကျင်ရေးဆိုသည်ကို ငြင်းဆိုကြသည်။ ရခိုင်လူမျိုးများအား ခြိမ်းခြောက်နေသော ဘင်္ဂါလီလူမျိုးများအား ဦးတည်သည့် ကာကွယ်ရေးလှုပ်ရှားမှုတစ်ခု ဖြစ်သည်ဟု ဆရာတော် ဦးဝီရသူက ဆိုသည်။[၉] ဤလှုပ်ရှားမှုသည် သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အရာထမ်းတစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးကျော်လွင်က ၁၉၉၀ ဝန်းကျင်တွင် ရေးသားခဲ့သော စာအုပ်မှ အခြေခံခဲ့သည်ဟု Alex Bookbinder က The Atlantic မဂ္ဂဇင်းတွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ အရှေ့တောင်အာရှဒေသတွင် မွတ်ဆလင်များသည် "In the Name of Allah, the Compassionate and Merciful" ဟူသော စာသားအား ဂဏန်းသင်္ကေတ ၇၈၆ ဖြင့် ကိုယ်စားပြု ဖော်ပြကြပြီး စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများတွင် ထိုဂဏန်းကို ဖော်ပြထားခြင်းဖြင့် မွတ်ဆလင်များ ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း ပြသကြသည်။ ၇၊ ၈ နှင့် ၉ ဂဏန်းများ ပေါင်းခြင်းသည် ၂၁ ဖြစ်သဖြင့် ဤသည်ကို ၂၁ ရာစုတွင် မြန်မာနိုင်ငံအား မွတ်ဆလင်များက သိမ်းပိုက်မည့် အကြံအစည်ဟု မြန်မာအစွန်းရောက် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များက ယုံကြည်ကြသည်။[၁]
ဆရာတော် ဦးဝီရသူသည် ဤလှုပ်ရှားမှု၏ ဦးဆောင်သူအဖြစ် သတ်မှတ်ထားကြသည်။ မွတ်ဆလင်များ ပိုင်ဆိုင်သည့် ဈေးဆိုင်များကို သပိတ်မှောက်ခြင်းအား ဦးဝီရသူက အားပေးထောက်ခံခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။[၁၀][၁၁][၁၂] ၂၀၁၂ ရခိုင်ပြည်နယ် ပဋိပက္ခ ကဲ့သို့သော ဖြစ်ရပ်များကြောင့် ဤလှုပ်ရှားမှုသည် ကြားခံဖြစ်ရကြောင်းနှင့် ၉၆၉ သည် အကြမ်းမဖက် လှုပ်ရှားမှု ဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့သည်။[၄][၃]
၂၀၁၃ ခုနှစ် ဇွန်လ ၂၀ ရက်နေ့ထုတ် တိုင်းမ် မဂ္ဂဇင်းမျက်နှာဖုံးတွင် ဦးဝီရသူအား "The Face of Buddhist Terror" ဟု ရည်ညွှန်းဖော်ပြခဲ့သည်။[၁၃]တိုင်းမ် ဆောင်းပါးပါ အချက်များအား ဦးဝီရသူက ငြင်းဆိုခဲ့သည်။[၁၄][၂] ယင်းမကြာမီ ဦးဝီရသူ မျက်နှာဖုံးဆောင်းပါးပါ ၂၀၁၃ ဇွန်လထုတ် တိုင်းမ် မဂ္ဂဇင်းအား မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပိတ်ပင်ခဲ့သည်။[၁၅]
၂၀၁၄ စက်တင်ဘာလတွင် Bodu Bala Sena အဖွဲ့က "သံဃာ့အစည်းအဝေး" ကို ကိုလံဘိုမြို့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့ရာ ဦးဝီရသူ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ၉၆၉ လှုပ်ရှားမှုကြီးအနေဖြင့် Bodu Bala Sena နှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လိုသည်ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။[၁၆]