Graofschop Benthem (historisch)
|
Zie Graofschop Benthem veur de tègenwoordige Landkreis mit dizze name. |
De Graofschop Benthem was een bi'j de Nederriens-Westfaolse Kreits heurende graofschop binnen 't Heilige Roomse Riek. De stad Benthem die as d'r de veurnaamste stad van was, het now Bad Benthem. Wat min of meer 't grondgebied van de historische graofschop was, heurt now as Landkreis Graofschop Benthem bi'j de Duutse dielstaot Nedersaksen.
De Börg Benthem
[bewark | bronkode bewarken]Waorschienlijk in de 10e ieuw stichtten de graoven van Benthem de Börg Benthem. In 1116 hef hertog van Saksen Lotharius van Supplinburg de börg verrineweerd. Nao de wederopbouw töt 1148 wördden in de 12e ieuw Otto, een jongere zeun van graof Derk VI van Hollaand, heer van Benthem.
In 1421 störf dizze takke van 't Hollaandse huus uut mit graof Benhard I. Zien zuster Hedwig was etrouwd mit Everwien van Götterswick; heur kleinzeun Everwien van Götterswick wördden de volgende graof van Benthem.
Baand mit de Graofschop Steinfurt
[bewark | bronkode bewarken]Wègens 't huwelijk van Everwien I mit Mathilde van Steinfurt wördden in 1421 de Graofschop Steinfurt mit Benthem verbunden, mar heur zeuns arfden in 1454 allebeidend een graofschop: Arnold wördden graof van Steinfurt en Beernd II graof van Benthem.
Nao 't uutstarven van de takke Benthem-Benthem in 1530 wördden de beide graofschoppen weer bi'j mekaar edaone onder Arnold II van Benthem-Steinfurt. Arnold III arfden in 1562 van zien moe de Graofschop Tecklenbörg. Deur zien vrouwe Magdalena van Ni'jenaar kwaamp de femilie in 't bezit van de Graofschop Limbörg en de heerlijkheden Alpen, Linnep en Heppendörp.
Op 25 december 1594 wördden d'r een verdielingsverdrag esleuten veur de opvolging nao de meugelke dood van Arnold III. Nao die zien hengaon in 1606 regeerden de oldste drei breurs mandielig töt 1610, waornao de vief breurs allemaolend een part kregen. De Graofschop Benthem gunk naor Arnold Joost, en nao de kienderloze dood van zien breur Willem Hendrik in 1632 arfden hi'j ok de Graofschop Steinfurt.
Zien zeuns arfden in 1643 elk een graofschop: Ernst Willem volgden in Benthem en Philips Koendert in Steinfurt. In 1693 ruilden de beide takken van graofschop, zodet Arnold Maurits Willem van Benthem-Steinfurt de ni'je graof van Benthem-Benthem wördden. D'r was verschil oaver de arfenissen tussen de takken Benthem en Steinfurt tötdat ze op 1 november 1701 een verdrag sleuten in Den Haag.
Verpaanding an 't Keurvörstendom Hannover
[bewark | bronkode bewarken]In 1752 verpaandden graof Freerk Karel de graofschop veur dartig jaor an 't Keurvörstendom Hannover, zodet de femilie niet langer in Benthem regeerde. In 1803 störf 't huus Benthem-Benthem uut en gungen de rechten oaver an de takke Benthem-Steinfurt.
Op 12 mei 1804 sleut de graof een verdrag mit Fraankriek oaver de inlössing van de verpaande graofschop tiedens de Fraanse bezetting van 't Keurvörstendom Hannover (1802-1805). Graof Lodewiek betaalden 800.00 fraank an Napoleon en kun gaon regeren. Mar daor had e niet lange wille van. In de Rienbondsacte van 12 juli 1806 wördden de Graofschop Benthem in artikel 24 onder de soevereiniteit esteld van 't Groothertogdom Barg: de mediatisering. Op 4 augustus wördden dizze bepaoling uutevoerd.
In 1810 wördden 't gebied bi'j 't keizerriek Fraankriek edaone. In november 1813 naamp Hannover weer bezit van 't laand. 't Congres van Wenen in 1815 bevestigden 't toevoegen van de graofschop an 't Keuninkriek Hannover.
Regenten
[bewark | bronkode bewarken]| regering | name | geboren | overleden | opmarkingen |
|---|---|---|---|---|
| Huus Wigerik | ||||
| ±1115 - | Otto I van Salm | ±1080 | 1150 | graof van Rheineck en paltsgraof an de Rien |
| - 1149 | Otto II van Rheineck | ±1115 | 1149 | zeune |
| 1149 - 1166 | Sophia van Rheineck | ±1115 | 1176 | zuster, ∞ Derk VI van Hollaand |
| Huus Gerulfingen | ||||
| 1166 - 1208 | Otto I | 1208/09 | zeune | |
| 1209 - 1248 | Boldewien I | 1248 | zeune, börggraof van Utrecht | |
| 1248 - | Otto II | zeune, 1264 graof van Tecklenbörg | ||
| Egbert I | veur 1311 | zeune | ||
| 1305 - 1333 | Johan | veur 1333 | zeune | |
| 1333 - 1344 | Simon I | 1344 | zeune | |
| 1344 - 1364 | Otto III | nao 1379 | breur, 1364 ofstaand | |
| 1364 - 1421 | Reinhard | 1421 | breur | |
| Huus Benthem | ||||
| 1421-1454 | Everwien van Götterswick | 1397 | 6-3-1454 | kleinzeune van Hedwig, dochter van Simon I. Hi'j trouwden mit Giesbertha van Bronckhorst |
| 1454-1473 | Bernhard II | 1473 | zeune | |
| 1473-1530 | Everwien II van Steinfurt | 1461 | 13-12-1530 | zeune |
| 1530-1544/53 | Arnold II | 1497 | 19-8-1553 | zeune |
| 1544/53-1562 | Everwien III | 1536 | 19-2-1562 | zeune |
| 1562-1606 | Arnold III | 2-10-1554 | 11-1-1606 | zeune |
| 1606-1643 | Arnold Joost | 4-4-1580 | 10-2-1643 | zeune |
| 1643-1693 | Ernst Willem | 6-12-1623 | 26-8-1693 | zeune |
| 1693-1701 | Arnold Maurits Willem | 21-1-1663 | 29-4-1701 | neve (zeune van de breur) |
| 1701-1723/31 | Herman Freerk | 25-9-1693 | 29-11-1731 | zeune |
| 1723-1731 | Lodewiek Frens | 1698 | 1751 | breur |
| 1731-1753 | Freerk Karel | 17-3-1725 | 19-2-1803 | zeune van Herman Freerk |
| 1753-1804 | verpaand an Hannover | |||
| 1804-1806 | Lodewiek | 1-10-1756 | 20-8-1817 | takke Steinfurt |
|
Dit stok is eschreven in 't Zuudwest-Zuud-Drèents van de Drèents-Oaveriesselse grèensstreek. |