मालव

मालव
चौथो शताब्दी ईसापूर्व–७ औं शताब्दी ई
मालव
सरकारराजतन्त्र
इतिहास 
• स्थापित
चौथो शताब्दी ईसापूर्व
• विस्थापित
७ औं शताब्दी ई
पूर्ववर्ती		 उत्तरवर्ती
अवन्ति
पश्चिमी क्षत्रप
औलिकरा वंश
चालुक्य वंश
मैत्रक वंश
गुर्जरदेश
अचेलभारत

मालवा वा मालव एक प्राचीन भारतीय जनजाति थिए। आधुनिक विद्वानहरूले तिनीहरूलाई मल्लियन मानिसहरू (मल्लोइ)सँग चिनाउँछन् जो ईसापूर्व चौथो शताब्दीमा अलेक्ज्याण्डरको आक्रमणको समयमा पन्जाब क्षेत्रमा बसोबास गरिएको थियो। पछि, मालवहरू दक्षिण तर्फ हालको राजस्थान र अन्ततः मध्य प्रदेश र गुजरातमा बसाइँ सरेका थिए। पश्चिमी क्षत्रप (दोस्रो शताब्दी), गुप्त सम्राट समुद्रगुप्त (चौथो शताब्दी), र चालुक्य सम्राट पुलकेशिन द्वितीय (सातौं शताब्दी) विरुद्ध पराजयको परिणाम स्वरूप तिनीहरूको शक्ति क्रमशः घट्दै गयो।

इतिहास

[सम्पादन गर्नुहोस्]

महाभारत र महाभाष्य सहित धेरै पुरातन भारतीय ग्रन्थहरूमा मालवहरू उल्लेख गरिएको छ।[१] मालवहरू अन्ततः मध्य भारतको मालवा क्षेत्रमा बसाइँ सरेका थिए: यस क्षेत्रलाई दोस्रो शताब्दीको केही समय पछि तिनीहरूको नामबाट नामाकरण गरिएको थियो।[२] १२० को आसपास, मालवहरूले दक्षिणमा उत्तमभद्रहरूका राजालाई घेरा हालेको उल्लेख गरिएको छ, तर उत्तमभद्रहरूलाई अन्ततः पश्चिमी क्षत्रपहरूले बचाए र मालवहरू पराजित भए।[३]

गुप्त साम्राज्यको रेकर्ड पछि हालको मध्य प्रदेश र गुजरात सहित धेरै क्षेत्रहरूमा मलावा उपस्थितिको प्रमाण दिन्छ।[४] युग, जुन पछि विक्रम संवत्् भनेर चिनिन थाल्यो मालवहरूसँग सम्बन्धित छ।[५] सुरुमा यसलाई कृत युग र त्यसपछि मलाव युगको रूपमा उल्लेख गरिएको थियो।[५] सायद ८९८ मा चाहाना शासक चन्दमहासेनको ढोलपुर ढुङ्गाको शिलालेखमा पहिलो पटक यस युगलाई विक्रम युगको रूपमा उल्लेख गरिएको थियो।[५]

सन्दर्भ सामग्रीहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]
  1. ↑ P. K. Bhattacharyya (१९७७), Historical Geography of Madhya Pradesh from Early Records, Motilal Banarsidass, आइएसबिएन 978-81-208-3394-4। 
  2. ↑ Kapur Singh (१९५९), Parasharprasna: Or the Baisakhi of Guru Gobind Sing (an Exposotion of Sikhism), Hind, पृ: ३४०। 
  3. ↑ Parmanand Gupta (१९८९), Geography from Ancient Indian Coins & Seals, Concept, आइएसबिएन 978-81-7022-248-4। 
  4. ↑ D. C. Sircar (१९७१), Studies in the Geography of Ancient and Medieval India, Motilal Banarsidass, आइएसबिएन 978-81-208-0690-0। 
  5. ↑ ५.० ५.१ ५.२ Bela Lahiri (१९७४), Indigenous states of northern India, circa 200 B.C. to 320 A.D., University of Calcutta।