महाराष्ट्र भूषण

महाराष्ट्र भूषण सम्मान
उत्कृष्ट व्यक्तिगत उपलब्धिहरूको लागि महाराष्ट्र राज्यको सर्वोच्च नागरिक पुरस्कार
प्रायोजक	महाराष्ट्र सरकार
पुरस्कार रकम	₹ १,०००,०००
प्रथम पुरस्कृत	सन् १९९६
अन्तिम पुरस्कृत	सन् २०२१
← शिव छत्रपति पुरस्कार

महाराष्ट्र भूषण भारतको महाराष्ट्र राज्य सरकारद्वारा वार्षिक रूपमा प्रदान गरिने एक सर्वोच्च नागरिक पुरस्कार हो। महराष्ट्र राज्यमा सन् १९९५ मा शिवसेना - भाजपा गठबन्धन सत्तामा आएपछि राज्य स्तरमा यो पुरस्कार स्थापना गर्ने प्रस्ताव राखेको थियो। सन् १९९६ मा महाराष्ट्र भूषण पहिलो पटक सम्मानित गरिएको थियो। साहित्य, कला, खेल, र विज्ञानको क्षेत्रमा प्रत्येक वर्ष सम्मानित गरिदै आएको यो पुरस्कार हाल आएर सामाजिक कार्य, पत्रकारिता, लोक प्रशासन र स्वास्थ्य सेवाको क्षेत्रमा उत्कृष्ट कार्य गर्ने व्यक्तिलाई दिइने गरिन्छ।

पुरस्कार र चयन प्रक्रिया

वर्तमान समयमा यो पुरस्कार प्राप्तकर्ताले ₹१० लाखको नगद पुरस्कार, एक स्मृति चिह्न र प्रशंसा पत्र प्राप्त गर्ने गर्छन्।^[१] महाराष्ट्र सरकारको एक समितिद्वारा विजेताहरूलाई चयन गरिन्छ ।

प्राप्तकर्ताहरू

महाराष्ट्र भूषण पुरस्कार प्राप्तकर्ताहरू निम्न अनुसार छन्:

वर्ष	नाम	तस्विर	क्षेत्र	सन्दर्भ
सन् १९९६	पुरुषोत्तम लक्ष्मण देशपाण्डे		साहित्य	[२]
सन् १९९७	लता मङ्गेशकर		कला, सङ्गीत
सन् १९९९	विजय भाटकर		विज्ञान
सन् २००१	सचिन तेन्दुलकर		खेलकुद	[३]
सन् २००२	भीमसेन जोशी		कला, सङ्गीत	[४]
सन् २००३	अभय र रानी बङ्ग		चिकित्सा सेवाहरू	[५]
सन् २००४	बाबा आमटे		सामाजिक कार्य	[६]
सन् २००५	रघुनाथ अनन्त माशेलकर		विज्ञान	[७]
सन् २००६	रतन टाटा		सार्वजनिक प्रशासन	[८]
सन् २००७	आरके पाटिल		सामाजिक कार्य	[९]
सन् २००८	नाना धर्माधिकारी		सामाजिक कार्य	[१०]
सन् २००८	मङ्गेश पाडगाङ्वकर		साहित्य	[११]
सन् २००९	सुलोचना लाटकर		कला, चलचित्र	[१२]
सन् २०१०	जयन्त नारलीकर		विज्ञान	[१३]
सन् २०११	अनिल काकोडकर		विज्ञान	[१३]
सन् २०१५	बाबासाहेब पुरन्दरे		साहित्य	[१४]
सन् २०२१	आशा भोसले		कला, सङ्गीत

 

सन्दर्भ सामग्रीहरू

1. "Dharmadhikari bags Maharashtra Bhushan award", Times of India, मूलबाट २०१२-०३-०२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००९-१२-०२।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-०३-०२ मिति
2. "Pu La with Maharashtra Bhushan award", Hindu Vivek Kendra, मूलबाट २०१२-०२-११-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००९-१२-०२।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-०२-११ मिति
3. "Sachin got Maharashtra Bhushan award", Cricinfo.com, अन्तिम पहुँच २००९-१२-०२। 
4. "Maharashtra Bhushan award for Bhimsen Joshi", The Times of India, २००२-०४-२७, मूलबाट २०१२-०६-१०-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००९-१२-०२।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-०६-१० मिति
5. "Bangs bag Maharashtra Bhushan award", Rediff.com, मूलबाट २०१६-०३-०३-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००९-१२-०२।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१६-०३-०३ मिति
6. "Award for Baba Amte, Mashelkar", The Hindu (Chennai, India), २००५-०५-०१, मूलबाट २००५-०५-०६-मा सङ्ग्रहित।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २००५-०५-०६ मिति
7. "Biodata of Dr RA Meashelar", CSIR, मूलबाट २०१०-०७-२५-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००९-१२-०२। 
8. "Chief Minister Speech", Maharashtra Government, अन्तिम पहुँच २००९-१२-०२। 
9. "Maharashtra Bhushan award to be conferred posthumously on R K Patil", One India, अन्तिम पहुँच २००९-१२-०२। ^{[स्थायी मृत कडी]}
10. "'Maharashtra Bhushan' Award Presented to Spiritual Leader", Outlook India, मूलबाट २०११-०७-१८-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००९-१२-०२। 
11. "Dharmadhikari bags Maharashtra Bhushan award", Times of India, मूलबाट २०१२-०३-०२-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच २००९-१२-०२।  वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-०३-०२ मिति
12. हा तर माझ्या घरचा आहेर! वेब्याक मेसिन अभिलेखिकरण २०१२-०२-२३ मिति Maharashtra Times, Nov 30, 2009
13. Narlikar honoured with Maharashtra Bhushan Times of India
14. "Purandare awarded "Maharashtra Bhushan".", Indian Express, १ मे २०१५, अन्तिम पहुँच १ मे २०१५।