लोकप्रिया देवी

लोकप्रिया देवी
जन्म१८९८
काठमाडौ
मृत्यु1960 (aged 61–62)
नेपाल
राष्ट्रियतानेपाली
आफन्तलक्ष्मीप्रसाद देवकोटा (भाई)

लोकप्रिया देवी (१८९८-१९६०) एक नेपाली कवियत्री थिईन्। [१] उनी नेपाली साहित्य, कला र राजनीतिको क्षेत्रमा योगदान पुर्‍याउने एक महिलाको रूपमा चिनिन्छन्। [२] [३] उनी कवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाकी बहिनी हुन्। [४]

जीवनी

[सम्पादन गर्नुहोस्]

लोकप्रिया देवीको जन्म सन् १८९८ मा तिल माधव देवकोटा र अमर राज्य लक्ष्मी देवीको सन्तानको रूपमा डिल्लीबजार, काठमाडौँमा भएको थियो। [५] उनी लक्ष्मी प्रसाद देवकोटाकी बहिनी थिइन्। [४] [६]

१९०६मा आठ वर्षको उमेरमा, उनको विवाह लोकनाथ जोशीसँग भएको थियो। [५] उनीहरूका पाँच छोरा र तीन छोरीहरू थिए। [५] उनको नाम "लोक प्रिया" को अर्थ उनको श्रीमान को प्रिय यानी "लोकनाथको प्रिय" भन्ने हो। [६]

काम

[सम्पादन गर्नुहोस्]

उनका भाइ देवकोटाले उनलाई कविता लेख्न प्रोत्साहन दिने गर्दथे र उनी लेखनाथ पौड्याल र चक्रपाणि चालिसेकी विद्यार्थी थिइन् । [५] प्रेम राजेश्वरी देवी, गोमा, देवकोटालगायत विभिन्न लेखकहरूले पनि उनका कृतिहरूको प्रशंसा गरेका छन्। [५]

उनले प्रायः शारदा पत्रिकामा आफ्ना कविताहरू प्रकाशित गर्ने गर्दथे। साथै उनले उद्योग, साहित्य श्रोत, र गोरखापत्रमा पनि गरेका थिए। [७] देवी एक अभियन्ता पनि थिइन्। उनले महिलाहरूलाई शिक्षा प्राप्त गर्न वकालत र प्रोत्साहन दिने गर्थिन्। [८] [९] सन् १९५३ मा उनले भानुभक्त आचार्यको लागि साक्षरता कार्यक्रम आयोजना गरेकी थिईन् । [५]

सन् १९८३ मा उनकी छोरी शशी रिमालले कवयित्री लोकप्रिया देवीका संग्रहित कविताहरू संकलन गरी प्रकाशित गरेका थिए। [५]

प्रकाशनहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]
  • शोक बिन्दु
  • भाइको निधनमा शोकको आँसु
  • कवयित्री लोकप्रिया देवीका संकलित कविताहरू
  • शान्तालाई जवाफ दिनुहोस्

पुरस्कार र मान्यता

[सम्पादन गर्नुहोस्]

सन् २०१४ मा, उनलाई "नेपाली साहित्य, कला र राजनीति''को क्षेत्रमा योगदान पुर्‍याउने महिलाहरू मध्ये एकको रूपमा सम्मानित गरिएको थियो। [२][३]

मृत्यु

[सम्पादन गर्नुहोस्]

सन् १९६० मा उनको मृत्यु भएको थियो।

सन्दर्भहरू

[सम्पादन गर्नुहोस्]
  1. ↑ Nepalese Women, १९८२। 
  2. ↑ २.० २.१ Dhungana, Raj (२०१४-०३-१५), "Nepali Hindu Women's Thorny Path to Liberation", Journal of Education and Research (अङ्ग्रेजीमा) 4 (1): 39–57, आइएसएसएन 2091-0118, डिओआई:10.3126/jer.v4i1.10013। 
  3. ↑ ३.० ३.१ Upreti, Bishnu; Upreti, Drishti; Ghale, Yamuna (२०२०-०४-१६), "Nepali Women in Politics: Success and Challenges", Journal of International Women's Studies 21 (2): 76–93, आइएसएसएन 1539-8706। 
  4. ↑ ४.० ४.१ My Reminiscence of the Great Poet, Laxmi Prasad Devkota, १९८१। 
  5. ↑ ५.० ५.१ ५.२ ५.३ ५.४ ५.५ ५.६ Women Writers of Nepal Profiles and Perspectiver, १ जनवरी २०११, पृ: ४५। 
  6. ↑ ६.० ६.१ "उलिनकाठ चढेर पटना पढ्न गएँ, महिनावारी भएपछि फर्किएँ", Kathmandu Press (नेपालीमा), मूलबाट ५ मार्च २०२१-मा सङ्ग्रहित, अन्तिम पहुँच ३० अक्टोबर २०२१। 
  7. ↑ Nepali Literature: Background & History, १९७८। 
  8. ↑ Asian Women, १९९५। 
  9. ↑ Women and Social Change in Nepal, 1951–1960, १९८५। 

थप सामाग्री

[सम्पादन गर्नुहोस्]