हरिहरण Hariharan | |
---|---|
व्यक्तिगत विवरण | |
वास्तविक नाम | हरिहरण अनन्त सुब्रमणी |
जन्म | त्रिवेन्द्रम, त्रवणकोर-कोचिन (अहिले थिरुवनन्तपुरम, केरल), भारत | ३ अप्रिल १९५५
विधा | गजल, भारतीय भक्ति गीतहरु, भारतीय क्लासिकल सङ्गीत |
पेशा | पार्श्व गायन |
सक्रिय वर्ष | १९७७–वर्तमान |
सहयोगी | औपनिवेशिक चाचाका भाई, लेसले लुईस, गुलशन कुमार |
हरिहरण (जन्म ३ अप्रिल १९५५) त्रिवेन्द्रमका एक भारतीय पार्श्वगायक, भजन र गजल गाउने गायक हुन्, जसका गीत मुख्य रूपले तमिल र हिन्दीमा चित्रित गरिएका छन्। यस बाहेक वहाँले तेलुगु, मलयालम, कन्नड, मराठी र भोजपुरी चलचित्रहरुमा उल्लेखनीय गीतहरु गाएका छन्। वहाँ एक स्थापित गजल गायक र भारतीय फ्युजन सङ्गीतका अग्रदूतहरुमध्ये एक हुन्। सन् २००४ मा, वहाँलाई भारत सरकारद्वारा पद्मश्रीबाट सम्मानित गरिएको थियो र दुई पटक राष्ट्रिय पुरस्कार विजेता पनि भएँ। वहाँलाई अहिले सम्मका सबभन्दा महान भारतीय गायकहरुमध्ये एक मानिन्छ। हरिहरण, लेस्ले लुईसका साथ मिलेर, दुई सदस्यीय ब्याण्ड, कोलोनियल कजिन्सको गठन गरे। वहाँले अनेकौं निजी सङ्गीत एल्बमहरुमा आफ्नो छाप छोडे नै अनि तमिल सिनेमा र बलिउड सिनेमाका केहि फिचर चलचित्रहरुका लागि पनि सङ्गीत दिएका हुन्। २८ मई, २०२० तिर, हरिहरण र स्वर्गीय गुलशन कुमारका हनुमान चालीसालाई टी-सीरीजको लेबल अन्तरगत रेकर्ड बनाए, जसले युट्युबमा १-बिलियन हेराइका आङ्कडा पार गरे - यस्तो रेकर्ड बनाउने यो संसारकै पहिलो भक्ति गीत हो।[१][२]
हरिहरणले आफ्नो विद्यालय स्तरको शिक्षा डन बोस्को हाई स्कूल, माटुङ्गाबाट गरे अनि मुम्बईको एसआइइएस कलेज अफ आर्ट्स, साइन्स एण्ड कमर्सबाट स्नातकको उपाधि हासिल गरे। त्यसपछि वहाँले सेन्ट जेभियर्स कलेज, मुम्बईमा आफ्नो पढाई गरे।[३][४]
आफ्नो करियरको शुरुवातमा, हरिहरणले कन्सर्ट सर्किट गरे अनि टिभीमा पनि प्रदर्शन गरे। वहाँले अनेकौं टिभी धारावाहिकहरु (जस्तै कि जूनून) का लागि गीत गाए। सन् १९७७ मा, वहाँले "अल इण्डिया सुर सिङ्गर प्रतियोगिता" मा शीर्ष पुरस्कार जीते अनि स्वर्गीय सङ्गीत निर्देशक जयदेवद्वारा वहाँको नयाँ हिन्दी चलचित्र गमन (सन् १९७८) का लागि गीतका तुरुन्त नै हस्ताक्षर गरे। त्यो चलचित्रमा वहाँको पहिलो गीत "अजीब सा नेहा मुझ पर गुजर गया यारों" यति न हिट भयो कि यसले गर्दा वहाँ उत्तर प्रदेश राज्य चलचित्र पुरस्कारका साथै राष्ट्रिय पुरस्कार नामाङ्कनहरुमा पनि जीते। हरिहरणले सन् १९९२ मा ए.आर. रहमानका तमिल चलचित्रमा देशभक्ति गीत "थमिजा थामिजा" का साथ तमिलका चलचित्रको संसारमा प्रवेश गरे, जो नवोदित सङ्गीत निर्देशक ए.आर. मणिरत्नमका चलचित्र थियो "रोजा"। सन् १९९५ को तमिलनाडु राज्य सरकारका चलचित्र पुरस्कारहरुमध्ये वहाँलाई "उइरे उइरे" गीतका लागि मणिरत्नमको बोम्बेमा सङ्गीत दिएका निर्देशक ए. आर. रहमानका साथ गीत गाए जसका लागि वहाँलाई सर्वश्रेष्ठ पुरुष पार्श्व गायकको पुरस्कार दिइएको थियो। हरिहरण रहमानका सबभन्दा विश्वासिलो गायकहरुमध्ये एक रहेका छन् र वहाँले मुथु, मिन्सरा कनवु, जीन्स, भारतीय, मुधलवन, ताल, रङ्गीला, इन्दिरा, इरुवर, अन्बे आरुइरे, कङ्गालाल कैथू सेई जस्ता चलचित्रहरुको लामो सूचीमा वहाँका लागि अनेकौं गीत गाएका छन्। सन् १९९८ मा दशावतारम्, शिवाजी, अलायपायुथे, कन्नथिल मुथमित्तल, गुरु, उत्साही आदिमा, हरिहरणले अनू द्वारा रचित हिन्दी चलचित्र बोर्डरको गीत "मेरे दुश्मन मेरे भाई" जसलाई अन्नु मलिकले सङ्गीत दिएका थिए त्यसलाई भावपूर्ण गायनका लागि सर्वश्रेष्ठ पार्श्व गायकको राष्ट्रिय पुरस्कार जीते। वर्ष २००९ मा अजय अतुलले धुन दिएको जोगवाको चलचित्रको मराठी गीत "जीव रङ्गला" का लागि एउटा हरिहरणलाई अझै राष्ट्रिय पुरस्कार मिले। वहाँले ५०० भन्दा अधिक तमिल गीत र लगभग २०० हिन्दी गीत गाएका छन्। वहाँले मलयालम, तेलुगु, कन्नड, मराठी, बङ्गाली र ओडिया भाषाहरुमा सयकडाका दरले नै गीतहरु गाएका छन्। हरिहरणले कुशबो, पावर अफ वीमेन (सन् २००५) का साथ एउटा तमिल चलचित्रमा काम गरे अनि तमिल चलचित्र बोयज र मलयालम चलचित्र मिलेनियम स्टार्समा क्यामियो भूमिका निर्वाह गरेका छन्।
वर्ष | शीर्षक | च्यानल | भाषा |
---|---|---|---|
2019–present | Surya super singer | Surya TV | Malayalam |
2017 | Super Star junior 5 | Amrita TV | Malayalam |
2014 | Saregamapa | Zee Bangla | Bengali |
2011 | Super Star 2 | Amrita TV | Malayalam |
Hariyudan Naan | Jaya TV | Tamil |