विदुर नगरपालिका

को-अर्डिनेटतः: 27.71° N 85.64° E

बिदुर नगरपालिका
किपा:Nepal-map-blank (1).png बिदुर नगरपालिका
अञ्चल  - जिल्ला	बागमती  - नुवाकोट
को-अर्डिनेट	27.71° N 85.64° E
लागा	३४.५५ km²
ई लागा	NST (UTC+५:४५)
जनसंख्या (२००१)  - जनघनत्व  - लैंगिक रेसियो	२१,१९३  - ६१३.४/km²  - ९५.३६
वेबथाय्: www.bidurnagar.org/

विदुर नगरपालिका नेपाःया बागमती अञ्चलया नुवाकोट जिल्लाया छगू नगरपालिका ख। थ्व थाय् नुवाकोट जिल्लाया सदरमुकाम नं ख। थ्व थाय् देय्‌या राजधानी येँ स्वया उत्तर पश्चिम ६८ कि॰मि॰य् ला^[१]। थ्व नगरपालिका तत्कालीन श्री ५ या सरकारया वि॰सं॰ २०४३, फाल्गुण १८या निर्णय कथं पलिस्था जुगु ख^[२]। थ्व नगरपालिकाया क्षेत्रफल ३४.५५ वर्ग किलोमिटर दु^[३] धाःसा थन ११ वडा दु।

इतिहास

विदुर नगरपालिका दुगु आयादु थाय् मल्लकालया नेपाले सँदेय् व पश्चिमी राज्यतनाप बनेज्या यायेत देकातगु छगू मू सामरिक किल्ला ख^[४]। पृथ्वीनारायण शाहं नेपाःगालय् आक्रमण याये न्ह्यः अनया आर्थिक व्यवस्था परस्त यायेत कान्तिपुरया अधीनय् दुगु थ्व थाय्‌यात थगू ल्हातय् कयादिगू इतिहास दु। थ्व थासय् नांजागु नुवाकोटया साततले दरबार नापं मल्लकालीन पुरातात्विक दरबार व प्रसिद्ध भैरवीया देगः, जालपादेवी देगः देवीघाट आदि अवस्थित दु। थ्व नगरपालिका पलिस्था जुइ न्ह्य नुवाकोट बजार पश्चिम १ नं (नुवाकोट, धादिङ व रसुवा)या सदरमुकाम ख धाःसा पश्चिम १ नं गौंडाया पुलागु व्यापारिक केन्द्र साँगुबजार (आःयागु त्रिशूली बजार) नं थ्व नगरपालिकाया वडा नं १० व ११य् ला ।

भूगोल

भौतिक भूगोल

विदुर नगरपालिकाया अक्षांस २७०५१'२४"-२७०५७'३१" उत्तर व देशान्तर ८५०६०'३२"-८५००९'५५" पूर्व व जाः समुद्र सतह स्वया ४७० मि. निसें ११५४ मि. तक्क दु^[५]। थ्व नगरपालिकाया क्षेत्रफल ३४॰५५ वर्ग कि॰ मि॰ दु^[६]। थ्व थाय्‌या मू खुसि त्रिशूली व सुर्यमति ख। थ्व थासय् ७६३॰४८ हेक्टर गुँ दु। थ्व थासय् बलौटे, मलिला, रातमाटो चा दु^[७]।

प्रशासनिक भूगोल

विदुर नगरपालिका नेपाःया मध्यमाञ्चलया पहाडी क्षेत्रय् ला। थ्व नगरपालिका बागमती अञ्चलया नुवाकोट जिल्लाय् ला। थ्व नगरपालिकाय् स्वंगु (३) संसदीय निर्वाचन क्षेत्र दु धाःसा ११गु वडा दु^[८]। थ्व नगरपालिकाय् १९गू सामुदायिक वन उपभोक्ता समूह दु^[९]।

थ्व थाय्‌या लागाय् लागु थाय्‌त थ्व कथं दु^[१०]-

• पूर्व: खानीगाउँ गा.वि.स. , मदानपुर गा.वि.स., सूर्यमति गा.वि.स.
• पश्चिम: चारघरे, खड्गभन्ज्याङ, कल्याणपुर गा.वि.स.
• उत्तर: तुप्चे, गेर्खु गा.वि.स.
• दक्षिण: बेल्कोट, जिलिङ गा.वि.स.

मौसम

थ्व थाय्‌या हावापानी समउष्ण प्रकारया दु^[११]। थनया मौसम थ्व कथं दु-

• आषाढ निसें आश्विन: गृष्म वर्षा
• कात्तिक निसें माघ:चिकुला
• फाल्गुण निसें जेष्ठ:गृष्म, फे-बतास, वा वइगु

जनसंख्या

वि.सं. २०५८य् थनया जनसंख्या २११९३ दु^[१२]। थुकिलो मिजंत १०३३९ व मिसा १०८५४ दु^[१३]। वि सं २०६२य् थनया जनसंख्या २२२७३ दु^[१४]। थुकिलि १०८६६ मिजं व ११४०७ मिसा दु।

थ्व थाय्‌या वार्षिक जनसङ्ख्या वृद्धिदर १.२५ दु^[१५]। थ्व थाय्‌या साक्षरता ६४.९५ प्रतिशत दु^[१६]। थुकिलि मिजंतेगु साक्षरता ७७.६५ प्रतिशत दु धाःसा मिसातेगु साक्षरता ५२.९५ प्रतिशत दु^[१७]। थ्व थासय् परिवार सङ्ख्या ४२३४ दु^[१८]।

विदुर नगरपालिकाया लैङ्गिक अनुपात ९५.३६ व जनघनत्व ६१३.४ प्रति वर्ग कि.मि. दु।

भाषा

थनया मनुतेगु मू मांभाय् खेँ भाषा (१६४४१), नेपालभाषा(२६१९), तामाङ भाषा (८७९) ख। थ्व बाहेक थन दुगु मेमेगु भाषात मगर भाषा, गुरुङ भाषा, शेर्पा भाषा आदि ख^[१९]।

धर्म

थ्व थाय्‌या मू धर्म हिन्दू धर्म (१९६०१) व बौद्ध धर्म (१२६४) ख। थ्व बाहेक थन मेमेगु धर्मया मनुत नं खनेदुगु दु^[२०]।

स्वास्थ्य

थ्व नगरपालिकाय् ३४ खाता दुगु छगू जिल्ला अस्पताल दु। थन छगू आयुर्वेद औषधालय, छगू हेल्थ पोष्ट, छगू पोलि क्लिनिक, १९गू मेडिकल पसः, २गू आयुर्वेद खाना दु^[२१]।

समाज कल्याण

थ्व नगरपालिकाय् १गू दमकल, १गू फोहर ल्ह्वनिगु ट्रयाक्टर व छ्य्‌ला मतगु डम्पिङ साइड दु। थ्व नगरपालिकाया फोहोर निष्काशन छन्हुइ १५०० निसें २००० के.जी. दु^[२२]। थ्व नगरपालिकाय् २गू सार्वजनिक शौचालय दु^[२३]।

अर्थतन्त्र

आर्थिक संस्था

थ्व थासय् दुगु आर्थिक संस्थात थ्व कथं दु^[२४]-

• सरकारी बैंक:
• वाणिज्य बैंक: ३गू
• फाइनान्स कम्पनी: ७गू
• सहकारी संघ: १गू
• विकास बैंक: १गू
• हुलाक वचत बैंक: १गू
• मनि ट्रान्र्सर्फ: ४गू

उद्योग

थ्व थासय् दुगु बनेज्या थ्व कथं दु ^[२५]-

• उद्योग संस्था:१०३
• पसः व्यवसाय संस्था:९०९
• होटल संख्या:२९०
• पेट्रोलियम डिलर:२

भौतिक विकास

विदुर नगरपालिकाय् ५ कि.मी. खुला धः दु धाःसा त्वपुयातगु धः १.५ कि.मी. दु^[२६]। थ्व नगरपालिकाय् कालो पत्रे सतक: २१.०० कि.मी. , ग्राभेल सतक: २५.०० कि.मी., कच्ची सतक: ३५.०० कि.मी., गोरेटो लं : ४०.०० कि.मी. व अप्पा छापेयानातगु लं: ७५० मि. दु^[२७]। थ्व नगरपालिकाय् लंय् बहनि न्यासेवनेबिलय् जः बीत भेपर लाइट २१गू, हेलोजिन : ७गू व वल्व: ४२५गू तयातगू दु^[२८]। थ्व नगरपालिकाय् खानेपानी सेवा ८९.९८ प्रतिशत जनतायात दु^[२९]। लःया निंतिं थ्व नगरपालिकाय् उपभोक्ता समितितेगु पलिस्था जुगु दु। थनया उपभोक्ता समितित विदुर खानेपानी उपभोक्ता समिति, नुवाकोट दरबार खा.पा.उ.स., त्रिशूली बजार खा.पा.उ.स., लाहुरे खा.पा.उ.स. वडा नं. ८ व सिस्नेरी खा.पा.उ.स. ख^[३०]।

शिक्षा

थ्व नगरपालिकाय् ३७ शैक्षिक संस्था दु^[३१]। थुकिलि प्राथमिक विद्यालय २२गू, निम्न माध्यमिक विद्यालय ५गू, माध्यमिक विद्यालय ८गू, उच्च मा.वि. २ गू व क्याम्पस २गू दु^[३२]।

थ्व संस्थाय् ब्वनिपिं विद्यार्थीतेगु संख्या २०६२सालय् ७८९५ दु। थुकिलि पूर्व प्रा.वि.य् ८५५, प्रा.वि.य् ३९०२, नि.मा.वि.य् २०१५ व मा.वि.य् ११२३ दु। थ्व थासय् शिक्षक संख्या (२०६२ कथं) प्रा.वि.य् १७५, नि.मा.वि.य् ४६, मा.वि.य्४३ दु^[३३]। थ्व थाय्‌यागु २गू हे क्याम्पस निजी ख।

जीवनशैली

विदुर नगरपालिकाया जाःथाय् कथं थनया सूचना, सञ्चार व मनोरञ्जन थ्व कथं दु^[३४]-

• टेलिफोन एक्सचेञ्ज क्षमता : १५१२
• साइबर: २
• फोन लाईन संख्या: १५००
• जिल्ला हुलाक: १
• कुरियर संख्या: २गू
• साप्ताहिक पत्रिका: २गू
• केवल लाइन: १
• मोवाइल: ८००
• पाक्षिक पत्रिका: १
• एक्सप्रेस डेलिभरी: १

सार्वजनिक थाय्

थ्व नगरपालिकाय् २गू पार्क दु। थन छगू भ्यु टावर नं दु। थ्व नगरपालिकाय् २गू सिनेमा हल दु। थनया सिनेमा हलतः जगदम्वा, बट्टार (४४२ सिटयागु) व गंगामाई, त्रिशूली (४६४ सिटयागु) ख। थन ३गू सफूधुकू दु। थ्व नगरपालिकाय् प्यंगु तःधंगु ख्यःत दु। थ्व ख

• नुवाकोट आदर्श बहुमुखी क्याम्पसको खेल मैदान, बट्टार
• त्रिभुवन त्रिशूली उच्च माविको खेल मैदान, त्रिशूली
• लामबगैंचा खेल मैदान
• कोलोनी खेल मैदान

विद्युत

थ्व थाय्‌या विद्युत ऊर्जा उत्पादन : ३८१०० कि.वा. क्षमता दु। थुकिलि त्रिशूली जलविद्युत केन्द्रया २४००० कि.वा. व देवीघाट जलविद्युत केन्द्रया १४१०० कि.वा. ला^[३५]। थनया विद्युत सेवाय् औद्योगिक जडान ६९, छेँखा लाइन ३५१३, बनेज्या ९२, सतक मतः मिटर जडान २०, सिंचाई २ दु^[३६]।

स्वयादिसँ

• नेपाः
• बागमती अञ्चल
• नुवाकोट जिल्ला
• येँ

लिधँसा

1. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
2. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
3. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
4. http://www.bidurnagar.org/nuwakot.php।^{[dead link]}
5. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
6. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
7. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
8. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
9. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
10. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
11. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
12. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
13. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
14. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
15. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
16. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
17. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
18. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
19. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
20. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
21. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
22. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
23. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
24. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
25. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
26. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
27. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
28. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
29. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
30. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
31. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
32. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
33. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
34. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
35. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php
36. https://web.archive.org/web/20071109180128/http://www.bidurnagar.org/bidurnagar.php

पिनेया स्वापूत

• विदुर नगरपालिकाया आधिकारिक वेबथाय्

Template:बागमतीयागु थाय्