15 kilometer (atletiek)

15 kilometer
Wereldrecords
Mannen 40.42 Jacob Kiplimo
Vrouwen 45.40 Joyciline Jepkosgei
Europese records
Mannen 42.39 Jon Brown
Vrouwen 46.59 Lornah Kiplagat
Nederlandse records
Mannen 43.13 Khalid Choukoud
Vrouwen 46.59 Lornah Kiplagat
Portaal  Portaalicoon   Atletiek

De 15 kilometer (15 km) is een door de World Athletics erkende afstand die als wegwedstrijd wordt gelopen en behoort tot de groep lange afstanden. Op de meeste wegwedstrijden bevindt zich rond het 5- en 10-kilometerpunt een drankpost en een tijdwaarneming.

Het wereldrecord van 41.05 bij de mannen is sinds 18 november 2018 in handen van Joshua Cheptegei, gelopen tijdens de Zevenheuvelenloop in Nijmegen. Hij is de laatste officiële wereldrecordhouder op deze afstand, want per 1 november 2021 is dit onderdeel door World Athletics uit de lijst met officiële wereldrecords verwijderd. Sindsdien gelden de op deze afstand van de wegatletiek geleverde prestaties, voor zover het een evenaring of verbetering van genoemd wereldrecord betreft, alleen nog als beste wereldprestatie. Jacob Kiplimo, landgenoot van Cheptegei, evenaarde diens record op 19 november 2023, eveneens tijdens de Zevenheuvelenloop. Letesenbet Gidey bracht op 17 november 2019 bij hetzelfde evenement het wereldrecord bij de vrouwen naar 44.20. Zij is bij de vrouwen de laatste officiële recordhoudster.

15 km-wedstrijden

[bewerken | brontekst bewerken]

De bekendste 15 km-wedstrijd in Nederland is de Zevenheuvelenloop in Nijmegen. Het is een van de sterkst bezette 15 km-wedstrijden ter wereld. Andere grote 15 km-wedstrijden in Nederland zijn:

In Brazilië vindt jaarlijks de São Silvestre plaats en in de Verenigde Staten de Utica Boilermaker.

Snelste Nederlandse lopers

[bewerken | brontekst bewerken]
# naam tijd wedstrijd jaar
1 Khalid Choukoud 43.13[1] Tilburg Ten Miles 2019
2 Richard Douma 43.18 Zevenheuvelenloop 2022
3 Mike Foppen 43.19 Zevenheuvelenloop 2024
4 Abdi Nageeye 43.29[2] Tilburg Ten Miles 2015
5 Marco Gielen 43.38 Zevenheuvelenloop 1999
6 Kamiel Maase 43.41 Zevenheuvelenloop 2002
7 Greg van Hest 43.45 Bruggenloop 2001
7 Mohamed Ali 43.45[3] Dam tot Damloop 2019
8 Luc Krotwaar 43.48 Zevenheuvelenloop 2001
9 Stan Niesten 43.58[3] Dam tot Damloop 2022
9 Filmon Tesfu 43.58 Zevenheuvelenloop 2022
10 Bart van Nunen 44.03 Citylauf Dresden 2021

Marti ten Kate liep in 1991 tijdens de Dam tot Damloop een tijd van 46.06 over 16,1 km. De tijd op het 15 kilometerpunt is niet geregistreerd, maar lag rond de 43 minuten, waarmee hij eveneens tot de snelste Nederlandse lopers behoort.

Beste Nederlandse jaarprestaties

[bewerken | brontekst bewerken]
jaar naam tijd
2023 Khalid Choukoud 43.32[4]
2022 Richard Douma 43.18
2021 Bart van Nunen 44.03[5]
2020 Stan Niesten 44.41 *
2019 Khalid Choukoud 43.13
2018 Mohamed Ali 44.29
2017 Khalid Choukoud 44.47
2016 Abdi Nageeye 43.45
2015 Abdi Nageeye 43.29
2014 Khalid Choukoud 43.38
2013 Jesper van der Wielen 44.33
2012 Abdi Nageeye 44.13
2011 Patrick Stitzinger 44.28
2010 Koen Raymaekers 44.52
2009 Patrick Stitzinger 45.51
2008 Dennis Licht 44.08
2007 Sander Schutgens 46.14
2006 Kamiel Maase 44.06
2005 Jeroen van Damme 44.38
2004 Marco Gielen 44.15
2003 Marco Gielen 44.13
2002 Kamiel Maase 43.41
2001 Greg van Hest 43.45

* Tussentijd tijdens CPC-loop

Bijgewerkt tot 1 april 2021

Beste 10 wereldprestaties mannen

[bewerken | brontekst bewerken]
# naam land tijd
1. Jacob Kiplimo Vlag van Oeganda 40.42
2. Joshua Cheptegei Vlag van Oeganda 41.05
Jacob Kiplimo Vlag van Oeganda 41.05
4. Leonard Patrick Komon Vlag van Kenia 41.13
5. Felix Limo Vlag van Ethiopië 41.29
Deriba Merga Vlag van Ethiopië 41.29
7. Haile Gebrselassie Vlag van Ethiopië 41.38
Sileshi Sihine Vlag van Ethiopië 41.38
9. Stephen Kissa Vlag van Oeganda 41.49
10. Edwin Kiptoo Vlag van Kenia 41.51

Bijgewerkt tot 6 juni 2024

Beste 10 wereldprestaties vrouwen

[bewerken | brontekst bewerken]
# naam land tijd
1. Letesenbet Gidey Vlag van Ethiopië 44.20
2. Joyciline Jepkosgei Vlag van Kenia 45.37
3. Florence Kiplagat Vlag van Kenia 46.14
4. Tirunesh Dibaba Vlag van Kenia 46.28
5. Eveline Chirchir Vlag van Kenia 46.33
6. Zeineba Yimer Vlag van Ethiopië 46.52
7. Elana Meyer Vlag van Zuid-Afrika 46.57
Mestawet Tufa Vlag van Ethiopië 46.57
9. Lornah Kiplagat Vlag van Nederland 46.59
Priscah Jeptoo Vlag van Kenia 46.59

Bijgewerkt tot 19 november 2023

Beste Europese prestaties vrouwen

[bewerken | brontekst bewerken]
# naam land tijd
1 Lornah Kiplagat Vlag van Nederland 46.59
2 Constantina Diță Vlag van Roemenië 47.10
3 Ingrid Kristiansen Vlag van Noorwegen 47.17
4 Paula Radcliffe Vlag van Verenigd Koninkrijk 47.29
5 Susan Krumins-Kuijken Vlag van Nederland 47.41
6 Liz McColgan Vlag van Verenigd Koninkrijk 47.43
7 Grete Waitz Vlag van Noorwegen 47.52
8 Hilda Kibet Vlag van Nederland 48.03