Bauriidae
| Bauriidae Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Fossiel | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Sesamodon | |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Familie | |||||||||||||
| Bauriidae Broom, 1911 | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Kop van Bauria | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
| |||||||||||||
De Bauriidae[1] zijn een familie van uitgestorven therocephalische therapsiden. Bauriiden waren de laatst overgebleven groep therocephaliërs na het Perm-Trias uitsterven, en waren uitgestorven in het Midden-Trias. Ze behoorden tot de meest geavanceerde eutherocephaliërs en hebben verschillende zoogdierachtige kenmerken, zoals een secundair verhemelte en brede postcanine tanden aan de achterkant van de kaken (analoog aan kiezen van zoogdieren). In tegenstelling tot andere therocephaliërs waren bauriiden herbivoor. Ze waren ook kleiner dan eerdere leden van de groep. Twee onderfamilies worden onderscheiden binnen de Bauriidae: de Nothogomphodontinae en Bauriinae.
Naamgeving
[bewerken | brontekst bewerken]Een familie Bauriidae werd in 1913 benoemd door Robert Broom. Het typegeslacht is Bauria.
De klade is in 2013 door Adam Keith Huttenlocker gedefinieerd als alle Eutherocephalia nauwer verwant aan Bauria cynops dan aan Ordosiodon youngi of Nothogomphodon danilovi.
Beschrijving
[bewerken | brontekst bewerken]De bauriiden hebben een gebit dat kenmerkend is voor herbivoren, met uitzondering van Nothogomphodon. Er zijn vier voortanden aan weerszijden van de bovenkaak. Net als andere therocephaliërs hebben bauriiden matig vergrote hoektanden. De postcranine tanden achter de hoektanden zijn breed. De hoektanden van de boven- en onderkaak sluiten nauw op elkaar aan als aanpassing aan het verwerken van plantaardig materiaal.
Een autapomorfie of uniek kenmerk van Bauriidae is de verbreding van het dentaire bot van de onderkaak naar binnen in de richting van de middenlijn van de kaak, waardoor een breed botplateau wordt gevormd aan weerszijden van de tandenrij. Een vergelijkbare verbreding wordt ook in de bovenkaak gezien bij bauriiden, hoewel het niet uniek is voor de groep, omdat het kenmerk ook is geëvolueerd bij een groep cynodonte therapsiden genaamd gomphodonten (die net als bauriiden herbivoor waren).
Fylogenie
[bewerken | brontekst bewerken]Bauriiden behoren tot een grote clade of evolutionaire groep therapsiden genaamd Therocephalia die nauw verwant is aan zoogdieren (zoogdieren maken deel uit van de Cynodontia, het zustertaxon van de Therocephalia in de meeste studies). Binnen de Therocephalia maken bauriiden deel uit van de subgroep Eutherocephalia, die alle behalve de meest basale Therocephalia omvat. Genesteld binnen Eutherocephalia is een clade genaamd Baurioidea, waarvan de bauriïden de meest afgeleide leden zijn (baurioïden die buiten de Bauriidae vielen, werden traditioneel allemaal geplaatst binnen de groep Scaloposauria, maar die groep wordt nu beschouwd als een parafyletische verzameling van basale baurioïden).
De verwantschappen tussen de groepen van Bauriidae zijn onzeker. Battail en Surkov (2003) splitsten ze op in twee onderfamilies: Nothogomphodontinae, waaronder het geslacht Nothogomphodon; en Bauriinae, die alle andere bauriiden omvatte. In zijn fylogenetische analyse van therocephaliërs vond Huttenlocker (2014) ondersteuning voor het feit dat Nothogomphodon basaler is dan andere bauriiden, maar vond ook een clade met Ordosiodon en Hazhenia (Chinese therocephaliërs die eerder waren gegroepeerd onder de familie Ordosiidae) de zustergroep te zijn van deze andere bauriiden, waarbij Nothogomphodon een meer basale positie inneemt. Huttenlocker beperkte daarom de naam Bauriidae tot de zustergroep van Ordosiidae.
Het onderstaande cladogram is gewijzigd naar Huttenlocker (2014), met de positie van Bauriidae binnen Therocephalia en de onderlinge verwantschappen van bauriiden ondersteund door zijn analyse:
| Therocephalia |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- ↑ Fossilworks: Bauriidae. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 02-03-2023.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Bauriidae op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.