C. Louis Leipoldt

Christian Frederik Louis Leipoldt, meestal aangeduid als C. Louis Leipoldt, (Worcester, 28 december 1880 – Kaapstad, 12 april 1947) was een Zuid-Afrikaanse dichter, toneelschrijver, arts, verslaggever en voedselexpert. Samen met Jan F.E. Celliers en Jacobus Daniël du Toit was hij een van de leidende figuren in de poëzie van de Tweede Afrikaanse Taalbeweging. Naast poëzie schreef Leipoldt romans, toneelstukken, verhalen, kinderboeken, kookboeken en een reisdagboek. Hij wordt gerekend tot de grootste van de Afrikaner dichters en hij werd beschreven door Dirk Opperman, zelf een bekende Zuid-Afrikaanse dichter, als "onze meest veelzijdige kunstenaar".

Biografie

[bewerken | brontekst bewerken]

Leipoldt werd geboren in Worcester in de Kaapprovincie als zoon van Christian Friedrich Leipoldt, predikant van de NG Kerk in Clanwilliam. Hij was op zijn beurt zoon van de Rijnlandse missionaris Johann Gottlieb Leipoldt, die Wupperthal op de Cederberg stichtte. De moeder van C. Louis was Anna Meta Christiana Esselen, dochter van Louis Franz Esselen (1817-1893), een andere Rijnlandse missionaris in Worcester.

Leipoldt ontving zijn eerste onderwijs grotendeels thuis. Tijdens de Tweede Boerenoorlog was hij korte tijd actief als verslaggever. Tussen 1902 en 1907 studeerde hij medicijnen in Guy's Hospitalin Londen, waarvoor hij financiële ondersteuning kreeg van de botanicus Harry Bolus. In deze tijd reisde hij ook door Europa, Amerika en Oost-Indië. Zijn gezondheid was soms slecht. Gedurende een periode van ongeveer zes maanden in 1908 was hij de persoonlijke arts van de Amerikaanse krantenmagnaat Joseph Pulitzer aan boord van diens jacht.

Leipoldts had een gevarieerde carrière. Gedurende een periode was hij schoolarts in Londen, waarna hij medisch inspecteur werd van scholen in de Transvaalkolonie en vervolgens in de Kaapprovincie. In 1923 legde hij zich opnieuw toe op de journalistiek, maar in 1925 vestigde hij zich als kinderarts in Kaapstad. Hij stierf in Kaapstad, maar vanwege zijn diepe liefde voor de Hantam – een bergachtig en ruig district ten noorden van Kaapstad – werd zijn as bijgezet in de ruige Pakhuispas, in de buurt van Clanwilliam.

Zijn graf bevindt zich aan de voet van een grotachtige opening in de bergwand. Direct boven zijn grafsteen zijn er vage tekeningen op de zandsteen die vele jaren voor zijn dood door de San waren gemaakt.

Leipoldt is nooit getrouwd geweest. Wel adopteerde hij een zoon, Jeffery Barnet Leipoldt. Jeffery stierf op 21 november 1997. Zijn as werd uitgestrooid op het graf van zijn adoptievader.

Publicaties

[bewerken | brontekst bewerken]
Jaar Publicatie
Poëzie
1911 Oom Gert vertel en ander gedigte
1920 Dingaansdag
1923 Uit drie wêrelddele
Uitgesoekte gedigte vir Jong Suid-Afrika
1932 Die bergtragedie
Skoonheidstroos
1936 Slampamperliedjies
1944 ’n Versieboord vir kinders
1946 Vyftig gedigte van C. Louis Leipoldt (’n keuse deur W.E.G. Louw)
1948 Die moormansgat en ander verhalende en natuurverse
1949 Geseënde skaduwees
The ballad of Dick King and other poems (Pheidippides)
1978 Driesprong (saam met Jan F.E. Celliers en Totius)
1980 Versamelde gedigte
Drama
1923 Die heks
1937 ’n Vergissing
1930 Die laaste aand
1931 Afgode
Die kwaksalwer
Onrus
1934 Die heks en Die kwaksalwer
1973 Die heks en Die laaste aand
1980 Moederplig
Proza
1917 Praatjies met die kinders
1922 Stories vir die kinders
1924 Kampstories
1927 Waar spoke speel
1928 As die natuur gesels I
Wat agter lê en ander verhale
As die natuur gesels II
1930 Wat agter lê en ander verhale
1931 As die natuur gesels II
Die mossie wat wou ryk word
Die wonderlike klok
Die donker huis
1932 Galgsalmander
Die rooi rotte en ander kortverhale
Uit my Oosterse dagboek
1934 Paddastories vir die peetkind
Die verbrande lyk
Die moord op Muisenberg
1937 Die goue eier
Die dwergvroutjie
1939 Moord in die Bosveld
1941 Die mossie wat wou ryk word
1980 O’Callaghan se waatlemoen en ander verhale (gekeur deur A.P. Grové)
Die issiegrimmiebonso (gekeur deur Pieter W. Grobbelaar)
Stormwrack
1989 Kritiese aanloop
1990 Literêre causerie
1999 So blomtuin-vol van kleure
Uit die skatkis van die slampamperman (samesteller J.C. Kannemeyer)
2000 Chameleon on the gallows
2001 The valley: A trilogy
2006 The mask
Non-fictie
1911 Common sense dietics
1912 The school nurse
1916 Skoolgesondheid
1918 Praatjies met die oumense
1920 Die Afrikaanse kind in siekte en gesondheid
1931 Die eerste gesondheidsleesboek vir Afrikaanse skole
1933 Kos vir die kenner
1936 The belly book or Diner’s guide
1937 Bushveld Doctor
1938 Jan van Riebeeck: die grondlegger van ’n blanke Suid-Afrika
Die Groot Trek
1939 Die Hugenote
A primary health reader for South African primary schools
1952 300 Years of Cape wine
1963 Polfyntjies vir die proe
1976 Cape cookery
1979 Dear Dr. Bolus
2003 Hierdie land van leuens
2004 Leipoldt’s food and wine
Vertalingen
1924 Die swart tulp – Alexandre Dumas
Natuursprokies – Carl Ewald