Deltatheridiidae
| Deltatheridiidae Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Vroeg-Krijt - Laat-Paleoceen | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
| Fossiel van Deltatheridium | |||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
| Familie | |||||||||||
| Deltatheridiidae Gregory & Simpson, 1926 | |||||||||||
| |||||||||||
De Deltatheridiidae[1] zijn een familie van uitgestorven zoogdieren die tot de orde Deltatheroida van de Metatheria behoren. De soorten uit deze familie kwamen van het Vroeg-Krijt tot Laat-Paleoceen voor in Azië en Noord-Amerika.
Classificatie
[bewerken | brontekst bewerken]De families Deltatheridiidae omvat de volgende geslachten:
- Hyotheridium
- Lotheridium
- Nanocuris
- Prodeltitheridium
- Oklatheridium
- Atokatheridium
- Deltatheridium
- Sulestes karakshi
- Tsagandelta
- Deltatheroides
- Gurbanodelta
Ontwikkeling
[bewerken | brontekst bewerken]De Deltatheridiidae worden beschouwd als de ecologische vervangers van de Eutriconodonta als belangrijkste roofzoogdieren in oostelijk Azië en Noord-Amerika. De oudste soorten zijn bekend uit het Vroeg-Krijt van Noord-Amerika met Atokatheridium en Oklatheridium uit het Aptien.[2] De Deltatheridiidae overleefden op dit continent tot in het Maastrichtien, maar had een lage diversiteit met enkel Nanocuris.[3] In Azië waren de Deltatheridiidae echter de algemeenste metatheriën in het Laat-Krijt met Deltatheridium uit het Campanien van Mongolië als bekendste vorm.[4] Tijdens de massa-extinctie bij de overgang van het Krijt naar het Paleoceen stierven de Deltatheridiidae vrijwel volledig uit. Gurbanodelta uit Azië is de enige bekende overlever uit het Paleoceen.[5]
Kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]De kleinste vormen zoals Gurbanodelta waren zo groot als de langstaartplatkopbuidelmuis, het kleinste buideldier.[6] De grootste vormen zoals Lotheridium (geschatte kop-romplengte van twintig centimeter[7]) en Nanocuris (geschat lichaamsgewicht van 523 gram[8]) hadden het formaat van een dwergbuidelmarter. De Deltatheridiidae waren carnivoren die vermoedelijk konden klimmen.
- ↑ Fossilworks: Deltatheridiidae. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 12-04-2023.
- ↑ (en) Reappraisal of the tribosphenidan mammals from the Trinity Group (Aptian—Albian) of Texas and Oklahoma. BM Davis & RL Cifelli. Acta Palaeontologica Polonica (2011).
- ↑ (en) New specimen reveals deltatheroidan affinities of the North American Late Cretaceous mammal Nanocuris. GP Wilson & JA Riedel. Journal of Vertebrate Paleontology (2010).
- ↑ (en) Implications of Deltatheridium specimens for early marsupial history. GW Rougier, JR Wible & MJ Novacek. Nature (1998).
- ↑ (en) A late Paleocene probable metatherian (?deltatheroidan) survivor of the Cretaceous mass extinction. X Ni et al. Scientific Reports (2016).
- ↑ (en) An emerging consensus in the evolution, phylogeny and systematics of marsupials and their fossil relatives (Metatheria). MDB Eldridge et al. Journal of Mammalogy (2019).
- ↑ (en) A new Cretaceous metatherian mammal from Henan, China. S Bi et al. PeerJ (2015).
- ↑ (en) Dinosaur nest ecology and predation during the Late Cretaceous: was there a relationship between upper Cretaceous extinction and nesting behavior? J Boisa & SJ Mullin. Historical Biology (2017).