Fairbairn–Sykes commandodolk
| Fairbairn-Sykes commandodolk | ||
|---|---|---|
.jpg)
| ||
F-S commandodolk – ring grip pattern
| ||
| Type | Gevechtsmes/dolk | |
| Land van oorsprong | .svg){kind=small} Verenigd Koninkrijk
| |
| Dienstgeschiedenis | ||
| In dienst | 1941 | |
| Gebruikt door | zie gebruikers | |
| Productiegeschiedenis | ||
| Ontwerper | William E. Fairbairn en Eric A. Sykes | |
| Ontworpen | 1941 | |
| Producent | Wilkinson Sword Ltd | |
| Geproduceerd | sinds 1941 | |
| Specificaties | ||
| Lengte | 279 mm | |
De Fairbairn-Sykes Commandodolk is voor de Tweede Wereldoorlog ontworpen door de kapiteins William Ewart Fairbairn en Eric Anthony Sykes, van de politie in de Britse kolonie Shanghai.
Het wapen is vooral bekend geworden door het gebruik door Britse Commando's en Special Forces uit andere geallieerde landen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Sindsdien heeft het wapen verschillende modificaties ondergaan. Het is nog steeds in productie.
Er bestaan veel variaties van de F-S Commandodolk met betrekking tot de afmetingen van het lemmet en de uitvoering van het heft. Het ontwerp van de F-S Commandodolk heeft gedurende de vele decennia het ontwerp van gevechtsmessen beïnvloed.
De F-S Commandodolk wordt nog steeds gebruikt door Britse commando's.[2]
Ontwerp
[bewerken | brontekst bewerken]De F-S Commandodolk is speciaal ontworpen voor stille aanvallen op wachtposten en man-tegen-mangevechten. Het heeft een smal tweesnijdend lemmet dat gemakkelijk in een borstkas kan doordringen. Het “vaasvormige” heft geeft een goede grip.
De totale lengte is ongeveer 279,4 mm (11,5 inch).
Door de goede balans is de F-S Commandodolk ook geschikt om mee te werpen.
Lemmet
[bewerken | brontekst bewerken]
De lengte van het gesmede koolstofstalen lemmet was oorspronkelijk 165 mm (6,5 inch) en was zo gekozen dat het lemmet het lichaam nog ver genoeg kon binnendringen nadat het door van de dikste kleding was gegaan die naar verwachting in de oorlog zou worden gedragen, namelijk de 76 mm (3 inch) van het Russische winteruniform met overjas.
Latere productieseries van de F-S commandodolk hebben een lemmetlengte van 178 mm (7 inch) of 191 mm (7,5 inch).
Met zijn spits toelopende, scherpe gepunte lemmet, wordt de F-S Commandodolk vaak beschreven als een stiletto, een steekwapen.[3] maar de F-S commandodolk is ook geschikt om mee te snijden wanneer de snijvlakken volgens specificatie worden geslepen.[4]
Het lemmet en de angel vormen één geheel. De angel heeft een diameter van 3mm en loopt door het gehele heft . Aan het uiteinde is een schroefdraad waarop een ronde messing moer wordt geschroefd om het heft vast te zetten.
Het lemmet is 2,2 cm breed en 6,3 mm dik bij de basis.
Vanaf 1942 werden de dolken zwart gecoat.[2]
Heft
[bewerken | brontekst bewerken]Het heft heeft een opvallende “vaas”-vorm en was oorspronkelijk van messing, voor betere grip geribbeld met een ruitpatroon en 11,9 cm lang.[2]
De licht S-vormige stootplaat is van 3 mm dik staal en is 5,1 cm lang en 2,2 cm breed. Modellen vanaf de tweede serie (aug ’41) hadden een rechte stootplaat.[2]
Vanaf de derde serie (1943) werd het geribbelde messing heft vervangen door een heft van een niet-strategische legering met 27 concentrische ringen om de grip te bevorderen. Het nieuwe heft zou gemakkelijker te werpen zijn geweest en zou weinig of geen herstelwerk vereisen.[2]
Schede
[bewerken | brontekst bewerken]De dolk werd geleverd in een lederen schede met een riempje met drukknoop. Latere modellen hadden een elastisch riempje. Aan de onderzijde van de schede zat een messing tip om te voorkomen dat de punt van dolk de schede doorboorde.
Om de schede stevig vast te zetten om de dolk snel te kunnen trekken was de schede voorzien van vier lipjes waarmee deze aan kleding of uitrusting kon worden bevestigd.[2]
Emblemen
[bewerken | brontekst bewerken]De F-S Commandodolk is een iconisch wapen van de Britse commando's, de Amerikaanse Office of Strategic Services (OSS) en Marine Raiders die hun “USMC Raider Stiletto” afleidden van de F-S Commandodolk), en andere speciale eenheden.
De F-S Commandodolk komt onder andere voor in de emblemen van de Britse Royal Marine Commando’s, de Belgische en Franse Commando's en het Nederlandse Korps Commandotroepen (baretembleem en mouwembleem), die allemaal tijdens de Tweede Wereldoorlog opgericht zijn in het Verenigd Koninkrijk, en in de emblemen van de Australische Commando Regimenten, en de US Army Rangers, die beide opgericht zijn met de hulp van de Britse Commando's.
Een massief gouden F-S Commandodolk is onderdeel van het Commando-monument in Westminster Abbey.
-
-
Richtvlag van het Nederlandse KCT -
Mouwembleem Belgische Commando Regiment -
Embleem 1e Australische Commando Regt. -
Embleem 2e Australische Commando Regt. -
Baretembleem Franse Commandos Marine -
Embleem USMC SOC -
Embleem USMC Raiders -
Embleem USMC SO School -
Embleem USMC SOC SSI (1989-2015)
.jpg)
.svg)
.svg)
.svg)
Gebruikers
[bewerken | brontekst bewerken]
België ; No. 4 Balgian Troop No. 10 (Inter-Allied) Commando (WO2)
Canada
CAM
Frankrijk ; Commandos Marine, No. 1 & 8 French Troops No. 10 (Inter-Allied) Commando (WO2)
Indonesië
Maleisië
Nederland ; No. 2 Dutch Troop No. 10 (Inter-Allied) Commando (WO2)
Noorwegen; No. 5 Norwegian Troop No. 10 (Inter-Allied) Commando (WO2)
Polen; No. 6 Polish Troop No. 10 (Inter-Allied) Commando (WO2)
Singapore
Verenigd Koninkrijk ; Royal Marine Commandos, Army Commandos (WO2)
Verenigde Staten
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- Korps Commandotroepen
- Hill Special Operations Knife
- Gevechtsmes/Bajonet Eickhorn B2000
- Gevechtsmes/Bajonet Buck M9
- Gevechtsmes Eickhorn KM2000
- No. 2 Dutch Troop
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- (en) Fighting knives used by British commandos and SOE during WW2
- (en) The Fairbairn Sykes Fighting Knives
- FACTBOOK Korps Commandotroepen / verleden - heden - toekomst (2014)
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Fairbairn–Sykes fighting knife op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- (en) Buerlein, Robert. (2002). Allied Military Fighting Knives: And The Men Who Made Them Famous. Paladin Press. ISBN 1-58160-290-1
- (en) Flook, Ron. (1999). British and Commonwealth Military Knives. Howell Press Inc. ISBN 1-57427-092-3
- (en) Locken, Alan W. (1995). The Collectors Guide to the Fairbairn Sykes Fighting Knife.
- (en) Peter-Michel, Wolfgang: The Fairbairn-Sykes Fighting Knife: Collecting Britain's Most Iconic Dagger. Schiffer Publishing Ltd. ISBN 0-7643-3763-7
- (en) Wilkinson-Latham, Robert. (2009). Wilkinsons and the F.S. Fighting Knife. 2nd ed. Pooley Sword Publishing. ISBN 978-1-84336-156-5
- (en) Thompson, Leroy. (2011). Fairbairn-Sykes Commando Dagger. Bloomsbury. ISBN 978-1-84908-431-4
- Jef Dresens, Nederlandse Achnacarry Commando’s in oorlogstijd, Kirjaboek ISBN 978-94-6008-203-0
- Hans van de Wall en Rien Stegman, Commando. Achnacarry 1942 – Roosendaal 2014. Historie en opleiding van Nederlandse commando’s (2014), Uitgever: eigen beheer
- Alex Krijger, Martin Elands, Korps commandotroepen 1942-1997, SDU Uitgevers Den Haag (1997), ISBN 978-9012084390
- Maj. P.G.H. Maalderink, Dr. C.M. Schulten, B.J. Kasperink-Taekema, Korps Commando troepen 1942-1982 (1982), Sectie militaire geschiedenis van de Landmachtstaf, De Walburg, ISBN 978-9060110997
Referenties
- ↑ (en) USMC, Fleet Marine Force Reference Publication (sep 1991)
- ↑ a b c d e f (en) The history of the commando knife
- ↑ (en) Dunlop, Richard, Behind Japanese Lines: With the OSS in Burma, New York: Time Life Co., ISBN 0-8094-8579-6, ISBN 978-0-8094-8579-6 (1991): "Fairbairn had invented a stiletto as precise as a surgeon's scalpel. He wielded it with a flashing, slashing vigor that invariably proved fatal to an opponent. 'Why is it so long and thin?' I asked him one day in a question period during my own course of instruction. 'It doesn't have a cutting edge.' 'It doesn't leave any marks on the body,' he replied. 'Scarcely more than a tiny drop of blood.
- ↑ (en) Cassidy,, William L., A Brief History of the Fairbairn–Sykes Fighting Knife. Gearchiveerd op 09-01-2012.
