Franjeteenleguanen

Franjeteenleguanen
Uma scoparia
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:Iguania (Leguaanachtigen)
Familie:Phrynosomatidae
Geslacht
Uma
Baird, 1859
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Franjeteenleguanen op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Franjeteenleguanen[1] (Uma) zijn een geslacht van hagedissen uit de familie Phrynosomatidae.

Naam en indeling

[bewerken | brontekst bewerken]

De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Spencer Fullerton Baird in 1859. Er zijn zeven soorten, de soort Uma rufopunctata wordt sinds 2016 niet meer erkend.

Soorten

[bewerken | brontekst bewerken]

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Uma cowlesi Heifetz, 1941 Verenigde Staten (Arizona)
Uma exsul Schmidt & Bogert, 1947 Mexico (Coahuila de Zaragoza)
Uma inornata Cope, 1895 Verenigde Staten (Californië)
Uma notata Baird, 1858 Mexico (Baja California, Sonora), Verenigde Staten (Arizona, Californië)
Uma paraphygas Williams, Chrapliwy & Smith, 1959 Mexico (Coahuila de Zaragoza, Chihuahua, Durango)
Uma scoparia Cope, 1894 Verenigde Staten (Arizona, Californië)
Uma thurmanae Derycke, Gottscho, Mulcahy & De Queiroz, 2020 Verenigde Staten (Arizona)

Uiterlijke kenmerken

[bewerken | brontekst bewerken]

De hagedissen hebben een zandbruine kleur zodat ze niet opvallen in hun omgeving. De kop heeft de vorm van een wig, opdat de leguaan zich snel kan ingraven in het zand. De ogen en neusgaten zijn voorzien van klepjes die voorkomen dat zand binnendringt. Mannetjes hebben een zwarte vlek op de buik die zijn gebruiken om andere mannetjes af te schrikken.

Verspreiding en habitat

[bewerken | brontekst bewerken]

De soorten komen voor in delen van Noord-Amerika, in het zuiden van de Verenigde Staten en het noorden van Mexico.[2]

De habitat kan bestaan uit gematigde woestijnen of scrubland, maar alle soorten zijn daarnaast te vinden in zeer hete woestijnen met los zand. De temperatuur van het bodemoppervlak varieert van bijna twintig graden onder nul tot bijna negentig graden Celsius. De hagedissen hebben uit-stekende schubben aan de tenen om het hete zand te mijden.[1]

Beschermingsstatus

[bewerken | brontekst bewerken]

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan alle soorten, behalve aan de uma thurmanae, een beschermingsstatus toegewezen. Eén soort wordt gezien als 'veilig' (Least Concern of LC), twee soorten worden gezien als 'bedreigd' (Endangered of EN) en drie soorten als 'gevoelig' (Near Threatened of NT).[3]