De Gens Licinia was een beroemde familie van plebejers uit het oude Rome. Een van de leden van de familie was Gaius Licinius Calvus Stolo, een groot pleitbezorger van het recht van plebejers om consul te worden. De Licinii werden een van de meest illustere gentes in de nadagen van de republiek, door de Crassi en de Luculi, beide cognomina binnen de familie.
De oorsprong van de gens is onduidelijk. Een tweetalige inscriptie, gepubliceerd door Liugi Lanzi,[1] toont aan dat de naam Lecne, welke veel voorkomt op Etruskische grafmonumenten, overeenkomt met Licinius, hetgeen bijdraagt aan de theorie dat de familie van Etruskische afkomst was.
Deze mening wordt ondersteund door het feit dat in het consulschap van Gaius Licinius Calvus Stolo, 364 v.Chr., Etruskische sporters deelnamen aan de publieke spelen in Rome. Een tegenargument is dat het beschreven is door Livius dat de spelen in dat jaar ingesteld werden om de toorn van de goden af te wenden, en dat de Etruskische deelnemers bijgevolg uitgenodigd waren.[2] Het is dan ook niet noodzakelijk dat dit gedaan werd om de eenvoudige reden dat Licinius zijn connecties met Etrurië wilde onderhouden.
De naam wordt ook gevonden in de steden van Latium, als cognomen en als nomen. In Tusculum zijn de Porcii Licini, en in Lanuvium zijn de Licinii Murenae.[3] De naam lijkt daarom van oorsprong wijdverspreid door zowel Etrurië als Latium.
Het eerste lid dat erin slaagde om consul te worden was de beroemde Gaius Licinius Calvus Stolo, in 364 v.Chr. Vanaf deze periode tot en met de nadagen van het keizerrijk hielden de Licinii constant sommige van de hogere ambten in de staat, culminerend in het keizerschap van Publius Licinius Valerianus (Valerianus I).
De cognomina van deze gens zijn Calvus (met de agnomina Esquilinus en Stolo), Crassus (met het agnomen Dives), Geta, Lucullus, Macer, Murena, Nerva, Sacerdos en Varus. De andere vier cognomina van deze gens zijn meer persoonlijke voornamen in plaats van familienamen. Ze zijn: Archias, Caecina, Damasippus, Imbrex, Lartius, Lenticulus, Nepos, Proculus, Regulus, Rufinus, Squillus en Tegula. Een aantal Licinii hadden geen cognomen.
- Licinius Imbrex, dichter
- Larcius Licinius, schrijver
- Gaius Licinius Mucianus, generaal van Vespasianus
- Aulus Licinius Nerva Silianus, consul in 65
- Lucius Licinius Sura, consul in 102 en 107.
- Publius Licinius Valerianus, keizer 253-260
- Publius Licinius Egnatius Gallienus, keizer 253-268
- Publius Licinius Cornelius Valerianus, Caesar 256-258
- Publius Licinius Cornelius Saloninus, keizer 260
- Publius Licinius Egnatius Marinianus, consul 268
- Publius Licinius Crassus, consul in 171 v.Chr., zoon van Gaius Licinius Varus
- Gaius Licinius Crassus, consul in 168 v.Chr., broer van de vorige
- Gaius Licinius Crassus, tribunus plebis in 145 v.Chr. (?), zoon van de vorige
- Publius Licinius Crassus Dives I, consul in 205 v.Chr.
- Publius Licinius Crassus Dives II, zoon van de vorige
- Publius Licinius Crassus Dives Mucianus, consul 131 v.Chr., geadopteerde zoon van de vorige
- Marcus Licinius Crassus Agelastus, zoon van nr. 5
- Marcus Licinius Crassus, praetor in 107 v.Chr., zoon van de vorige
- Publius Licinius Crassus Dives III, consul in 97 v.Chr., zoon van nr. 7
- Publius Licinius Crassus Dives, gestorven in 87 v.Chr., zoon van de vorige
- Publius Licinius Crassus Dives, zoon van de vorige
- Licinius Crassus Dives, zoon van nr. 9
- Marcus Licinius Crassus, triumvir, zoon van nr. 9, getrouwd met Tertulla, dochter van Marcus Licinius Lucullus
- Marcus Licinius Crassus Dives, quaestor van Julius Caesar, zoon van de vorige
- Marcus Licinius Crassus Dives I, consul in 30 v.Chr., zoon van de vorige
- Marcus Licinius Crassus Dives II, consul in 14 v.Chr., zoon van de vorige
- Publius Licinius Crassus Dives, legatus van Julius Caesar, zoon van nr. 13, getrouwd met Cornelia
- Lucius Licinius Crassus, consul in 95 v.Chr., getrouwd met Mucia
- Lucius Licinius Crassus Scipio, neef en geadopteerd zoon van de vorige
De Luculli waren een plebeïsche familie van de gens Licinia. Ze verschenen pas tegen het einde van de Tweede Punische Oorlog in de historie. Onder hen waren:
- Lucius Licinius Lucullus (aedilis curulis in 202 v.Chr.), aedilis curulis in 202 v.Chr.
- Lucius Licinius Lucullus (consul in 151 v.Chr.), consul 151 v.Chr., zoon van de vorige
- Lucius Licinius Lucullus (praetor in 103 v.Chr.), praetor in 103 v.Chr., zoon van de vorige, getrouwd met Caecilia, dochter van Lucius Metellus Calvus,
- Lucius Licinius Lucullus, consul in 74 v.Chr., zoon van de vorige;
- Marcus Terentius Varro Lucullus, consul in 73 v.Chr., broer van de vorige;
- Lucius Licinius Lucullus, opgevoed onder de voogdij van Cato, zijn oom,[4] daar zijn vader (de consul van 74 v.Chr.) zich had laten scheiden van Servilia Caepionis minor, de moeder van de jonge Lucullus, hij zou als minderjarige een standbeeld van Hercules nabij de Rostra hebben opgericht[5] en was in de burgeroorlog een aanhanger van Brutus en Cassius en sneuvelde in de Slag bij Philippi (42 v.Chr.);[6]
- Marcus Licinius Lucullus, consul in 73 v.Chr., zoon van nr. 3. zijn dochter, Tertulla, was getrouwd met Marcus Licinius Crassus, de triumvir.
- ↑ Saggio di Lingua Etrusca, II, Rome, 1789, p. 342.
- ↑ Livius, Ab Urbe condita VII 2.
- ↑ Cicero, Pro Murena 90.
- ↑ Cicero, De Finibus III 2, Ad Atticum XIII 6.
- ↑ Plinius maior, Historia Naturalis XXXIV 8 (19), ad fin.
- ↑ Cicero, Philippicae X 4, Velleius Paterculus, Historia Romana II 71, Valerius Maximus, Facta et Dicta Memorabilia IV 7 § 4.
- ↑ Cicero, Brutus 67 (237).
- ↑ Cicero, Brutus 90 (311).
- art. Licinia gens, in F. Lübker - trad. ed. J.D. Van Hoëvell, Classisch Woordenboek van Kunsten en Wetenschappen, Rotterdam, 1857, pp. 541-543.
- W. Smith, A Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, I, Boston, 1867, p. 872; II, Boston, 1867, p. 831.