Gratis versus libre is het onderscheid tussen de twee betekenissen van het Engelse bijvoeglijke naamwoord "free", namelijk "kosteloos" (gratis) en "met weinig of geen beperkingen" (libre of vrij). De dubbelzinnigheid van "free" kan problemen veroorzaken, waar het onderscheid belangrijk is. Dit is bijvoorbeeld het geval bij wetten met betrekking tot het gebruik van informatie, zoals auteursrechten en patenten.
Freeware is gratis en (meestal) niet vrij, de meeste opensourcesoftware en alle vrije software is meestal gratis en altijd vrij: het recht om de broncode van de software te herverdelen.