Kõrgessaare (Hiiumaa)
Plaats in Estland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| |||
| Situering | |||
| Provincie | Hiiumaa | ||
| Gemeente | Hiiumaa | ||
| Coördinaten | 58° 59′ NB, 22° 28′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (2021) |
345 | ||
| |||
Kõrgessaare (Duits: Hohenholm)[1] is een plaats in de Estlandse gemeente Hiiumaa, provincie Hiiumaa. De plaats heeft de status van vlek (Estisch: alevik).
Kõrgessaare was tot in oktober 2013 de hoofdplaats van de gemeente Kõrgessaare, daarna lag ze tot in oktober 2017 in de gemeente Hiiu en sindsdien in de fusiegemeente Hiiumaa, die het hele eiland Hiiumaa omvat.
Bevolking
[bewerken | brontekst bewerken]De ontwikkeling van het aantal inwoners blijkt uit het volgende staatje:
| Jaar | 2000[2] | 2011[3] | 2021[4] |
|---|---|---|---|
| Aantal inwoners | 611 | 364 | 345 |
Ligging
[bewerken | brontekst bewerken]Kõrgessaare ligt aan de noordwestkust van het eiland en bezit een haven.[5] Tugimaantee 80, de secundaire weg van Heltermaa via Kärdla naar Luidja, loopt langs Kõrgessaare.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Kõrgessaare werd voor het eerst genoemd in 1532 onder de naam Korkeszar als dorp en Wacke. Een Wacke was een administratieve eenheid voor een groep boeren met gezamenlijke verplichtingen. In 1633 werd een landgoed Hohenholm gesticht. De haven kwam in de 17e eeuw in gebruik en had al direct een veerverbinding met Stockholm. In 1781 fuseerde Hohenholm met Lauk (Lauka), dat vanaf dat moment een ‘semi-landgoed’ (Duits: Beigut, Estisch: poolmõis) van Hohenholm was.[1][6]
Tussen 1911 en 1915 had Kõrgessaare een kunstzijdefabriek met de naam Viscosa. De fabriek is nooit volledig in bedrijf geweest en werd in verband met de Eerste Wereldoorlog verplaatst naar het veiliger Moskou. Toch werd Kõrgessaare lange tijd ook wel Viskoosa genoemd.[6][2]
De eerste eigenaar van het landgoed was Jakob De la Gardie. In 1691 werd het een kroondomein, maar in 1755 kwam het weer in particuliere handen onder de familie Stenbock. In 1781 kocht baron Otto Reinhold Ludwig von Ungern-Sternberg (1744-1811), die ook andere landgoederen op Hiiumaa bezat, het landgoed.[2] Von Ungern-Sternberg was een kleurrijk figuur, die de reputatie had dat hij schepen met valse lichtseinen opzettelijk liet stranden om ze daarna onder het voorwendsel van salvage te plunderen.[7][8] Voor de kust van Kõrgessaare liggen gevaarlijke zandbanken. De bekendste is Suurrahu, ook wel Hiiu madal en in het Duits en Zweeds Neckmansgrund genoemd.
Toen het landgoed in 1919 door het onafhankelijk geworden Estland werd onteigend, was het eigendom van een Russische plattelandsbank.[1]
Op het eind van de 18e eeuw werd het landhuis van het landgoed gebouwd. In de jaren vijftig en zestig van de 20e eeuw stond het leeg en raakte het in verval. In 1972 is het afgebroken. Enkele bijgebouwen zijn bewaard gebleven. De voormalige wodkastokerij is nog in goede staat en is in gebruik als restaurant.[9]
Foto's
[bewerken | brontekst bewerken]-
Het vroegere gemeentehuis van de gemeente Kõrgessaare -
De haven -
Baken bij de kust -
De vroegere wodkastokerij van het landgoed
- ↑ a b c Hans Feldmann, Heinz von zur Mühlen en Gertrud Westermann, Baltisches historisches Ortslexikon. Teil 1. Estland (einschließlich Nordlivland), Böhlau Verlag, Köln/Wien, 1985, blz. 119/120.
- ↑ a b c (et) Kõrgessaare alevik. Eestigiid. Gearchiveerd op 29 januari 2023.
- ↑ (en) Population by Place of Residence (Settlement), Sex and Age, 31 December 2011. Estisch bureau voor de Statistiek (31 december 2011). Geraadpleegd op 11 augustus 2023. Tik boven het middelste vak ‘3795 Kõrgessaare small town’ in.
- ↑ (en) Population by Place of Residence (Settlement), Sex and Age, 31 December 2021. Estisch bureau voor de Statistiek (31 december 2021). Geraadpleegd op 11 augustus 2023. Tik boven het voorlaatste vak ‘3795 Kõrgessaare small town’ in.
- ↑ (et) Kõrgessaare sadam. Sadamaregister. Gearchiveerd op 5 oktober 2020. Geraadpleegd op 11 augustus 2023.
- ↑ a b (et) Marja Kallasmaa, Kõrgessaare. Dictionary of Estonian Place names. Gearchiveerd op 18 januari 2022. Geraadpleegd op 11 augustus 2023.
- ↑ (et) Kersti Lust, How the manorial lords wrecked ships. Hypotheses.org (13 december 2018). Gearchiveerd op 3 oktober 2022. Geraadpleegd op 11 augustus 2023.
- ↑ (et) Ungern-Sternberg. Eesti Entsüklopeedia. Gearchiveerd op 11 augustus 2023. Geraadpleegd op 11 augustus 2023.
- ↑ (et) Kõrgessaare mõis. Eesti mõisaportal. Gearchiveerd op 11 augustus 2022.
