Martin-Joseph Mengal

Martin-Joseph Mengal (Gent, 27 januari 1784 – aldaar, 4 juli 1851) was een Belgisch componist, hoornist en muziekpedagoog.^[1]

Familie

Vader Josephus Mengal en moeder Maria Van Hamme lieten hem op zijn geboortedag dopen in de Sint-Baafskathedraal . Broer Jean-Baptiste Mengal was ook een hoornist; hierdoor werd Martin-Joseph aangeduid als l’aîné. Martin Joseph was zelf getrouwd met Adelaida Francisca Isabella Dreux. Hij was ridder binnen de Leopoldsorde

Opleiding

Martin-Joseph Mengal kreeg zijn eerste muziekonderricht van zijn vader, die hoorn speelde aan de Gentse Opera. Op zijn twaalfde speelde de jonge componist reeds vioolconcerto’s voor een publiek en een jaar later speelde hij net zoals zijn vader hoorn in het orkest van de Gentse opera. In 1804 verhuisde hij naar Parijs om er te studeren aan het Parijse conservatorium.

Loopbaan

Parijs

In december 1804 werd hij aangesteld als hoornist bij de Franse Garde Impérial, waar hij bleef tot in 1807. Daarna ging Mengal aan de slag als eerste hoornist bij Théâtre de l'Odéon en vanaf 1812 bekleedde hij diezelfde positie aan de Opéra-Comique. Hij zou er dertien jaar in dienst blijven: hierdoor kende een aantal van zijn opera’s hun creatie in dit theater.

Gent

In 1824 keerde Mengal terug naar Gent, waar hij in 1825 directeur-dirigent werd van de Gentse Opera (Zaal Sint Sebastiaan, Kouter). Nadat de Belgische Revolutie was uitgebarsten, werd de Gentse opera echter gesloten en trok hij naar Antwerpen en Den Haag om er te dirigeren aan het Théâtre français en de Koninklijke Schouwburg respectievelijk. Bij de oprichting van het Conservatorium van Gent in 1835 werd Mengal door Jan Frans Willems aangespoord om de eerste directeur van deze nieuwe school te worden. François-Auguste Gevaert is Mengals bekendste leerling uit deze periode. Mengal overleed ten slotte in Gent op 4 juli 1851.

Vernoemingen

In de gebouwen van de Conservatorium van Gent is een concertzaal naar hem genoemd. Gent kent een Jozef Mengaldreef in het Citadelpark.

Bronnen, noten en/of referenties

John Lade, Mengal, Martin-Joseph op Grove Music Online
Jan Dewilde, Mengal, Martin-Joseph op SVM
Eduard A. Melchior: Woordenboek der toonkunst 1890, pagina 444 meldt levensjaren 1626-1711, vermeldt alleen overlijdensjaar 1851
Geïllustreerd muzieklexicon, onder redactie van Mr. G. Keller en Philip Kruseman, medewerking van Sem Dresden, Wouter Hutschenruijter (1859-1943), Willem Landré, Alexander Voormolen en Henri Zagwijn; uitgegeven in 1932/1949 bij J. Philips Kruseman, Den Haag; pagina 447 vermeldt overlijdensdatum 3 juli 1851
Jozef Robijns, Miep Zijlstra: Algemene muziek encyclopedie, Haarlem: De Haan, 1979-1984, ISBN 978-90-228-4930-9, deel 6, pagina 279 vermeldt overlijdensdatum 3 juli 1851
Vooruit: bijblad Zondagblad, 5 november 1916 wijdde een artikel aan hem in de rubriek Verdwenen toondichters

↑ Zijn verklaring van overlijden is opgetekend op 4 juli 1851 10.00 uur onder akte 1718 en vermeldt de naam Martinus Josephus Mengal, overleden een kwart 's nachts.

[1] Zijn verklaring van overlijden is opgetekend op 4 juli 1851 10.00 uur onder akte 1718 en vermeldt de naam Martinus Josephus Mengal, overleden een kwart 's nachts.

[1]