Nieuwkapelle

**Nieuwkapelle**
Deelgemeente in België
	;
Situering
Gewest	Vlaanderen
Provincie	West-Vlaanderen
Gemeente	Diksmuide
Fusie	1971 (Driekapellen) - 1977 (Diksmuide)
Coördinaten	51° 0′ NB, 02° 48′ OL
Algemeen
Oppervlakte	7,95 km²
Inwoners ; (01/01/2020)	439 ; (55 inw./km²)
Overig
Postcode	8600
NIS-code	32003(G)
Detailkaart
	Locatie in de gemeente
Portaal	België

Nieuwkapelle is een landelijk polderdorp in de provincie West-Vlaanderen, het was een zelfstandige gemeente tot aan de gemeentelijke herindeling van 1971. Nieuwkapellen is een klein dorp met een 150-tal woningen, een dorpsschool, enkele horecazaken en een buurtwinkel. Tewerkstelling is er via de plaatselijke landbouwbedrijven. Dwars doorheen het dorpscentrum loopt de gewestweg N364.

Geschiedenis

Hoewel het gebied van Nieuwkapelle mogelijk in de Romeinse tijd bewoond is geweest, is het daarna overstroomd en bedekt met een kleilaag. Ontginning vond plaats vanuit het in het zuiden liggende Zandlemig Vlaanderen en in de 10e eeuw werd de Oude Zeedijk aangelegd. In de 12e eeuw werden de Middellandpolders aangelegd en in deze eeuw werd vermoedelijk ook Nieuwkapelle gesticht als zelfstandige parochie. In 1222 werd Nieuwkapelle voor het eerst vermeld, en wel als Nova ecclesia, en in 1231 als Nova capella. Bestuurlijk was er sprake van de Heerlijkheid Nieuwkapelle, die een leen was van de burcht van Veurne. Ook was er de heerlijkheid het Vrije van Rijsel, gesticht in 1066, en afhankelijk van het Sint-Pieterskapittel te Rijsel.

In 1565-1566 was er sprake van vernielingen door de beeldenstormers en de geuzen, waaraan een einde kwam na de herovering van het gebied door Alexander Farnese. Nu werden echter de protestantsgezinden gedwongen om te vertrekken, waardoor het gebied ontvolkt raakte. Om indringers vanuit het -toen nog calvinistische- Oostende te weren werd langs de IJzer en de Ieperlee de zogenaamde Antipenetratielinie aangelegd, waar het Fort Knokke te Reninge, bij de samenvloeiing van beide waterlopen, deel van ging uitmaken. Hoewel de Antipenetratielinie na de herovering van Oostende in 1604 geen betekenis meer had, bleef onder meer het Fort Knokke gehandhaafd. Het speelde een rol tijdens de oorlogen met en de annexatie door het Frankrijk van Lodewijk XIV, en tijdens de Spaanse Successieoorlog. Daarna verloor het aan betekenis en werd in 1781 gesloopt.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog had Nieuwkapelle zwaar te lijden. Twee Belgische frontlinies liepen door of langs het dorp. Duitse beschietingen vernielden de kerk en tal van huizen. Wederopbouw van het dorp had plaats, waarbij architect Antoine Dugardyn een belangrijke rol speelde.

In 1971 werd Driekapellen gevormd uit Nieuwkapelle, Oudekapelle en Sint-Jacobskapelle. Tevens werd een klein gebied van Merkem (0,36 km²) bij Nieuwkapelle aangehecht. Reeds in 1977 werd Driekapellen zelf bij Diksmuide ingelijfd.

Bezienswaardigheden

Sint-Pieterskerk
Diverse historische boerderijen, waaronder het Rood Huis, wat gespaard bleef tijdens de Eerste Wereldoorlog

Natuur en landschap

Nieuwkapelle ligt in het West-Vlaams poldergebied op een hoogte van ongeveer 2,5 meter. Het behoort deels tot het Oudland en deels tot het Midelland. Nabij Nieuwkapelle ligt een grote vijver, De Put genaamd. Ten oosten van Nieuwkapelle loopt de IJzer, die hier gekanaliseerd is. In het zuiden ligt Fort Knokke bij de uitmonding van de Ieperlee in de IJzer.

Demografische evolutie

Bronnen: NIS - Opm. 1831 t/m 1970=volkstellingen

Politiek

Nieuwkapelle had een eigen gemeentebestuur en burgemeester tot die fusie van 1971. Burgemeesters waren:

1830-1843: Franciscus Pieters
1843-1861: Carolus Misselyn
1861-1867: Pieter Albertus Cardinael
1868-1870: Charles Balloey
1870-1876: Ignatius Poot
1876-1885: Eugenius Devos
1885-1903: Pieter Degraeuwe
1904-1932: Camille Vanhoutte
1933-1942: Hector Joseph Delanghe (1886-1960)
1943-1944: Karel Lodewijk Lowagie
1944-1960: Hector Joseph Delanghe (1886-1960)
1961-1970: Charles Basyn (1899-1976)

Charles Basyn werd in 1971 burgemeester van de nieuwe fusiegemeente Driekapellen. In 1977 werd Driekapellen ingelijfd bij Diksmuide.

Religieuzen

In Nieuwkapelle was de volgende kloostergemeenschap werkzaam:

1895-1980: congregatie van grauwe zusters van Lo

Geboren

Albert van Houtte (1914-2002), jurist
Maurice Peiren (1937-2011), atleet

Nabijgelegen kernen

Lo, Oudekapelle

Zie de categorie Nieuwkapelle van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.