Pampatherium
| Pampatherium Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Pleistoceen | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||||
| Pampatherium Ameghino, 1891 | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Pampatherium[1] is een geslacht van uitgestorven gordeldierachtigen behorend tot de familie Pampatheriidae. Het was een herbivoor die tijdens het Pleistoceen op het Amerikaanse continent leefde. Sommige soorten stierven uit bij de grens tussen Pleistoceen en Holoceen.
Verspreiding
[bewerken | brontekst bewerken]Pampatherium humboldtii en Pampatherium typum leefden in Zuid-Amerika (voornamelijk Brazilië) tijdens het Pleistoceen, terwijl Pampatherium humboldtii overleefde tot in het Laat-Pleistoceen. Pampatherium mexicanum was de enige Noord-Amerikaanse soort en reikte tot in het noorden van Sonora, Mexico. Het leefde tijdens de Rancholabrean.
Fossielen van Pampatherium zijn gevonden in Argentinië, Bolivia, Uruguay, Brazilië, Venezuela, Costa Rica en Mexico.
Beschrijving
[bewerken | brontekst bewerken]Pampatherium was bijna twee meter lang en meer dan tweehonderdvijftig kilogram zwaar en leek op een heel groot gordeldier. Eén soort, Pampatherium humboldtii, woog tot 209,5 kilogram. Pampatheren leken over het algemeen op gordeldieren, vooral in de vorm van de schedel, lange snuit en de aanwezigheid van drie gebieden op het pantser (beweegbare banden, scapulier en bekkenschilden). Een van de kenmerken die hen onderscheiden van gordeldieren zijn hun achterste tanden, die tweelobbig zijn in plaats van pinachtig. Hun endocraniale morfologie is ook vergelijkbaar met glyptodonten.
De osteodermen van Pampatherium hebben weinig versiering, missen een verlaagde marginale band en die van het achterste schild zijn meestal rechthoekig.
Men denkt dat Pampatherium burchten heeft uitgegraven en in deze holen zowel heeft gevochten als is belaagd door Arctotherium angustidens.
Literatuur
- Lund, P.W. 1839a. Blik paa Brasiliens Dyreverden för Sidste Jordomvaeltning. Anden Afhandling: Pattedyrene. Lagoa Santa, d. 16d. Novbr. 1837. Det Kongelige Danske Videnskabernes Selskabs Naturvidenskabelige og Mathematike Afhandlinger, 8:61–144.
- Lund, P.W. 1839b. Coup d’oeil sur les espèces éteintes de Mammifères du Brésil, extrait de quelques mémoires présentés à l’Académie Royale des Sciences de Copenhague. Annales des Sciences Naturelles, 11:214–234.
- Lund, P.W. 1840. Iden. Tredie Afhandling: Fortsaettelse af Pattedyrene. Lagoa Santa d. 12te. Septbr. 1838. Ibidem, 8:217–272.
- Gervais, H. & Ameghino, F. 1880. Los mamíferos fósiles de la América del Sud. Paris-Buenos Aires, Sabih e Igon, 225 p.
- Ameghino, F. 1891. Mamíferos y aves fósiles argentinos. Especies nuevas: adiciones y correciones. Revista Argentina de Historia Natural, 1:240–259.
- F. Ameghino. 1894. Enumeration synoptique des especes de mammifères fossiles des formations éocènes de Patagonie. Boletin de la Academia Nacional de Ciencias en Cordoba (Republica Argentina) 13:259-452
- C. Cartelle and G. A. Bohorquez. 1984. Pampatherium paulacoutoi, uma nova especie de tatu gigante da Bahia, Brasil (Ledentata, Dasypodidae). Revista Brasileira de Zoologia 2(4):229-254
- A. G. Edmund. 1996. A review of Pleistocene giant armadillos. 300-321
- L. O. Salles, C. Cartelle, P. G. Guedes, P. C. Boggiani, A. Janoo and C. A. M. Russo. 2006. Quaternary mammals from Serra do Bodoquena, Mato Grosso do Sul, Brazil. Boletim do Museu Nacional 521:1-12
- J. I. Mead, S. L. Swift, R. S. White, H. G. McDonald, and A. Baez. 2007. Late Pleistocene (Rancholabrean) glyptodont and pampathere (Xenarthra, Cingulata) from Sonora, Mexico. Revista Mexicana de Ciencias Geológicas 24(3):439-449
- A. D. Rincón, R. S. White, and H. G. McDonald. 2008. Late Pleistocene cingulates (Mammalia: Xenarthra) from Mene de Inciarte tar pits, Sierra de Perijá, western Venezuela. Journal of Vertebrate Paleontology 28(1):197-207
- G. J. Scillato-Yané, F. Góis, A. E. Zurita, A. A. Carlini, L. R. González-Ruiz, C. M. Krmpotic, C. Oliva and M. Zamorano. 2013. Los cingulata (Mammalia, Xenarthra) del "Conglomerado Osífero" (Mioceno tardío) de la Formación Ituzaingó de Entre Ríos, Argentina. In D. Brandoni, J.I. Noriega (eds.), El Neógeno de la Mesopotamia argentina 14:118-134
- Tambusso, P.S.; Farina, R.A. 2015. Digital endocranial cast of Pampatherium humboldtii (Xenarthra, Cingulata) from the Late Pleistocene of Uruguay. Swiss Journal of Palaeontology. 134: 109–116.
- Ferreira, T. 2018. Pampatherium humboldtii (Lund, 1839) (Xenarthra, Cingulata) of the Southern Brazilian Quaternary: cranial anatomy and taxonomic remarks. Revista Brasileira de Paleontologia. 21 (2): 158–174. doi:10.4072/rbp.2018.2.06
Noten
- ↑ Fossilworks: Pampatherium. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 02-05-2023.