Pieter d'Hont
| Pieter d'Hont | ||||
|---|---|---|---|---|
.jpg)
| ||||
Pieter d'Hont in zijn atelier (1973)
| ||||
| Persoonsgegevens | ||||
| Volledige naam | Pieter Hermanus d'Hont | |||
| Geboren | Hilversum, 24 april 1917 | |||
| Overleden | Utrecht, 12 juni 1997 | |||
| Beroep(en) | beeldhouwer | |||
| RKD-profiel | ||||
| ||||
Pieter Hermanus d'Hont (Hilversum, 24 april 1917 - Utrecht, 12 juni 1997) was een Nederlands beeldend kunstenaar, vooral bekend als beeldhouwer. Hij was de officieuze stadsbeeldhouwer van Utrecht en heeft daar vele beelden achtergelaten, waaronder het beeld van Anne Frank, waar nog iedere dag bloemen bij gelegd worden.
De meeste bekendheid verwierf hij met het beeldje Edison, dat ieder jaar wordt uitgereikt tijdens de Edison Music Awards (vroeger bekend als het Grand Gala du Disque). Andere hoogtepunten uit zijn werk zijn de fontein in Zwijndrecht en het enorme reliëf in het RIVM in Bilthoven dat hij samen met Arie Teeuwisse maakte. Daarnaast portretteerde hij vele bekende Nederlanders, onder wie koningin Beatrix.
Zijn werk is figuratief en hevig beïnvloed door zijn leraar Jan Bronner en diens opvatting over "kunst in dienst van de samenleving". Vroeg werk was dan ook vooral beeldhouwwerk als ornament aan gebouwen, met duidelijke Amsterdamse School invloeden. Later concentreerde d'Hont zich meer op het vrijstaand ruimtelijke beeld. Waarbij hij de beelden niet langer polijst, maar de structuur van de klei tot onderdeel maakt van de expressieve kracht van het beeld.
Biografie
[bewerken | brontekst bewerken]Pieter d'Hont werd geboren in een gezin van vijf kinderen. Zijn vader was timmerman en bracht Pieter de liefde bij voor ambachtelijk handwerk, daarnaast was zijn vader ook begenadigd tekenaar. Zijn moeder was de dochter van een boerenfamilie en heeft nog enige tijd geposeerd voor schilder Jacobus van Looy. Na Hilversum verhuisde het gezin naar Tilburg en aantal jaren later weer naar Utrecht.
Pieter ging op aandringen van zijn ouders in de leer bij Willem van Leusden, Willem van Kuilenburg en Jan van Uffelen. Toen Pieter aangaf naar de kunstacademie te willen, stonden zijn ouders dan ook niet direct negatief tegenover deze wens. Hij werd aangenomen bij de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam en kreeg les van Jan Bronner, met wie hij een lange vriendschapsband opbouwde. Hij behaalde de zilveren Prix de Rome in 1940 en dit leidde tot zijn eerste opdracht, van de gemeente Utrecht. Het werd het beeld Wijsheid, dat geheel in de traditie van de Amsterdamse School, de Spinozabrug moest bekronen. Om het beeld te maken mocht Pieter d'Hont gebruikmaken van het bolwerk Manenburg aan de Stadsbuitengracht. Dit zou zijn verdere leven zijn atelier blijven.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren er maar weinig opdrachten en hield hij zich bezig met portretten. Ook had hij Marius van Beek als onderduiker in zijn atelier opgenomen. Na de oorlog kreeg hij veel kleine toegepaste opdrachten zoals gevelstenen en grafmonumenten. In 1948 trouwde hij met schilderes Anneke Jansen (zij scheidden in 1956). Hij werd lid van het Utrechtse Genootschap Kunstliefde en van de Nederlandse Kring van Beeldhouwers. Rond die tijd kwam hij ook in contact met grotere opdrachtgevers uit het bedrijfsleven, zoals Bernard Johan Kerkhof en Jan M. Fentener van Vlissingen, en werd hij lid van de Rotary. Andere grote opdrachten volgden, zoals voor de Jaarbeurs (inmiddels gesloopt), het fronton aan het stadhuis en de reliëfs aan het kantoor van de SHV, met als hoogtepunt de reliëfs voor het RIVM. Dit was zo'n enorm project dat hij de hulp inriep van Arie Teeuwisse. Een samenwerking die geheel geïnspireerd was op het "kunst voor de samenleving"-principe en Pieters liefde voor het ambachtswerk, zoals in de middeleeuwen, toen meerdere beeldhouwers werkten aan één opdracht.
Na dit werk kwam Pieter onder invloed te staan van een nieuw gezichtspunt in de beeldhouwkunst: het vrijstaande beeld dat niet per se opging in zijn omgeving. Voorbeelden hiervan zijn Vrouw met de stola en Anne Frank. De portretkunst bleef een andere bron van inkomsten, waarmee hij bijna landelijke bekendheid verwierf: in eerste instantie vooral mensen uit het bedrijfsleven, maar later ook uit de wetenschappelijke wereld, nadat hij was hertrouwd met Silvie Kögl, dochter van chemicus Fritz Kögl. In de jaren zestig kreeg hij zijn eerste solotentoonstelling en internationale erkenning doordat hij in opdracht van uitgeverij Bruna een beeld van de fictieve commissaris Maigret mocht maken. Dit wekte Franse interesse en hierdoor kon hij in 1967 in Parijs exposeren. Tevens heeft hij in deze jaren het beroemde beeldje van Thomas Alva Edison voor het Grand Gala du Disque gecreëerd, de fontein in Zwijndrecht en de enorme, massieve Bizon voor Koninklijke Wegenbouw Stevin.
Zo voorspoedig als de jaren zestig waren, zo moeizaam verliep het daaropvolgende decennium. Hij moest zich terugtrekken uit verschillende verenigingen omdat hij er geen tijd meer in kon steken en zijn huwelijk met Silvie Kögl liep ook op de klippen. In de jaren tachtig maakte hij nog enkele monumentale werken, zoals Jan Pieterszoon Koppelstock in Brielle. Op 24 april 1997 werd er een overzichtstentoonstelling geopend van zijn werk van de laatste tien jaar - zijn laatste tentoonstelling -, waar ook koningin Beatrix aanwezig was. Bij deze gelegenheid werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Enkele maanden later overleed hij.
Werk in de openbare ruimte
[bewerken | brontekst bewerken]
- Stier (1986), Prins Bernardlaan
- Het paard en de ezel (1957), Stadhuisplein, Gemeentelijke Dienst Sociale Zaken
- Jan van Gulik (1980), voormalige locatie Lichtenberg - onderdeel van Meander Medisch Centrum
- Concentratie (1964), William Boothlaan
- Gerrit Rietveld (1965), Keizersgracht, Bond van Nederlandse Architecten
- Vrouw met stola (basis 1966; tweede serie 1976), Spui
- Krantenlezende man, beter bekend als Beursmannetje (1966), Prins Bernhardplein, Het Financieele Dagblad
- Leo Jaller (1968), Rokin, Arti et Amicitiae
- Henri A.H. Sijthoff (1981), Weesperstraat, Het Financieele Dagblad
- Manenschaap (1969), J.F. Kennedylaan, Pensioen- en Verzekeringskamer; verhuisde na de fusie met DNB naar Amsterdam
- Marskramer (1983), Gedempte Singel
- N. Janssen (1957), Medisch Centrum Molendael - onderdeel van Meander Medisch Centrum
- Drinkend Paard (1984), Brink
- Koningin Beatrix (1981), Raadhuis
- Geschiedenis van de westerse gezondheidszorg (ism Arie Teeuwisse) (1979), RIVM
- Vrouw met stola (1966), RIVM
- Europa en de stier (1992), EFBQ aan de Wagnerlaan
- Jan Pieterszoon Coppelstock (1987), Slagveld
- Ingang Nederlandse Hervormende Kerk (1949)
- Jongen met hoed of De Flierefluiter (1982), Vlietlaan/Eslaan
- Manenschaap (1978), Tempelhof
- Grondwerker (1955), De Holle Bilt, Grondmij
- R.W.J. Rudolph (±1952), Rotonde
- Maigret (1966), tegenover het station
- Vrouw met stola (1966), Willem Arntz Stichting
- Stadsplanning, Sport, Kunst, Gezondheid (1968), Vijverberg, Aan de gevel van de Bank voor Nederlandsche Gemeenten
- J.H. van Royen, Bezuidenhoutseweg, Ministerie van Buitenlandse Zaken
- Europa en de stier (1963), Rijsterborgherpark
- Simon Vestdijk (1972), Gemeentehuis
- Kinderfiguurtje (1958), n.a.v. 100-jarig bestaan van de Stearine Kaarsenfabriek
- Europa en de stier (1964), Laan van Corpus den Hoorn, Nederlandse Gasunie
- Beteugeling van het verkeer (1962), Delftlaan/Jan Campertstraat
- Kind met lam en kat (1957), De Cruquishoeve, Inst, van Epilepsiebestrijding Meer en Bosch
- Koningin Juliana (1969), Brabantlaan 1, Provinciehuis Noord-Brabant
- Gezin (1964), Johan Gerardsweg
- Mens en dier (1969), Bisonlaan, Comenius College
- Drinkend paard (1983), Violenschool
- Koningin Beatrix (1981), Raadhuis
- H.M. Bruna (1963), Meidoornkade, Bruna BV
- Dartelend Stiertje (1988), Bejaardentehuis aan de Kloostergaarde
- Jonas in de walvis (1963), Verzorgingstehuis Mariënstein aan de Benschopperweg
- Man en kind (1982), Schaesbergerstraat
- Drinkend paard (1984), Kasteel Erenstein
- Gesprek (1980), Sint Hubertuslaan
- Kind op kermispaard (1986), Kapellaan
- Vrouw met Stola (1966), Koogerpark
- Os (1986), Tunnelweg
- Minerva die de domheid afweert (1965)[1], Breestraat, Sociëteit Minerva
- Zwemster (1967), Zwembad de Vliet aan de Voorschoterweg
- Golfer (1989), Golfclub Anderstein
- prof. dr. J. Swieringa (1977), St. Antoniusziekenhuis
- Gedenksteen gevallen politiefunctionarissen '40-'45 (1946), Politiebureau Mariënburg
- De barmhartige Samaritaan (1949), Mathonsingel, Ned. Herv. Gemeenten
- W.F.W. van der Wagt (1959), Bejaardenhuis Doddendaal aan de Parkdwarsstraat
- Prof. dr. H.J.G. Wijers (1965), Inst. v. Pathologische Anatomie aan het Geert Grooteplein
- Gesprek (1966), Archipelstraat/Molukkenstraat
- Vrouw met stola (1966), Stadsschouwburg
- Ponyrijden (1967), Mariënburg
- Tiener (1969), Marelaan
- Figuur met vogel (1989), Kerkplein
- Koningin Beatrix (1982), Raadhuis
- Vrouw met stola (1966), Lijsterlaan/Zwaluwlaan
- de versieringen aan de wijzerplaat van de klok van het voormalige SHV-gebouw aan de Westerkade
- Gesprek (1966), Dr. Nolensstraat/Piusstraat
- Madame Robert (1972), Koningsvoorde
- Ochtend (1973), Katholieke Hogeschool
- Mr. J.H. de Pont (1975), Museum De Pont in het Wilhelminapark
- Doopvonten in de Geertekerk (1952), Jacobikerk (1960), Marcuskerk (1956)
- Koeslachting (1948), Reliëf aan muur van voormalige slager aan de Adriaen van Ostadelaan
- Boris Pasternak (1962), A.W. Bruna en Zns aan de Atoomweg
- Maigret (1965), A.W. Bruna en Zns aan de Atoomweg
- Bizon (1968), Kon. Wegenbouw Stevin aan de Beneluxlaan
- Dr. M.L. Muller (1977), Diakonessenhuis aan de Bosboomstraat
- H. van Wessem (1952), Hoofdkantoor Van Gend en Loos aan de Catharijnesingel
- Jhr. dr. Marie Louis van Holthe tot Echten (1959), Academiegebouw aan het Domplein
- Mr. C.Th.E. Graaf van Lynden van Sandenburg (1972), Academiegebouw aan het Domplein
- Kind met lam (1952), Basisschool De Notenboom aan de Notebomenlaan (Sterrenwijk)
- Bizon (1968), Bestuursgeb. Universiteit Utrecht aan de Heidelberglaan
- De oogchirurg prof. drs. R.W.J.N. Hoppenbrouwers (1989), in opdracht van zijn oud-leerlingen uit het Ooglijdersgasthuis te Utrecht, thans Universitair Medisch Centrum Utrecht aan de Heidelberglaan
- Drs. J.W. Janssen (1980), Crediet- en Effectenbank aan het Herculesplein
- Prins Willem-Alexander (1994), Prins van Oranjehal (Jaarbeurs Utrecht) aan het Jaarbeursplein
- wapen prinses Beatrix (1949), Beatrixhal (Jaarbeurs Utrecht) aan het Jaarbeursplein
- Anne Frank (1960), Janskerkhof
- Herdenkingsreliëf School voor de Grafische vakken (1947), Vaktechnisch Lyceum aan de Jutfaseweg
- Meisje met schooltas (1958), Jongen met hockeystick (1958), Symbolen van de vier evangelisten (Mattheüs, Marcus, Lucas en Johannes) (1958), ingang van de Dr. F.H. de Bruijnelyceum aan de Koningsbergerstraat
- Wijsheid (1943), Spinozabrug
- Schilderes en beeldhouwer (1946), woonhuis Manenburg
- Ridder op wacht (1946), woonhuis Manenburg
- G.A. Wellen (1989), St. Kerkelijk kunstbezit in Nederland aan het Mariahoek
- Energiewinning, Rijnvaart, Mijnbouw (1960), reliëfs aan de zijkant van het SHV-kantoor aan de Mariaplaats
- 400 jaar Unie van Utrecht: Verleden en Heden (1979), ABN AMRO-gebouw aan de Neude. Het middenstuk is van Arie Teeuwisse
- Koningin Wilhelmina (1948), Wilhelmina Kinderziekenhuis
- Prof. dr. A. Ten Bokkel Huinink (1955), Wilhelmina Kinderziekenhuis
- Prof. dr. H.A. Weijers (1973), Wilhelmina Kinderziekenhuis
- Ir. F.E.D. Enschedé (1973), Wilhelmina Kinderziekenhuis
- Gevelsteen Den Gulde Coppe (1948), Oudegracht 157
- Het ambacht van de smid (1948), Smeebrug
- Trijn van Leemput (1955), Zandbrug (tot 1995 aan de Bakkerbrug)
- Prof. dr. Fritz Kögl, Padualaan 8
- Prof. dr. Hugo R. Kruyt (1995), hal van het H.R. Kruytgebouw, Padualaan 8
- Ochtend (1971), Jan van Lingtuin bij de Lauwerechtbrug
- Man en kind (1985), Park Transwijk
- Koningin Beatrix (1981), Provinciehuis
- J.M Fentener van Vlissingen (1972), SHV kantoor aan de Rijnkade
- Merrie met veulen (1970), Sint Jacobsstraat
- C. Houttuin (1954), Allweiler Houttuin pompen aan de Sophialaan
- Dame met waterkruik (1969), Allweiler Houttuin pompen aan de Sophialaan
- Meisje op draaimolenpaard (1986), Stadhuisbrug
- Drs. M.W.M. Vos-van Gortel (1993), Stadhuis
- Fronton (1957), Stadhuis
- Wapen van de stad Utrecht (1950), Stadhuis
- Koningin Juliana (1950), Stadhuis
- Prof. dr. J. Jongbloed (1965), Fysiologisch lab. aan de Vondellaan
- Sluitsteen (1948), Voorstraat 52 (voormalig Reisbureau)
- Peter Schat (1981), Muziekcentrum Vredenburg
- Gedenksteen Tweede Wereldoorlog (1949), Kamer van Koophandel in de Waterstraat
- Gedenksteen Edelsmidse Brom, Drift 15
- Paard (1988), Voorstraat
- dr. J.G. van Klinkenberg (1947), Groene Kruisvereniging "Ziekenzorg" aan de Bernardstraat
- Moeder en kind (1947), Groene Kruisvereniging "Ziekenzorg" aan de Bernardstraat
- Baby op weegschaal (1947), Groene Kruisvereniging "Ziekenzorg" aan de Bernardstraat
- Persephone (1952), Gerolaan
- dr. M. van Eekelen (1967), TNO aan de Utrechtseweg
- Kardinaal Alfrink (1976), Diocesaan pastoraal centrum De Dijnselburg
- Drie directeuren (±1954), Van Kempen & Begeer
- Koningin Beatrix (1981), Provinciehuis Overijssel
- Planten, Wieden, Oogsten (1960), Willem van Oranjelaan
- Arbeid, Geloof, Kunst, Wetenschap, Leven (1967), fontein op de rotonde Koninginneweg
- Gesprek (1966), Develpark
- Bizon (1968), Zwanendrift
- Jongen (of Sebastiaan) met hoed (1980), Maaspad
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- Beeldhouwer Pieter d'Hont; Leven en werk 1917-1997 - Jan Teeuwisse, Taco Slagter, Mirjam Beerman, 2e druk 1999, Het Spectrum ISBN 9027467463
Referenties
- ↑ Zie: "Minerva voor het leven." Leiden, 2014. ISBN 9789491495496, P 211
- ↑ oorspronkelijke referentie www.kunstinutrecht.nl, deze site is inmiddels offline, evenals de database die ook niet vanuit webarchive.org meer kan benaderen. Als alternatief zou men hier kunnen zoeken: [1]
Externe links
