Prinsbisdom Paderborn

Hochstift Paderborn
	Land binnen het het Heilige Roomse Rijk
Kaart
	1750
Algemene gegevens
Hoofdstad	Paderborn
Talen	Duits
Religie(s)	Rooms-katholicisme
Regering
Regeringsvorm	Prinsbisdom
Staatshoofd	Prins-bisschop

Paderborn was een tot de Nederrijns-Westfaalse Kreits behorend prinsbisdom binnen het Heilige Roomse Rijk.

Omstreeks 800 werd het bisdom Paderborn gesticht. Het bisdom behoorde aanvankelijk tot de kerkprovincie Mainz.

Het lukt bisschop Meinwerk (1009-1036) vrijwel alle grafelijke rechten binnen het diocees te verwerven. Verdere expansie wordt onmogelijk gemaakt door de hertogen van Brunswijk en de keurvorsten van Keulen. In de veertiende eeuw worden delen van de graafschappen Everstein en Schwalenberg verworven en verder de heerlijkheid Büren.

Bisschop Erik van Brunswijk-Grubenhagen (1508-1532) voert de Reformatie in, maar tijdens de Contra-Reformatie van 1601 tot 1604 wordt de oude leer hersteld. Het prinsbisdom verloor in deze tijd het graafschap Ravensberg en alle gebieden op de rechteroever van de Wezer.

In de Reichsdeputationshauptschluss van 25 februari 1803 wordt het prinsbisdom in artikel 3 aan de koning van Pruisen toegekend. Deze noemt zich vervolgens vorst van Paderborn. Na de Pruisische nederlagen van 1806 en 1807 moet Pruisen in de Vrede van Tilsit alle bezittingen ten westen van de Elbe afstaan. Paderborn gaat dan in 1807 deel uitmaken van het koninkrijk Westfalen. Na de napoleontische nederlagen van 1812 en 1813 wordt de oude toestand hersteld door het Congres van Wenen in 1815.

administratieve indeling omstreeks 1750

ambt Beverungen-Herstelle
ambt Boke
ambt Bredenborn
heerlijkheid Büren
ambt Delbrück
hoofdambt Dringenberg
ambt Lichtenau
ambt Lügde
ambt Neuhaus (met stad Paderborn)
gemeenschappelijk ambt Oldenburg (tot 1808 met Lippe, daarna aan Pruisen/Paderborn)
gemeenschappelijk ambt Schwalenberg (tot 1808 met Lippe, daarna aan Lippe)
ambt Steinheim
gemeenschappelijk ambt Stoppelberg (tot 1808 met Lippe, daarna aan Pruisen/Paderborn)
ambt Wewelsburg
ambt Wünnenberg

ontleend aan de historische atlas: https://web.archive.org/web/20160307223227/http://www.lwl.org/westfaelische-geschichte/kar-zoom/1750-l.html

Regenten

795- 815: Sint Hathumar
815- 862: Badrad
862- 887: Ludhart
887- 907: Biso
907- 916: Dirk I
917- 935: Unwan
935- 960: Dudo
960- 981: Volkmar
981-1009: Rudhar
1009-1036: Sint Meinwerk
1036-1051: Rotho/Rudolf/Rudhard (1031-1036: abt van Hersfeld; 1046-1050: abt van Corvey)
1051-1076: Immad
1076-1084: Poppo v. Holte
1084-1090: Hendrik I van Asle
1084-1127: Hendrik II van Werle
1127-1160: Bernhard I van Oesede
1160-1178: Ewergis
1178-1186: Siegfrie
1186-1203: Bernhard II van Oesede
1203-1223: Bernhard III van Oesede
1224-1225: Oliverius
1225-1227: Wilbrand van Wildeshausen (Oldenburg)(1226: bisschop van Osnabrück; 1227-1234: bisschop van Utrecht)
1227-1247: Bernhard IV van de Lippe
i247-1277: Simon I van de Lippe
1277-1307: Otto van Rietberg
1307-1310: Günther van Schwalenberg
1310-1321: Dirk III van Itter
1321-1341: Bernhard V van de Lippe
1341-1361: Boudewijn van Steinfurt
1361-1380: Hendrik III van Spiegel (1359-1360: abt van Corvey)
1380-1389: Simon II van Sternberg
1390-1394: Rudbert van Gulik
1394-1398: Jan I van Hoya
1399-1401: Bertram Arvassam
1401-1415: Willem van Gulik-Berg (1415-1428: graaf van Ravensberg)
1415-1463: Dirk III van Moers (keurvorst van Keulen)
1463-1498: Simon III van de Lippe
1498-1508: Herman I van Hessen
1508-1532: Erik van Brunswijk-Lüneburg
1532-1547: Herman II van Wied (1515-1546: keurvorst van Keulen)
1547-1568: Rembert van Kerssenbrock
1568-1574: Jan II van Hoya
1574-1577: Salentin van Isenburg (1567-1577: keurvorst van Keulen)
1577-1585: Hendrik IV van Saksen-Lauenburg
1585-1618: Dirk (Theodoor) van Fürstenberg
1618-1650: Ferdinand I van Beieren
1650-1661: (Theodor Adolf) Dirk Adolf von der Recke
1661-1683: Ferdinand II van Fürstenberg
1683-1704: Herman Werner Wolf van Metternich
1704-1718: Frans Arnold Wolf van Metternich (1706-1718: bisschop van Münster)
1719-1761: Clemens August van Beieren
1763-1782: Willem Anton van de Asseburg
1782-1789: Frederik Willem van Westphalen (1763-1789: bisschop van Hildesheim)
1789-1802: Frans Egon van Fürstenberg (1789-1802: bisschop van Hildesheim)