Pucadelphys
| Pucadelphys Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Paleoceen | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
| Geslacht | |||||||||||
| Pucadelphys Marshall & de Muizon, 1988 | |||||||||||
| Typesoort | |||||||||||
| Pucadelphys andinus | |||||||||||
| |||||||||||
Pucadelphys[1] is een geslacht van uitgestorven buideldierachtigen en dit dier leefde tijdens het Paleoceen in Zuid-Amerika.
Fossiele vondsten
[bewerken | brontekst bewerken]Fossielen van Pucadelphys zijn gevonden in de Santa Lucía-formatie in Bolivia, die dateert uit het Vroeg-Paleoceen (circa 65 miljoen jaar geleden). Het dier is bekend van meerdere complete skeletten en schedels. In een klein gebied van circa een vierkante meter zijn fossielen van ongeveer drieëntwintig individuen gevonden, zowel volwassen dieren als onvolwassen en jonge individuen.[2]
Kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]Pucadelphys had ongeveer het formaat van een huismuis met een kop-romplengte van ongeveer tien centimeter en een gewicht van tien tot dertig gram. De kop was ongeveer drie centimeter lang.[3] Pucadelphys was een op de grond levend dier, dat behendig was en kon graven. Het gebit wijst er op dat deze buideldierachtige insecten en andere ongewervelde dieren at. Wat betreft leefwijze is Pucadelphys min of meer te vergelijken met de hedendaagse huisbuidelspitsmuis (Monodelphis domestica) en de kleinere roofbuideldieren uit Australië.[4] Het fossiele voorkomen van een groot aantal individuen in een klein gebied suggereert een sociale leefwijze, in tegenstelling tot de hedendaagse opossums. Uit de vondsten blijkt bovendien dat bij Pucadelphys seksueel dimorfisme voorkwam. De mannelijke dieren waren ongeveer anderhalf keer zo groot als de vrouwtjes en hadden langere hoektanden. Dit is een aanwijzing dat er mogelijk competitie tussen de mannetjes was voor vrouwtjes.
Verwantschap
[bewerken | brontekst bewerken]Pucadelphys is de naamgever van de familie Pucadelphyidae. Deze familie behoort tot de Marsupialiformes. Een studie uit 2016 wees op verwantschap met de Sparassodonta, de inheemse roofzoogdieren van Zuid-Amerika gedurende een groot deel van het Kenozoïcum, Jaskhadelphys en Mayulestes, twee andere Zuid-Amerikaanse buideldierachtigen uit het Paleoceen.[5] Deze clade vormt de zustergroep van een clade met de buideldieren en verschillende Noord-Amerikaanse groepen uit het Krijt. De positie van Pucadelphys binnen de Metatheria is in onderstaand cladogram weergegeven.
| Marsupialiformes |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Literatuur
- Horned armadillos and rafting monkeys: the fascinating fossil mammals of South America. DA Croft. Indiana University Press (2016).
- Marsupials: a southern success story. Paleocene-mammals.de
- L. G. Marshall and C. de Muizon. 1988. The Dawn of the Age of Mammals in South America. National Geographic Research 4:23-55
- Muizon, C. de. 1994. A new carnivorous marsupial from the Palaeocene of Bolivia and the problem of marsupial monophyly. Nature 370:208–211.
- Marshall, L. G., C. de Muizon, and D. Sigogneau-Russell. 1995. Pucadelphys andinus (Marsupialia, Mammalia) from the early Paleocene of Bolivia. Mémoires du Muséum National d’Histoire Naturelle 165:1–164.
- Muizon, C. de. 1998. Mayulestes ferox, a borhyaenoid (Metatheria, Mammalia) from the early Palaeocene of Bolivia. Phylogenetic and palaeobiologic implications. Geodiversitas 20:19–142.
- Muizon, C. de, and C. Argot. 2003. Comparative anatomy of the Tiupampa didelphimorphs; An approach to locomotory habits of early marsupials; pp. 43–62 in M. Jones, C. Dickman, and M. Archer (eds.), Predators with Pouches: The Biology of Carnivorous Marsupials. CSIRO, Collingwood, Victoria.
Noten
- ↑ Fossilworks: Pucadelphys. www.fossilworks.org. Gearchiveerd op 29-7-2022. Geraadpleegd op 14-04-2023.
- ↑ Earliest evidence of mammalian social behaviour in the basal Tertiary of Bolivia. S Ladevèze et al. Nature (2011).
- ↑ Digital cranial endocast of Pucadelphys andinus, a Paleocene metatherian. TE Macrini et al. Journal of Vertebrate Paleontology (2007).
- ↑ Functional-adaptive anatomy of the forelimb in the Didelphidae, and the paleobiology of the Paleocene marsupials Mayulestes ferox and Pucadelphys andinus. C Argot. Journal of Morphology (2001).
- ↑ A large carnivorous mammal from the Late Cretaceous and the North American origin of marsupials. GP Wilson et al. Nature Communications (2016).