Simone Dubois, geboren als Simonna Anna Gabriella Charlotta de Bruyn, (Gent, 29 april 1910 - Den Haag, 5 april 2001) was een Belgische vertaalster, schrijfster en onderzoekster die vooral in Nederland woonde en werkte. Zij werd met name bekend door het onderzoek naar, haar vertalingen van het werk van Belle van Zuylen en twee biografieën over haar. Dubois wijdde 40 jaar van haar leven aan deze Franstalige schrijfster.[1]
De ouders van Dubois waren tweetalig en niet religieus. Dubois ging in Gent naar het meisjesatheneum, afdeling humaniora. Omdat zij een zwakke gezondheid had studeerde zij niet verder. Toen het gezin van Dubois naar Brussel verhuisde volgde zij een opleiding aan de modeacademie. Zij volgde ook een avondcursus stenografie en ging op twintigjarige leeftijd als secretaresse bij het Hollandsch Weekblad werken, dat bedoeld was voor in België wonende Nederlanders.[2] Zij beheerde daar de administratie en de advertenties.
Toen de nazi's België binnenvielen in 1940 ging Dubois als vrijwilligster bij het directoraat-generaal van het Rode Kruis werken. Dit hield zij tijdens de hele oorlog vol. Ook werkte zij bij de Belgische vrouwenbeweging YWCA[3], die brieven bezorgde aan soldaten in de stad.[1]
In 1942 ontmoette zij de schrijver Pierre H. Dubois, met wie zij op 12 juni 1943 in het huwelijk trad. Dubois werd moeder van twee zoons. Zij werkte mee met haar echtgenoot, die tevens journalist was. Hoewel zij zich opstelde als vrouw van de schrijver Dubois, beschouwde Simone Dubois de emancipatie van de vrouw als ‘de belangrijkste ontwikkeling in de [twintigste] eeuw’.[4] Sinds 1949 woonden ze in Nederland.
Dubois publiceerde zelf ook, zij vertaalde onder andere werk van de Franse schrijfster Françoise Sagan. Bovendien schreef Dubois in het Nederlands en in het Frans voor de uitgever van het tijdschrift Libelle, die ook in Haarlem gevestigd was.[1][5]
Toen haar kinderen volwassen waren begon zij nog meer onderzoek te doen en schreef zij ook vaker. Na een suggestie van haar man[4] ontdekte zij na het lezen van de biografie van Philippe Godet in 1952 het werk van Belle van Zuylen (1740-1805), de in het Frans schrijvende Nederlandse schrijfster. Zij schreef een biografie over deze schrijfster die in 1969 verscheen en vertaalde haar werk, onder andere in de bloemlezing van brieven Rebels en beminnelijk die in 1971 gepubliceerd werd.[6]
Uitgeverij G.A. van Oorschot wilde graag het Verzameld Werk en de biografie van Belle van Zuylen uitgeven met subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Zuiver-Wetenschappelijk Onderzoek. Echter tot tweemaal toe werd de subsidieaanvraag afgewezen. Het echtpaar Dubois had geen academische opleiding.[7][8][9] Op advies van Leendert Brummel, emeritus hoogleraar Bibliotheekwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam, werd Dubois in februari 1970 lid van de Werkgroep 18e eeuw om zo andere belangstellenden in Isabelle de Charrière te leren kennen. In september 1973 werd Dubois secretaris van deze werkgroep. Met de werkgroep organiseerde ze in september 1974 in Slot Zuylen het internationale congres Actualité d'Isabelle de Charrière. Hieruit ontstond de internationale redactie, waarvan Simone Dubois algemeen secretaris was, die uiteindelijk leidde naar de uitgave van de verzamelde werken van Belle van Zuylen in 10 delen dundruk in de periode 1979-1984.[10] Simone en Pierre Dubois waren leden van de redactie van deze uitgave door uitgeverij Van Oorschot. Hiermee werd Simone Dubois 'de drijvende kracht achter de ontsluiting van het werk van Belle de Zuylen'.[11]
In 1974 werd ook mede door Simone en Pierre Dubois het Genootschap Belle de Zuylen opgericht met het jaarblad Lettre de Zuylen waarvan de eerste uitgave in 1976 uitkwam.[12][13] In 1990 nam ze met haar man afscheid als bestuurslid van het Genootschap Belle de Zuylen om zich volledig te kunnen richten op het schrijven van de biografie.
In 1984 publiceerde Dubois een artikel over Anna Maria van Schurman.
Uiteindelijk schreef ze samen met haar man de uitgebreidere biografie over Belle van Zuylen, Zonder Vaandel in 1993, gebaseerd op het Verzameld Werk en hun onderzoeken. Dubois was toen al 83 jaar. Deze biografie werd een succes en kwam op lijsten met bestsellers terecht.
Toen haar man in 1999 overleed, droeg zij vooral zorg voor zijn literaire nalatenschap.[4]
- Georges Simenon, Pedigree (vertaling Simone en Pierre Dubois), Utrecht 1965[17]
- Leven op afstand. Belle van Zuylen 1740-1805. Zaltbommel 1969.
- Françoise Sagan, Een beetje zon in het koude water. (vertaling van Simone Dubois) Den Haag 1970.
- Tussen adel en revolutie, Brief van Belle van Zuylen aan een Nederlandse neef, Maatstaf, 1970
- De pamfletten van Belle van Zuylen, Tirade, 1970[18]
- Belle van Zuylen, Rebels en beminnelijk. (Brieven van Belle van Zuylen, uitgezocht, ingeleid en vertaald door Simone Dubois.) Amsterdam 1971. Privé-Domein 18.[19]
- Belle van Zuylen - Confrontatie met Europa. Amsterdam 1972.
- Claude Breuer, Een wel heel warme dag. (vertaling Simone Dubois) Den Haag, 1972
- Françoise Sagan, Blauwe plekken op de ziel. Roman. (vertaling Simone Dubois) Amsterdam 1972
- Françoise Sagan, Een verloren profiel. (vertaling Simone Dubois), Amsterdam 1974
- Michel Berthet, Zo maar een meisje. (Vertaling Simone Dubois) Den Haag 1974
- Waarom schreef Belle de Zuylen in het Frans? (Lettre de Zuylen, 1976)[20]
- Le Noble als opéra bouffe (Lettre de Zuylen, 1978)[20]
- Belle van Zuylen (Isabelle de Charrière), Een keuze uit haar werk (vertaling Simone, inleiding Pierre Dubois) Amsterdam 1979
- Belle de Zuylen, les Constant et les Necker, (Lettre de Zuylen, 1980)[20]
- Een brief van Ditie (broer van Belle) (Lettre de Zuylen et du Pontet, 1981)[20]
- Marcellus Emants (Schrijversprentenboek 23) (m.m.v. Simone Dubois) Amsterdam, 1984[21]
- Anna Maria van Schurman, Savante et mystique (1607-1678), Septentrion. 1984[22]
- Belle van Zuylen en Den Haag (Jaarboek Die Haghe, 1984)[23]
- L'exposition Belle de Zuylen en voyage (Lettre de Zuylen et du Pontet, 1985)[20]
- Belle van Zuylen [l’Abbé de La Tour], Honorine d'Userche. Als liefde aan het taboe ten onder gaat. (vertaling met Pierre Dubois) Den Haag, 1985
- Anna Blaman, La prisonnière/De gevangene (vertaald met Pierre Dubois) Bedum 1986
- Van de aarde (gedichten) Bedum 1987.
- Het talent van twee broers van Belle (Lettre de Zuylen et du Pontet, 1987)[20]
- De vriendschap in het leven van Belle van Zuylen, Tirade, 1987[24]
- Brief van Walter Finch aan zijn zoon (vertaling met en inleiding van Pierre Dubois) Den Haag 1987
- Laurens Praalder, de wiskundeleraar van Belle van Zuylen: werkelijkheid en fictie (Lettre de Zuylen et du Pontet, 1990)[20]
- Une liaison dangereuse. La correspondance d'Isabelle de Charrière avec Constant d'Hermenches, Septentrion, 1993[25]
- Pierre H. Dubois en Simone Dubois, Zonder vaandel. Belle van Zuylen 1740-1805. Een biografie. Amsterdam 1993.
- Belle van Zuylen en Kasteel Amerongen (Lettre de Zuylen et du Pontet, 1993)[20]
- Belle van Zuylen, Liever struikrovers dan geregelde troepen. Een portret in citaten. (vertaling en commentaar met Pierre Dubois) Amsterdam 1996
- Brief aan Vincent [broer van Belle] [14.07.1780]. (Vertaald met Pierre Dubois). Apeldoorn, 1998. (Frans-Nederlands).
- Een cahier voor Pierre. (Pierre H. Dubois 2 juli 1917-24 maart 1999) [Redes bij zijn crematie]
- Belle de Zuylen/Isabelle de Charrière, Œuvres complètes, Édition critique par J-D. Candaux, C.P. Courtney, Pierre H. Dubois, Simone Dubois-de Bruyn, P. Thompson, J. Vercruysse, D.M. Wood . Amsterdam, G.A. van Oorschot, 1979-1984 10 delen: Tomes 1-6, Correspondance; tome 7, Theatre; tomes 8-9, Romans, Contes et Nouvelles; tome 10, Essais, Vers, Musique.
- Philippe Godet: Madame de Charrière et ses amis, d’après de nombreux documents inédits (1740-1805) avec portraits, vues, autographes, etc.. Genève, A. Jullien, 1906 (xiii,519 p. + 448 p.)
- Werkgroep 18e eeuw. Documentatiebladen 27, 28, 29: Actualité d'Isabelle de Charrière 1975. 300 p.[26]
- Association Suisse Isabelle de Charrière. Une Européenne: Isabelle de Charrière en son siècle. Neuchâtel, Attinger, 1994. 353 p.
Bronnen, noten en/of referenties
Noten
- ↑ a b c DBNL, Ons Erfdeel. Jaargang 44 · dbnl. DBNL. Geraadpleegd op 14 januari 2017.
- ↑ Interview met Simone en Pierre H. Dubois door Ineke Jungschleger voor NRC Handelsblad 20-09-1975
- ↑ Geschiedenis van de Belgische YWCA
- ↑ a b c DBNL, Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 2001 · dbnl. DBNL. Geraadpleegd op 14 januari 2017.
- ↑ Mogelijk bedoeld is hier het Franstalige tijdschrift 'Femmes d'Aujourd'hui' van dezelfde uitgever
- ↑ Vertaalde brieven van Belle Zuylen door Simone Dubois 'Rebels en beminnelijk' 1978 derde druk via DBNL
- ↑ Interview van Bibeb in Vrij Nederland 3 april 1993 met Simone en Pierre H. Dubois onder de titel 'Samen werken aan Belle van Zuylen'
- ↑ Nationaal Archief met stukken van Marie Anne Tellegen, Bestuurslid Stichting Slot Zuylen, met verzoek om commentaar op dit subsidie verzoek nr. 2.21.326 inventarisnummer 3.2.3.231
- ↑ Interview met Geert van Oorschot door Peter van Zonneveld in het NRC Handelsblad van 19-10-1979 met als titel "Voor een vrouw die men liefheeft, behoort men elk faillissement te riskeren." Dit laatste zei hij bij de verschijning van het eerste deel van de volledige werken van Belle van Zuylen in het Frans (1979-1984, in 10 delen dundruk).
- ↑ Verslag persconferentie november 1974 met aankondiging van het Verzameld werk. De Telegraaf 4 november 1974
- ↑ Greetje van den Bergh 'In Memoriam Simone Dubois' Lettre de Zuylen et du Pontet 26, 2001. p.5
- ↑ Jubileum 40 jaar Genootschap Belle van Zuylen mei 2014
- ↑ Interviews met herinneringen bij het 25-jarig jubileum van het Genootschap Belle de Zuylen Lettre de Zuylen 25 (2000) p. 15-18
- ↑ Literaire prijzen voor Simone Dubois-de Bruyn
- ↑ Gevonden op Delpher - Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland. Geraadpleegd op 14 januari 2017.
- ↑ Dies natalis 1995 'Hy leeret en beschuttet' p. 29-32. Haar werk paart wetenschappelijke diepgang aan toegankelijkheid. Met als extra verdienste de inspirerende invloed op jonge onderzoekers (..) met een meesterlijke biografie. ISBN 90-393-0538-2
- ↑ Gevonden op Delpher - Het vrije volk : democratisch-socialistisch dagblad. Geraadpleegd op 14 januari 2017.
- ↑ DBNL, Tirade. Jaargang 14 (nrs. 153-162) · dbnl. DBNL. Geraadpleegd op 14 januari 2017.
- ↑ Rebels en Beminnelijk in vertaling van Simone Dubois bij Privé-domein.
- ↑ a b c d e f g h Lettre de Zuylen et du Pontet - womenwriters. www.womenwriters.nl. Geraadpleegd op 14 januari 2017.
- ↑ Tekst Schrijversprentenboek over Marcellus Emants via DBNL
- ↑ DBNL, Septentrion. Jaargang 13 · dbnl. DBNL. Geraadpleegd op 14 januari 2017.
- ↑ Jaarboekje Die Haghe (1984), pp. 110-133
- ↑ DBNL, Tirade. Jaargang 31 (nrs. 308-313) · dbnl. DBNL. Geraadpleegd op 14 januari 2017.
- ↑ DBNL, Septentrion. Jaargang 21 · dbnl. DBNL. Geraadpleegd op 14 januari 2017.
- ↑ Inhoudsopgave van de congresbundel 'Actualité d'Isabelle de Charrière'1975