Spoorlijn Frankfurt - Heidelberg

Main-Neckar-Eisenbahn ; DB 3601 Frankfurt - Heidelberg / Mannheim
Totale lengte	87,6 km
Spoorwijdte	(normaalspoor) 1435 mm
Aangelegd door	Hessische Ludwigs-Eisenbahn-Gesellschaft
Geopend	1846
Huidige status	in gebruik
Geëlektrificeerd	ja
Aantal sporen	2
Beveiliging of treinbeïnvloeding	Indusi
Treindienst door	Deutsche Bahn
Traject
	17,5
	19,1

De spoorlijn Frankfurt am Main - Heidelberg / Mannheim ook wel Main-Neckar-Bahn genoemd is een Duitse spoorlijn als lijn 3601, (Frankfurt (Main) Hbf - aansluiting Heidelberg-Wieblingen) onder beheer van DB Netze.

Geschiedenis

Het traject werd door de Hessische Ludwigs-Eisenbahn-Gesellschaft in fases geopend:

22 juni 1846: Langen - Darmstadt - Bensheim
16 juli 1846: Langen - Mainspitze (Frankfurt) - Frankfurt-Lokalbahnhof
1 augustus 1846: Bensheim - Heidelberg, deels met derde rail (tot 1855) en het traject naast de Rheitalbahn naar Mannheim

Treindiensten

Deutsche Bahn

De Deutsche Bahn verzorgt het personenvervoer op dit traject met RE- en RB-treinen.

InterCityExpress

De InterCityExpress, afgekort als ICE, is de snelste trein van spoorwegmaatschappij DB Fernverkehr, onderdeel van Deutsche Bahn.

S-Bahn

De S-Bahn, meestal de afkorting voor Stadtschnellbahn, soms ook voor Schnellbahn, is een in Duitsland ontstaan (elektrisch) treinconcept, tussen de RegionalBahn (stoptrein) en de Stadtbahn (stadsvervoer) in. De S-Bahn maakt meestal gebruik van de normale spoorwegen om grote steden te verbinden met andere grote steden of forensengemeenten. De treinen rijden volgens een vaste dienstregeling met een redelijk hoge frequentie.

S-Bahn Rhein-Main

De treinen van de S-Bahn Rhein-Main tussen Frankfurt en Darmstadt maken gebruik van dit traject.

S3 Bad Soden ↔ Darmstadt:

Limesbahn - Kronberger Bahn - Homburger Bahn - Citytunnel - Main-Neckar-Bahn

S4 Kronberg ↔ Langen (↔ Darmstadt): Kronberger Bahn - Homburger Bahn - Citytunnel - Main-Neckar-Bahn

S-Bahn Rhein-Neckar

Verkehrsgesellschaft Frankfurt

Straßenbahn Darmstadt

Oberrheinische Eisenbahn

Heidelberger Straßen- und Bergbahn

Aansluitingen

In de volgende plaatsen was of is er een aansluiting van de volgende spoorwegmaatschappijen:

Frankfurt am Main

Frankfurt am Main Hauptbahnhof

Taunusbahn spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Wiesbaden
Mainbahn spoorlijn tussen Mainz en Frankfurt am Main
Main-Neckar-Eisenbahn spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Heidelberg
Main-Weser-Bahn spoorlijn tussen Kassel Hbf en Frankfurt am Main
Main-Lahn-Bahn spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Limburg an der Lahn
Riedbahn spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Mannheim / Worms / vroeger ook naar Darmstadt
Kinzigtalbahn spoorlijn tussen Fulda en Frankfurt am Main
Homburger Bahn spoorlijn tussen Frankfurt am Main via (Bad) Homburg naar Friedberg en Friedrichsdorf
- Spoorlijn Friedberg - Friedrichsdorf spoorlijn tussen Friedberg en Friedrichsdorf
Königsteiner Bahn spoorlijn tussen Frankfurt-Höchst en Königstein im Taunus
Kronberger Bahn spoorlijn tussen Frankfurt-Rödelheim en Kronberg im Taunus
Limesbahn spoorlijn tussen Bad Soden am Taunus en Niederhöchstadt
Sodener Bahn spoorlijn tussen Frankfurt-Höchst en Bad Soden am Taunus
Taunusbahn spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Brandoberndorf
Friedberg - Friedrichsdorf spoorlijn tussen Friedberg (Hessen) en Friedrichsdorf (Taunus)
Niddertalbahn spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Lauterbach Nord
Frankfurt-Hanauer Eisenbahn spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Hanau
Dreieichbahn spoorlijn tussen Dreieich-Buchschlag en Dieburg
Odenwaldbahn spoorlijn tussen Darmstadt / Hanau en Eberbach am Neckar
S-Bahn Rhein-Main treindienst rond Frankfurt am Main
Stadtwerke Verkehrsgesellschaft Frankfurt am Main mbH (VGF) stadstram en U-Bahn in Frankfurt en Offenbach

Frankfurt am Main Main-Weser-Bahnhof

Main-Weser-Bahn spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Kassel

Frankfurt am Main Taunusbahnhof

Taunus-Eisenbahn spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Wiesbaden

Frankfurt am Main Main-Neckar-Bahnhof

Main-Neckar-Bahn spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Heidelberg

Darmstadt

Main-Neckar-Bahn spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Heidelberg
Rhein-Main-Bahn spoorlijn van Wiesbaden over Mainz en Darmstadt naar Aschaffenburg
Riedbahn spoorlijn tussen Mannheim / Worms en Frankfurt am Main, vroeger ook naar Darmstadt
Odenwaldbahn spoorlijn tussen Darmstadt en Wiebelsbach
Eisenbahnmuseum Darmstadt-Kranichstein spoorwegmuseum Darmstadt-Kranichstein
Straßenbahn Darmstadt HEAG mobilo stadstram Darmstadt

Heppenheim (Bergstr)

Main-Neckar-Eisenbahn spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Heidelberg
Nibelungenbahn spoorlijn tussen Worms en Bensheim

Bensheim

Main-Neckar-Eisenbahn spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Heidelberg
Nibelungenbahn spoorlijn tussen Worms en Bensheim

Weinheim (Bergstr)

Main-Neckar-Eisenbahn spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Heidelberg
Weinheim - Worms spoorlijn tussen Weinheim en Worms
Oberrheinische Eisenbahn spoorlijn tussen Mannheim en Weinheim
Oberrheinische Eisenbahn spoorlijn tussen Heidelberg en Weinheim

Mannheim-Friedrichsfeld

Rheintalbahn spoorlijn tussen Mannheim Hbf en Basel Bad.bf
verlenging tot Schwetzingen

Mannheim

Main-Neckar-Eisenbahn spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Heidelberg
Rheintalbahn spoorlijn tussen Mannheim Hbf en Basel Bad.bf
Rheinbahn spoorlijn tussen Mannheim en Roeschwoog (Frankrijk)
Riedbahn spoorlijn tussen Mannheim / Worms en Frankfurt am Main, vroeger ook naar Darmstadt
Pfälzische Ludwigsbahn spoorlijn tussen Mannheim en Saarbrücken
Mainz – Ludwigshafen spoorlijn tussen Ludwigshafen en Mainz
HSL Rhein/Main – Rhein/Neckar spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Mannheim
HSL Mannheim – Stuttgart spoorlijn tussen Mannheim en Stuttgart
Rhein-Haardtbahn spoorlijn tussen Mannheim en Bad Dürkheim
Oberrheinische Eisenbahn spoorlijn tussen Mannheim en Heidelberg
Oberrheinische Eisenbahn spoorlijn tussen Mannheim en Weinheim
Oberrheinische Eisenbahn spoorlijn tussen Mannheim en Heddesheim
Mannheimer Verkehrs Verbund (MVV) stadstram in Mannheim/Ludwigshafen
Verkehrsbetriebe Ludwigshafen (VBL) stadstram in Ludwigshafen/Mannheim

Heidelberg

Oud station Heidelberg

Het station in Heidelberg werd in 1840 gebouwd als kopstation aan de spoorlijn naar Mannheim. Het station lag in de omgeving van de tegenwoordige Poststraße en Kurfürstenanlage. In 1846 volgde de spoorlijn naar Frankfurt am Main. In 1862 werd een doorgaande spoorlijn naar Heilbronn en Odenwald aangelegd.

Main-Neckar-Eisenbahn, spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Heidelberg
Baden-Kurpfalz-Bahn, spoorlijn tussen Heidelberg en Karlsruhe
- Rheintalbahn, spoorlijn tussen Mannheim Hbf en Basel Bad.bf
Elsenztalbahn, spoorlijn tussen Heidelberg over Sinsheim naar Bad Friedrichshall-Jagstfeld
Neckartalbahn, spoorlijn tussen Heidelberg over Eberbach en Mosbach naar Bad Friedrichshall-Jagstfeld
Heidelberg - Speyer, spoorlijn tussen Heidelberg en Speyer

Heidelberg Hbf

Door de Eerste en de Tweede Wereldoorlog werd rond 1955 begonnen met plannen voor een nieuw station in Heidelberg. Het nieuwe station werd aan de Willy-Brandt-Platz gebouwd en op 5 mei 1955 geopend door Bundespräsident Theodor Heuss. Het was de eerste nieuwbouw station van de Bundesrepublik.

Main-Neckar-Eisenbahn, spoorlijn tussen Frankfurt am Main en Heidelberg
- Rheintalbahn, spoorlijn tussen Mannheim Hbf en Basel Bad.bf
Elsenztalbahn, spoorlijn tussen Heidelberg over Sinsheim naar Bad Friedrichshall-Jagstfeld
Neckartalbahn, spoorlijn tussen Heidelberg over Eberbach en Mosbach naar Bad Friedrichshall-Jagstfeld
Heidelberg - Speyer, spoorlijn tussen Heidelberg en Speyer
Oberrheinische Eisenbahn spoorlijn tussen Heidelberg en Mannheim
Oberrheinische Eisenbahn spoorlijn tussen Heidelberg en Weinheim
Oberrheinische Eisenbahn spoorlijn tussen Heidelberg en Ketsch
Heidelberger Straßen- und Bergbahn (HSB) stadstram in Heidelberg

Spoorlijn Mannheim - Heidelberg

Het breedspoor traject van de Rheintalbahn met een spoorbreedte van 1600 mm tussen Mannheim Friedrichsfeld en Heidelberg werd tussen 1846 en 1855 voorzien van een derde rail met een spoorbreedte van 1435 mm ten behoeve van de Main-Neckar-Bahn tussen Frankfurt en Heidelberg / Mannheim. Naast het breedspoortraject met een spoorbreedte van 1600 mm tussen Mannheim en Mannheim Friedrichsfeld werd een apart treject met een spoorbreedte van 1435 mm ten behoeve van de Main-Neckar-Bahn aangelegd.

Parallel aan de Rheintalbahn werd door de Oberrheinische Eisenbahn een smalspoorlijn tussen Mannheim en Heidelberg aangelegd.

Elektrische tractie

Het traject werd in fases geëlektrificeerd met een spanning van 15.000 volt 16⅔ Hz wisselstroom.

Literatuur

Bernhard Hager, Aus der Geschichte der Main-Neckar-Bahn, in: Jahrbuch für Eisenbahngeschichte 36 (2004), S. 5–32.
Landesamt für Denkmalpflege Hessen (Hrsg.): Eisenbahn in Hessen. Eisenbahnenbauten- und strecken 1839–1939, 1. Auflage. Theiss Verlag, Stuttgart 2005, ISBN 3-8062-1917-6, Bd. 2.1, S. 50ff (Strecke 002).
Eisenbahnatlas Deutschland. Schweers + Wall, Aachen 2005, ISBN 3-89494-134-0.

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Main-Neckar-Eisenbahn op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.