TROS

TROS
Logo
Volledige naam Televisie Radio Omroep Stichting
Opgericht 4 november 1964
Opgeheven 6 september 2014
Doelgroep algemeen amusement
Leden 465.455 (1 april 2009)[1]
Land Vlag van Nederland Nederland
Televisiezender(s) NPO 1, 2, 3
Radiozender(s) NPO Radio 1, NPO Radio 2, NPO 3FM, NPO Radio 4, NPO Radio 5
Status A
Officiële website
Portaal  Portaalicoon   Media
De Dolly Dots bij Ren je rot (1980)
Te land, ter zee en in de lucht

De Omroepvereniging TROS was een Nederlandse omroep die deel uitmaakte van de publieke omroep. TROS was aanvankelijk een afkorting van Televisie & Radio Omroep Stichting, maar vanwege de regelgeving in het publieke bestel koos de omroep uiteindelijk de vereniging als rechtsvorm. Op 1 januari 2014 fuseerde de TROS met de AVRO tot AVROTROS. Sinds 7 september 2014 zenden alle programma's van beide omroepen uit onder de naam AVROTROS.

Geschiedenis

[bewerken | brontekst bewerken]

De TROS werd opgericht op 4 november 1964 door mr. Henri Minderop[2] als reactie op de invoering van de anti-REM-wet. Vanaf het REM-eiland had een piratenomroep, TV Noordzee, korte tijd televisieprogramma's uitgezonden van buiten de Nederlandse territoriale wateren. De overheid kon eerst niet optreden maar maakte hier door deze speciale wet toch een eind aan. Maar vele kijkers misten de leuke programma's. De "erfgenamen" van het REM-eiland sprongen daarop in. Zij wisten in korte tijd van aspirant-omroep via de C-status in 1967 en de B-status per 1 oktober 1971 uit te groeien tot een A-omroep op 1 oktober 1974.[3] Ze nam ook omroepsters van het REM-eiland over (onder anderen Mary Schuurman).

In het verzuilde omroepbestel, waarin de deelnemers alle in de jaren twintig waren ontstaan, was de komst van de TROS als een steen in de vijver. De nieuwe omroep ging niet uit van godsdienstige of politieke beginselen en wilde alleen de programma's brengen die de kijkers wilden zien.

De kijkers wilden vooral Amerikaanse series (De Man van Zes Miljoen, De Vrouw van Zes Miljoen, Falcon Crest, The A-Team) en luchtige programma's (Te Land, Ter Zee en in de Lucht, Op Volle Toeren, Bassie en Adriaan) zien, dat bleek al spoedig. En ook de oude omroepen gingen uit lijfsbehoud meer van zulke programma's uitzenden. Dit verschijnsel werd al snel vertrossing genoemd. Vooral in de jaren zeventig lag dit nogal onder vuur: sommigen vonden dat de oude omroepen niet moesten buigen voor een op plezier en gemak gerichte houding en "oppervlakkigheid" van de gemiddelde kijker en zich moesten (blijven) richten op educatie, cultuur, zingeving, met een politieke c.q. levensbeschouwelijke ondertoon. Dat paste immers bij hun oorsprong. De concurrentiestrijd was (behalve bij de Evangelische Omroep) echter sterker dan het principe.

De TROS stond in de jaren zeventig ook als "rechts" bekend. Dit kwam vooral door haar actualiteitenrubriek TROS Aktua met presentator Wibo van de Linde, die VVD-achtige standpunten in de ether bracht. Dat viel bij de grotendeels progressieve media niet goed, vooral toen bleek dat arbeiders -de traditionele achterban van de VARA- liever naar de ontspannende programma's van de TROS keken dan naar "hun" sociaaldemocratische omroep.

Ook op de radio deed de TROS het zeer goed. Op Hilversum 3 en later Radio 3 zond de TROS vanaf 3 oktober 1974 de hele dag op donderdag uit en dit was vanaf 3 oktober 1974 tot en met 28 november 1985 de best beluisterde dag op Hilversum 3 en vanaf 5 december 1985 ook op Radio 3, toen ook samen met de Veronica vrijdag de best beluisterde radio dagen van Nederland.

De Havermoutshow en vijftig pop of een envelop met dj Tom Mulder trokken vanaf mei 1979 tot en met juni 1988 gemiddeld 2,3 miljoen en respectievelijk meer dan 3,5 miljoen luisteraars. De Soulshow met dj Ferry Maat was vanaf 3 oktober 1974 tot en met 31 maart 1988 met gemiddeld meer dan 700.000 luisteraars, 14 jaar lang de best beluisterde koopavond. Ook de TROS Europarade, Polderpopparade, TROS Top 50 en vanaf 5 december 1985 de Nationale Hitparade, werden zeer dicht beluisterd.

Bekende TROS diskjockeys uit de jaren zeventig en jaren tachtig waren Hugo van Gelderen, Ad Roland, Peter van Dam, Wim van Putten, Kas van Iersel, Erik de Zwart, Karel van Cooten, Peter Teekamp, Rob van Someren, Daniel Dekker, Martijn Krabbé, Tom Mulder en Ferry Maat. Op de andere publieke zenders waren presentatoren zoals Wim Bosboom, Ellen Brusse, Ron Brandsteder en Gerard de Vries te horen.

Vanaf zondag 4 oktober 1992 zond de TROS uit op de nieuwe uitzenddag zondag op het vernieuwde Radio 3 en wegens het vertrek van Veronica uit het publieke bestel per 1 september 1995, verhuisde de vaste uitzenddag van de TROS per 2 september 1995 naar de zaterdag (De zinderende zaterdag). Dit duurde voort tot en met september 2003, toen er een nieuwe programmering in het weekeinde kwam op vanaf dan 3FM.

Eind jaren 1980 was TROS betrokken bij een mislukte eerste poging voor commerciële televisie in samenwerking met twee andere omroepen en vier uitgeversorganisaties onder de naam ATV/EPTV. TROS werkte in 1989 vervolgens samen met Joop van den Ende voor zijn zender TV10 die vanwege de Nederlandse regeling geen doorgang vond.

In 2004 werd het 40-jarig jubileum gevierd. De TROS brengt twee televisiegidsen uit: TrosKompas en TV-krant.

Toen het huidige publiekeomroepbestel in 2004 onder vuur lag, dreigde de TROS commercieel te worden, met een Vlaamse partner (VTM), maar zag hier in december 2004 van af. In 2005 kwamen er echter nieuwe geruchten dat de TROS toch nog op zoek was naar een commercieel alternatief, nu met SBS Broadcasting, dat in Nederland de zenders SBS6, Net5 en Veronica exploiteert.

Op 6 mei 2011 werd bekend dat AVRO en TROS een fusie onderzoeken, dit naar aanleiding van kabinetsplannen om het aantal publieke omroepen te verminderen. Beide omroepbedrijven fuseerden uiteindelijk op 1 januari 2014, maar de losse merknamen bleven overeind. Nieuwe titels werden vanaf dat moment uitgebracht onder de merknaam AVROTROS. Na de feestelijkheden op zaterdag 6 september 2014 in het kader van '50 Jaar TROS', is de fusieomroep definitief verdergaan onder de nieuwe merknaam AVROTROS en verdwenen de logo's en afzonderlijke merknamen AVRO en TROS.[4]

Bestuurders

[bewerken | brontekst bewerken]

Oprichter was de Haagse advocaat en procureur mr. H.J. (Henri) Minderop. Hij benoemde Mr. J.M. (Joop) Landré tot Algemeen Directeur. Henri Minderop was bestuursvoorzitter tot 1994. Karel van Doodewaerd was daarna tot 16 november 2006 voorzitter, maar stapte op na slepende conflicten met het personeel. Deze conflicten ontstonden ook door een verschil van mening over de koers van de TROS en over het inhuren van 'onafhankelijke' buitenstaanders.

Slagzinnen van de TROS

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Zij zijn groot en wij zijn klein. (Uitspraak met de stem van Calimero in de begintijd toen de TROS nog C-omroep was en nog moest groeien naar B- en A-omroep.)
  • De TROS is er voor u.
  • Het zijn de programma's die het hem doen.
  • Je moet bij de TROS zijn.
  • Doe mee met de makers, kom bij de TROS.
  • De grootste familie van Nederland.
  • De muzikaalste familie van Nederland.
  • De vrolijkste familie van Nederland.
  • Samen Thuis Samen TROS.

Televisie

[bewerken | brontekst bewerken]

Omroepers/omroepsters

[bewerken | brontekst bewerken]

op chronologische volgorde

Presentatoren

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Lijst van presentatoren van de TROS voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Programma's

[bewerken | brontekst bewerken]

op alfabetische volgorde
(de programma's beginnend met TROS staan gerangschikt op hun eigen naam)

Vlaamse televisieprogramma's

[bewerken | brontekst bewerken]

De meeste Vlaamse televisieprogramma's die door de TROS werden uitgezonden, zoals Samson & Gert, zijn geproduceerd door Studio 100. Programma's met een * hebben in Nederland een eigen versie.

op alfabetische volgorde

Radioprogramma's

[bewerken | brontekst bewerken]

op alfabetische volgorde
(de programma's beginnend met TROS staan gerangschikt op hun eigen naam)

Enkele programma's gingen mee naar de fusieomroep AVROTROS.

Zie de categorie TROS van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.