Trimethyloxoniumtetrafluorboraat

Trimethyloxoniumtetrafluorboraat
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van trimethyloxoniumtetrafluorboraat
Structuurformule van trimethyloxoniumtetrafluorboraat
Algemeen
Molecuul­formule (CH3)3OBF4
IUPAC-naam trimethyloxidanium tetrafluorboraat
Andere namen Meerweinreagens, Meerweins zout
Molmassa 147,907573 g/mol
SMILES
[B-](F)(F)(F)F.C[O+](C)C
InChI
1S/C3H9O.BF4/c1-4(2)3;2-1(3,4)5/h1-3H3;/q+1;-1
CAS-nummer 420-37-1
EG-nummer 206-994-4
PubChem 2735153
Wikidata Q204202
Vergelijkbaar met tri-ethyloxoniumtetrafluorboraat
Waarschuwingen en veiligheids­maatregelen
Corrosief
Gevaar
H-zinnen H314
EUH-zinnen geen
P-zinnen P280 - P305+P351+P338 - P310
Fysische eigenschappen
Aggregatie­toestand vast
Kleur wit
Sublimatiepunt 202-203 °C
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Trimethyloxoniumtetrafluorboraat is een organische verbinding met als brutoformule (CH3)3OBF4. De stof wordt ook wel Meerweins zout genoemd, naar de Duitse scheikundige Hans Meerwein (1879-1965), die trialkyloxoniumzouten (die samen ook Meerweins zouten worden genoemd) ontdekte en bestudeerde.[1] De zuivere stof komt voor als een witte vaste stof, die zeer hevig reageert met water. Trimethyloxoniumtetrafluorboraat is een zeer sterk elektrofiel reagens en kent diverse toepassingen in de organische chemie.

De reactie van dimethylether met methyljodide levert de oxoniumverbinding trimethyloxoniumjodide. Dit wordt in situ met zilvertetrafluorboraat omgezet in trimethyloxoniumtetrafluorboraat:[2]

Deze reactie berust op het neerslaan van zilverjodide.

Alternatieve syntheseroutes zijn de reactie van tri-ethyloxoniumtetrafluorboraat met dimethylether, gepubliceerd door Hans Meerwein,[3] en de reactie tussen boortrifluoride, epichloorhydrine en dimethylether, gepubliceerd door T.J. Curphey.[4]

Eigenschappen en reacties

[bewerken | brontekst bewerken]

Trimethyloxoniumtetrafluorboraat is een kleurloze of witte vaste stof, die bij 202-203°C sublimeert. Ze reageert hevig met water, waarbij ze ontleedt tot dimethylether, methanol en tetrafluorboorzuur:

Trimethyloxoniumtetrafluorboraat is een zeer reactief methyleringsreagens. Het wordt onder meer gebruikt bij de synthese van Fischer-carbenen. Een intermediaire lithiumverbinding wordt hierbij met behulp van trimethyloxoniumtetrafluorboraat gemethyleerd tot het Fischer-carbeen:

In bovenstaande structuur stelt M een overgangsmetaal voor, zoals chroom; Ln zijn liganden.

Toxicologie en veiligheid

[bewerken | brontekst bewerken]

Trimethyloxoniumtetrafluorboraat is een corrosieve stof, die brandwonden veroorzaakt. Ze is zeer schadelijk voor de slijmvliezen en de bovenste luchtwegen.

  • (en) MSDS van trimethyloxoniumtetrafluorboraat