Volvo Amazon

Volvo Amazon
	Links: 1967 P130-(121) Rechts: 1963 P220-(122S)
Modellen	P120, P130, P220
Productiejaren	1956-70
Productieaantal	667.341
Uitvoeringen	121, 122 S, 123 GT en Favorit.
Voorganger	Volvo PV444 en Volvo PV544
Opvolger	Volvo 100-serie
Portaal	Auto

De Volvo Amazon is een personenauto die van 1956 tot 1970 werd geproduceerd door Volvo Car Corporation.

Geschiedenis

De Volvo Amazon werd ontworpen door Jan Wilsgaard en werd voorgesteld aan het publiek op 1 september 1956, maar de levering kwam pas op gang in maart 1957. Hij was bedoeld als opvolger van de populaire Volvo PV444, maar bleek daarvoor te duur. De PV444 had een reputatie als goedkope "volksauto" en werd daarom vervangen door een "tussenmodel", de PV544. In oktober 1965 verscheen de "Favorit", een "uitgeklede versie" van de Amazon, die uiteindelijk alsnog de PV544 zou vervangen.

Passieve veiligheid stond (en staat nog altijd) hoog in het vaandel bij Volvo en de Amazon was, samen met de PV544, een van de eerste auto's die standaard werden geleverd met 3-puntsveiligheidsgordels en een bekleed dashboard. De auto staat bekend als erg betrouwbaar en sterk. Van de 297.000 exemplaren die in Zweden werden verkocht zijn er nog 35.000 geregistreerd, en men vermoedt dat er daarvan nog zo'n 15.000 dagelijks worden gebruikt.^[1] De productie werd beëindigd in 1970, toen het model werd afgelost door de al enkele jaren eerder geïntroduceerde Volvo 140-serie. Vanaf 1961 werden mechanische delen van de Amazon, zoals motor, versnellingsbak en assen, alsmede de gemodificeerde bodemplaat, toegepast voor het sportmodel van Volvo, de Volvo P1800.

Naam, modellen en type(n)

Volvo gebruikte op de Zweedse thuismarkt aanvankelijk de aanduiding Amason en wilde de exportversie Amazon noemen. Oorspronkelijk werd het eerste model aangeduid met het model-nummer P1200, later werd dit P120A. Omdat de Duitse bromfietsenfabrikant Kreidler de naam Amazone al had geregistreerd, mocht Volvo de naam buiten Scandinavië niet gebruiken. De auto's, die bestemd waren voor de export, werden daarom officieel door de fabriek aangeduid met drie model-nummers, P120, P130 en P220, die leverbaar waren in 4 verschillende uitvoering-nummers, 121, 122S,^[2] 123GT en 'Favorit'. In de praktijk bleken de bovenstaande typeaanduidingen omslachtig en werden deze auto's door het publiek wereldwijd gewoon resp. Amazon^[3] en Amazon Kombi genoemd, de "rechten" van Kreidler ten spijt. Bovenstaand kan een wat verwarrend beeld geven omdat de uitvoeringnummers niet per definitie gekoppeld zijn aan de modelnummers, maar er wel op lijken. Daartoe hieronder een verduidelijking van de gevoerde modellen, en de leverbare uitvoeringen.

Modelnr.	Carrosserie	Uitvoering	Omschrijving
P120	4-deurs sedan	121 122S	Basisuitvoering Sportieve uitvoering
P130	2-deurs coach	121 122S 123GT 'Favorit'	Basisuitvoering Sportieve uitvoering Extra luxe en sportief Extra sobere uitvoering
P 220	4-deurs-Kombi (=stationwagen)	121 122S	Basisuitvoering Sportieve uitvoering

Emblemen

Overzicht van type emblemen
Aanduiding:	Plaatsing:	Beschrijving:
Volvo Amazon, Volvo 121 of Volvo 122S	Beide voorspatborden (boven de sierlijst)	Volvo Amazon, Volvo 121 of Volvo 122S, uitgevoerd in schrijfletters. Van 1957 tot 1964 en alleen op de auto's bestemd voor de Zweedse thuismarkt werd de naam Amazon geplaatst, omdat in de rest van Europa, Kreidler de naam Amazone gedeponeerd had als handelsmerk.
121	Beide voorspatborden. (onder de sierlijst)	Het 121-embleem geeft aan dat het de standaarduitvoering betreft met een motor met één carburateur. Dus de B16A, B18A of de B20A. Dit geldt voor alle modellen van na 1964: de P120, P130 en de P220. In Amerika en Canada was de 121 niet leverbaar.
122S	Beide voorspatborden. (onder de sierlijst)	Het 122S-embleem geeft aan dat de auto is voorzien van een motor met twee carburateurs. Dus de B16B, B18D of B20B motoren. Dit geldt voor alle modellen van na 1964: de P120, P130 en de P220. In Amerika en Canada is de Amazon alleen geleverd met twee carburateurs.
123GT	Rechts op de achterklep.	Dit embleem zit op de 2-deurscarrosserie (P130) voorzien van: de hogecompressie-B18B-motor, M41 4-versnellingsbak met overdrive, compleet verstelbare rugleuningen, extra schijnwerpers aan de voorzijde, spiegels op de spatborden, speciaal sportstuur, dashboard met aflegbakje en toerenteller. Hiervan zijn er ongeveer 5.000 exemplaren gemaakt in 1967 en 1968.
Canadian	Rechts op de achterklep.	Embleem dat aangeeft dat de auto geproduceerd is in de fabriek in Halifax, Canada.
Overdrive	Rechts op de achterklep.	Embleem dat aangeeft dat de auto dat de auto is voorzien van de M41 4-versnellingsbak met overdrive.
Automatic	Rechts op de achterklep.	Embleem dat aangeeft dat de auto is voorzien van de automatische versnellingsbak Borg Warner 35.
B18	Rechts op de achterklep en/of ook wel in de grille.	Een embleem dat alleen in de jaren 1962-1964 is gebruikt en aangeeft dat de auto is voorzien van een B18-motor.
B20	In de grille.	Embleem dat aangeeft dat de auto is voorzien van de B20-motor. Deze aanduiding komt alleen voor in 1969 en 1970.

Techniek

De 121 basisversie kwam uit met een B16-motor. Na 1961 werd dit een B18-motor.
De 122S die in 1959 uitkwam, is voorzien van dubbele carburateurs en is feitelijk een "opgevoerde" 121.
De 123GT heeft een B18B-motor en is standaard onder meer voorzien van een aan de versnellingsbak gemonteerde extra versnelling, een zogenaamde overdrive die elektrohydraulisch geschakeld wordt. Deze overdrive wordt geproduceerd door de firma Laycock de Normanville uit Engeland.
Het onderscheid in vermogen van de A-, B- en D-motoren wordt in hoofdzaak bereikt door de toepassing van 1 of 2 carburateurs, andere nokkenassen en het verschil in de compressieverhouding.

Motoren^[4]

Alle motoren zijn vloeistofgekoelde, 4-cilinder lijnmotoren voorzien van kopkleppen, bediend door een onderliggende nokkenas door middel van stoterstangen.
Typenr.	Cilinderinhoud:	Max. vermogen DIN:	Max. koppel DIN:	Max. vermogen SAE:	Max. koppel SAE:	Periode:
B16A	1580 cm³	60 pk bij 4500 toeren^min.	113 Nm bij 2500 toeren^min.	66 pk bij 4500 toeren^min.	118 Nm bij 2500 toeren^min.	Van: 10-1956 Tot: 07-1961
B16B	1580 cm³	76 pk bij 5500 toeren^min.	115 Nm bij 3300 toeren^min.	85 pk bij 5500 toeren^min.	120 Nm bij 3500 toeren^min.	Van: 10-1956 Tot: 07-1961
B18A	1780 cm³	75 pk bij 4700 toeren^min.	145 Nm bij 2300 toeren^min.	85 pk bij 5000 toeren^min.	150 Nm bij 3000 toeren^min.	Van: 08-1961 Tot: 07-1968
B18B	1780 cm³	100 pk bij 5000 toeren^min.	148 Nm bij 3500 toeren^min.	115 pk bij 6000 toeren^min.	155 Nm bij 4000 toeren^min.	Van: 08-1961 Tot: 07-1968
B18D	1780 cm³	80 pk bij 5000 toeren^min.	140 Nm bij 3000 toeren^min.	90 pk bij 5000 toeren^min.	145 Nm bij 3500 toeren^min.	Van: 08-1961 Tot: 07-1967
B20A	1986 cm³	82 pk bij 4700 toeren^min.	160 Nm bij 2300 toeren^min.	90 pk bij 4800 toeren^min.	165 Nm bij3000 toeren^min.	Van: 08-1968 Tot: 07-1970
B20B	1986 cm³	100 pk bij 5500 toeren^min.	155 Nm bij 3500 toeren^min.	118 pk bij 5800 toeren^min.	170 Nm bij 3500 toeren^min.	Van: 08-1968 Tot: 07-1970

Versnellingsbakken

Typenr.	Aantal versnellingen	Periode
H6	3 versnellingen, gedeeltelijk gesynchroniseerd (1e versn. niet)	Vanaf 10-1956 t/m 01-1958
M4	4 versnellingen, volledig gesynchroniseerd	Vanaf 01-1958 t/m 07-1960
M30	3 versnellingen, volledig gesynchroniseerd	Vanaf 07-1960
M31	3 versnellingen, volledig gesynchroniseerd met overdrive	Vanaf 07-1960 (als optie leverbaar)
M40	4 versnellingen, volledig gesynchroniseerd	Vanaf 07-1960
M41	4 versnellingen, volledig gesynchroniseerd met overdrive.	Vanaf 07-1960 (als optie leverbaar en standaard op 123 GT)
BW35:	3 versnellingen, Automatische versnellingsbak	Vanaf 08-1963 (alleen als optie leverbaar)

Modelcodes en productieaantallen

Gegevens over de productie en de geproduceerde aantallen per type.

Bij de jaarlijkse aanpassingen aan de modellen werd aan de modelnummers een (code) letter toegevoegd volgens onderstaand schema. Deze letter is terug te vinden als laatste letter in het chassisnummer en dient intern in de Volvo organisatie ter onderscheiding van de modellen.
Bij aankoop van de auto kan men via deze letter in het chassisnummer, het bouwjaar en de uitvoering controleren.
De belettering van de P120 loopt, als gevolg van het feit dat deze van 1956 tot 1961 het enige model was, niet parallel aan die van de P130 en P220. Pas in 1967 werd dit omwille van de duidelijkheid gelijkgetrokken.

Modeljaar:	Modelnummer en codeletter:			Aantal:
	P120	P130	P220
1956 tot 1958	A (aka P1200)	Nog niet in productie	Nog niet in productie	5.202 st.
1958 tot 1961	B	Nog niet in productie	Nog niet in productie	49.215 st.
1961	D	Nog niet in productie	Nog niet in productie	29.900 st.
1962	E	A	A	40.398 st.
1963	F	B	B	63.575 st.
1964	G	D	D	80.675 st.
1965	K	E	E	98.650 st.
1966	L	F	F	119.000 st.
1967	M	M	M	89.310 st.
1968	Uit productie	P	P	41.100 st.
1969	Uit productie	S	S	30.397 st.
1970	Uit productie	T	Uit productie	19.919 st.
Totalen per type:	P120 en 130: 594.144 st.		P220: 73.197 st.^[5]	Totaal alle typen: 667.341 st.

Aanpassingen per modelcode/per productiejaar^[6]

P120A (juli 1956 - januari 1958, geïntroduceerd als P1200)
A model wordt geïntroduceerd met standaard o.a.:	Bijzonderheden:
B16A-motor	Nieuw geïntroduceerd
Versnellingsbak type H6 (3-versnellingen, half gesynchroniseerd)	Uit PV444
6 volt elektrisch systeem.
Bekleed instrumentenpaneel.
Bevestigingspunten voor veiligheidsgordels vóór.
Tweedelige kentekenverlichting
Metallic lak	Als optie te bestellen
Productieaantal: 5.202 st.
P120B (februari 1958 - juli 1960)
Aanpassing:	Bijzonderheden:
Introductie nieuwe uitvoering: Amazon Sport met B16B-motor.	Buiten Zweden 122S genaamd
M4 versnellingsbak wordt leverbaar	Als optie op het basismodel
M4 versnellingsbak wordt leverbaar	Standaard op 122S.
Kentekenverlichting uit één geheel
M4 versnellingsbak standaard op alle uitvoeringen	In augustus 1958
Modificatie aan de remmen
Modificatie aan de verwarming
Tweepunts-veiligheidsgordels vóór standaard
Politie Zweden kiest de 122S-uitvoering als dienstauto	Met extra uitrusting
De export van alle modellen begint.
Productieaantal: 49.215 st.
P120D (augustus 1960 - juli 1961)
Aanpassing:	Bijzonderheden:
Nieuwe versnellingsbakken	M30, M40, M31 en M41
Nieuwe voorstoelen
Grotere achterbank
Laatste jaar met metallic lak
Productieaantal: 29.900 st.
P120E / P130A / P220A (augustus 1961 - juli 1962)
Aanpassing:	Bijzonderheden:
B18D-motor standaard in Amazon 122S	80 pk (DIN)
B18B-motor van de P1800 als optie leverbaar in Amazon 122S	100 pk (DIN)
122S krijgt schijfremmen vóór
12 volt elektrisch systeem
Asymmetrisch dimlicht
Nieuw voorfront + grille
In oktober 1961 2-deurscoach geïntroduceerd (P130)
In februari 1962 Kombi (Stationwagen) geïntroduceerd (P220)	Voorzien van 2-delige achterklep; de ruit scharniert omhoog en het onderste deel omlaag waarbij de kentekenplaat scharniert zodat met open klep kan worden gereden.
Productieaantal: 40.398 st.
P120F / P130B / P220B (augustus 1962 - juli 1963)
Aanpassing:	Bijzonderheden:
Versterkte carrosseriestructuur
Verbeterde roestbescherming
Automatisch achteruitrijlicht wordt standaard op P220
Start assemblage in Halifax, Canada
Productieaantal: 63.575 st.
P120G / P130D / P220D (augustus 1963 - juli 1964)
Aanpassing:	Bijzonderheden:
Achterlichten met achteruitrijlicht	voorheen alleen standaard op P220
Nieuw handvat/kentekenverlichting op kofferdeksel
Nieuwe hemelbekleding
Automaat wordt leverbaar als optie op P120/130
Stationcar (P220) nu ook leverbaar als 122S
Productieaantal: 80.675 st.
P120K / P130E / P220E (augustus 1964 - juli 1965)
Aanpassing:	Bijzonderheden:
Schijfremmen op voorwielen standaard op alle modellen
Stationwagen krijgt standaard rembekrachtiging
Nieuwe voorstoelen
Vinyl bekleding standaard
Wijziging voorfront + grille
Wijziging velgen en wieldoppen
Gewijzigde emblemen
Start assemblage in fabriek te Gent, België
Productieaantal: 98.650 st.
P120L / P130F / P220F (augustus 1965 - juli 1966)
Aanpassing:	Bijzonderheden:
Verhoging van het motorvermogen van de B18D
In oktober 1965 wordt het instapmodel Favorit geïntroduceerd als vervanger voor de Volvo PV544	De "Favorit" is altijd een P130 (2-deurs) en heeft:
	B18A-motor
	3-versnellingsbak
	Vereenvoudigd interieur
	Minder chroomdelen exterieur
	Beperkt aantal carrosseriekleuren
	Alleen rode interieurbekleding
Productieaantal: 119.000 st.
P120M / P130M / P220M (augustus 1966 - juli 1967)
Aanpassing:	Bijzonderheden:
Verhoging van het motorvermogen van de B18A en B18D.
Gesloten koelsysteem met expansievat.
Gemodificeerde koppeling
Gemodificeerde achteras bevestiging
Wijziging voorfront + grille.
123GT-uitvoering wordt geïntroduceerd	De 123GT is altijd een P130 (2-deurs) en heeft standaard:
	B18B-motor
	Wisselstroomdynamo
	Overdrive
	2 achteruitkijkspiegels op de voorspatborden
	2 extra schijnwerpers (1 ver- en 1 breedstraler)
	Toerenteller
	Sportstuur
	Chroomringen op de velgen
	Chroom uitlaatsierstuk
	Slaapstoelen
	Verlichting in motor- en bagageruimte
	Radiaalbanden
	Aflegbakje op het dashboard
Eind van 1966 stopt de fabrikage van de P120 en worden alleen nog de P130 en de P220 gebouwd
Productieaantal: 89.310 st.
P130P / P220P (augustus 1967 - juli 1968)
Aanpassing:	Bijzonderheden:
De B18D-motor in de 122S wordt vervangen door B18B-motor
Nieuw veiligheidsstuur (vlinderstuur)
Gedeelde stuurkolom
Rembekrachtiging standaard op alle uitvoeringen
Productieaantal: 41.100 st.
P130S / P220S (augustus 1968 - juli 1969)
Aanpassing:	Bijzonderheden:
B20-motor	Alleen voor P130
2- krings remsysteem	Alleen voor P130
Wisselstroom dynamo op alle uitvoeringen
Vereenvoudigingen op P130:	Geen kaartenvakken op de deuren
	Minder chroom exterieur
	Hoedenplank in karton uitgevoerd
Laatste jaar voor de P220 (stationwagen)
Productieaantal: 30.397 st.
P130T (Periode: augustus 1969 - juli 1970)
Aanpassing:	Bijzonderheden:
Hoofdsteunen op voorstoelen
Veiligheidsgordels achter standaard	Alleen in Zweden
3 juli 1970 rolt de laatste Amazon van de band	In Zweden
Leveranties van onderdelen naar assemblagefabrieken in het buitenland gaan door tot einde 1970.	De laatste ca. 230 Amazons worden geassembleerd in Durban, SA, in de 2e helft van 1970. De laatste Amazon rolt daar uit de fabriek op 18 december 1970: een beige 122S met B20-motor. Deze Amazons staan geregistreerd als 1971-model.
Productieaantal: 19.919 st.

Assemblage in Nederland^[7]

Doordat geen export van Volvo's plaatsvond naar Nederland, werd in opdracht van Niham B.V. in Den Haag de assemblage aan Beijnes in Beverwijk de opdracht verstrekt tot assemblage van de typen PV544 (kattenrug) en P121 (Amazon). De productie van beide typen liep van 1958 tot 1962. Het totale productieaantal bedroeg 1044 stuks.
Kenmerkend voor de in Nederland geproduceerde typen zijn de autoruiten (behalve de ventilatieruitjes) met de vermelding 'Securit Amsterdam', Nederlandse autobanden en accu's. Voorts staat op het typeplaatje het typenummer met als een na laatste cijfer een 9.

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Volvo Amazon op de Zweedstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

↑ Peildatum 2008
↑ In Zweden "Sport" genoemd.
↑ Hierbij één kanttekening: de van oorsprong Zweedse naam is Amazon, zonder de "e", maar in de volksmond wordt ook wel de aanduiding Amazone gebruikt.
↑ Gegevens ontleend aan: Vraagbaak voor uw Volvo, P. Olyslager, Kosmos-Z&K uitgevers, Utrecht 1963
↑ Vanwege de inzet als (meestal) bedrijfswagen en het lage productieaantal zijn er van de Kombi nog maar weinig over. Het is als gevolg daarvan een zeer gezochte Amazon.
↑ Dit is slechts een opsomming van de meest ingrijpende veranderingen
↑ * [1] Assemblagebedrijven (beschrijvingen): Beijnes, Haarlem; Stichting Conam

Zie de categorie Volvo Amazon van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Peildatum 2008

[2] In Zweden "Sport" genoemd.

[3] Hierbij één kanttekening: de van oorsprong Zweedse naam is Amazon, zonder de "e", maar in de volksmond wordt ook wel de aanduiding Amazone gebruikt.

[4] Gegevens ontleend aan: Vraagbaak voor uw Volvo, P. Olyslager, Kosmos-Z&K uitgevers, Utrecht 1963

[5] Vanwege de inzet als (meestal) bedrijfswagen en het lage productieaantal zijn er van de Kombi nog maar weinig over. Het is als gevolg daarvan een zeer gezochte Amazon.

[6] Dit is slechts een opsomming van de meest ingrijpende veranderingen

[7] * [1] Assemblagebedrijven (beschrijvingen): Beijnes, Haarlem; Stichting Conam

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]