Voorstadstrein van Matsuyama

Voorstadstrein van Matsuyama
Voorstadstrein van Matsuyama
Basisgegevens
Locatie Matsuyama, Ehime, Shikoku, Japan
Vervoerssysteem Voorstadstrein
Startdatum 28 oktober 1888
Lengte trajecten 33,9 km
Aantal lijnen 3
Aantal stations 35 haltes
Spoorwijdte kaapspoor 1.067 mm
Uitvoerder(s) Iyotetsu
Netwerkkaart
Netwerkkaart van de Voorstadstrein van Matsuyama
Portaal  Portaalicoon   Openbaar vervoer

De voorstadstreinen van Matsuyama verzorgen samen met de tram en het busnet het openbaar vervoer in en rond de Japanse stad Matsuyama, hoofdstad van de prefectuur Ehime.

De voorstadstreinen worden uitgebaat door het privébedrijf Iyo Tetsudō K.K. (伊予鉄道株式会社) of afgekort Iyotetsu (伊予鉄).

Het net telt drie radiale lijnen die convergeren in het zogenaamde stadsstation van Matsuyama dat op circa 1,3  km afstand ligt van het door de Japanse spoorwegen (JR) bediende station.

Kleur Lijn Japans Bestemming Lengte Aantal stations
Takahama-lijn 高浜線 Takahama - Matsuyama stadsstation 9,4 km 10
Yokogawara-lijn 横河原線 Yokogawara - Matsuyama stadsstation 13,2 km 15
Gunchū-lijn 郡中線 Haven van Gunchū - Matsuyama stadsstation 11,3 km 12

Het bedrijf Iyotetsu werd opgericht op 14 september 1887 en opende de Takahama-lijn op 28 oktober 1888. Dit was meteen de eerste spoorlijn op het eiland Shikoku en de derde in Japan die door een privé-operator werd ingericht. Iyotetsu verwijst naar de naam van de voormalige provincie Iyo.

Vanaf 1911 werd Iyotetsu ook de uitbater van de stadstram van Matsuyama. Vanaf dan kreeg de stadstram dezelfde spoorwijdte als die van de meeste treinen in Japan (en dus ook de voorstadstreinen van Matsuyama), namelijk kaapspoor (1067 mm).

Takahama-lijn

[bewerken | brontekst bewerken]
Gelijkgrondse kruising ter hoogte van station Ōtemachi tussen de Takahama-lijn en de stadstram

Deze 9,4 km lange lijn opende in 1888 op een spoorwijdte van 762 mm. In 1931 werd de lijn heraangelegd naar kaapspoor en geëlektrificeerd op 600 V=. Dit bleef door de jaren ongewijzigd in tegenstelling tot de Yokogawara- en Gunchū-lijnen waar de spanning van de bovenleiding verhoogd werd tot 750 V.

De lijn die de verbinding vormt tussen de havenplaats Mitsuhama en het stadsstation van Matsuyama, is dubbelsporig behalve voor het traject tussen het station Baishinji en het eindpunt. Er bestaan plannen om de Takahama-lijn met één halte te verlengen tot aan de ferryhaven van Matsuyama waar veerboten aanmeren van en naar Hiroshima, Kure en andere bestemmingen. Deze ferryhaven wordt thans bediend door een aansluitende bus. Op deze lijn geldt een maximumsnelheid van 60 km/uur.

De ritten op deze lijn gaan in het stadsstation meestal over naar de Yokogawara-lijn. Overdag in de week geldt een kwartierdienst.

De stations zijn naar Japanse gewoonte genummerd. Op deze lijn loopt de nummering van IY01 tot IY10. Het nummer IY00 is voorbehouden voor het geplande station aan de veerhaven.

Ter hoogte van het station, kruist de Takahama-lijn gelijkgronds met de stadstram. Dit is de enige bestaande gelijkgrondse spoorweg-/tramkruising van Japan.

Nummer Naam[1] Afstand (km) Overstapmogelijkheden
IY00 Matsuyama Tourist Port 松山観光港 - Veerverbindingen onder meer naar de Kutsuna-eilanden en Kure
IY01 Takahama 高浜 0,0
IY02 Baishinji 梅津寺 1,2
IY03 Minatoyama 港山 2,0
IY04 Mitsu 三津 3,0
IY05 Yamanishi 山西 4,0
IY06 Nishi-Kinuyama 西衣山 5,1
IY07 Kinuyama 衣山 6,0
IY08 Komachi 古町 7,6 Tram van Matsuyama lijnen en
IY09 Ōtemachi 大手町 8,5 Tram van Matsuyama lijnen , en
IY10 Matsuyama City 松山市 9,4 Yokogawara-lijn (doorgaande dienst) en Gunchū-lijn - Tram van Matsuyama lijnen , en

Yokogawara-lijn

[bewerken | brontekst bewerken]

Deze 13,2 km lange lijn opende op 7 mei 1893 op een spoorwijdte van 762mm en werd in 1931 omgebouwd naar kaapspoor. De stoomlocomotieven maakten in 1954 plaats voor dieseltractie en in 1967 werd de lijn geëlektrificeerd op 750 V gelijkstroom. Een doorgaande verbinding met de Takahama-lijn begon in 1981.

De lijn verbindt Matsuyama met Tōon en rijdt vanaf het stadscentrum oostwaarts tot het eindstation Yokogawara.

De lijn telt 15 stations en is over de volledige lengte enkelspoor, weliswaar met kruisingsmogelijkheden in een aantal stations. De treinen rijden om het kwartier en zetten hun rit meestal verder naar de Takahama-lijn.

Nummer Naam Afstand (km) Overstapmogelijkheden Locatie
IY10 Matsuyama City 松山市 0,0 Takahama-lijn (doorgaande dienst) en Gunchū-lijn - Tram van Matsuyama lijnen , en Matsuyama
IY11 Ishitegawakoen 石手川公園 0,8
IY12 Iyotachibana いよ立花 1,4
IY13 Fukuonji 福音寺 2,9
IY14 Kita-Kume 北久米 3,9
IY15 Kume 久米 4,5
IY16 Takanoko 鷹ノ子 5,6
IY17 Hirai 平井駅 6,9
IY18 Umenomoto 梅本 8,2
IY19 Ushibuchi-Danchi-Mae 牛渕団地前 9,0 Tōon
IY20 Ushibuchi 牛渕 10,0
IY21 Tanokubo 田窪 10,9
IY22 Minara 見奈良 11,6
IY23 Aidai Igakubu-Minamiguchi 愛大医学部南口 12,4
IY24 Yokogawara 横河原 13,6

De oorspronkelijk 10,7 km lange lijn werd op 4 juli 1896 met een spoorwijdte van 762mm in dienst genomen door de Zuid-Iyo spoorweg. Door een fusie nam Iyotetsu de lijn in 1900 over. In 1937 onderging ook deze lijn een wijziging van de spoorwijdte naar kaapspoor. In 1939 volgde een lijnverlenging over 600m tot Gunchuko, waardoor een overstapmogelijkheid werd gecreëerd naar het JR-station Iyo (vandaag de dag: Iyoshi) op de Yosan-lijn. In 1950 werd de lijn middels een bovenleiding geëlektrificeerd op 600 V= en in 1976 verhoogde men de bovenleidingsspanning tot 750 V=. Een centrale verkeersleiding zorgt sinds 1993 voor een beveiligd beheer. De lijn is enkelsporig op enkele kruisingsplaatsen na.

De Gunchū-lijn die Matsuyama met Iyo verbindt, vertrekt eveneens in het stadsstation van Matsuyama en eindigt in het station van Gunchū-haven.

Nummer Naam Afstand (km) Overstapmogelijkheden Locatie
IY10 Matsuyama City 松山市 0,0 Takahama- en Yokogawara-lijn - Tram van Matsuyama lijnen , en Matsuyama
IY25 Dobashi 土橋 0,7
IY26 Doida 土居田 2,2
IY27 Yōgo 余戸 3,5
IY28 Kamata 鎌田 4,2
IY29 Okada 岡田 5,6 Masaki
IY30 Koizumi 古泉 6,6
IY31 Masaki 松前駅 7,9
IY32 Jizōmachi 地蔵町 8,6
IY33 Shinkawa 新川 9,5 Iyo
IY34 Gunchū 郡中 10,7
IY35 Gunchū Port 郡中港 11,3 Shikoku Railway Company - Yosan-lijn (via station Iyoshi)

Voormalige aansluitende lijn

[bewerken | brontekst bewerken]

Een 4,4 km lange zijlijn met een spoorwijdte van 762mm opende in 1896 tussen Iyotachibana (op de Yokogawara-lijn) en Morimatsu. De lijn werd in 1931 herbouwd tot kaapspoor maar in 1965 volgde de sluiting.

Rollend materieel

[bewerken | brontekst bewerken]

Het net wordt geëxploiteerd met drie types twee- en drieledige elektrische treinstellen.

Type Aantal Nummers Opmerkingen Foto
Iyotetsu serie 700 2 tweeledige stellen en 4 drieledige stellen sinds 1987 omgebouwd van de voormalige Keio 5000-serie
Iyotetsu serie 610 2 tweeledige stellen sinds 1995
Iyotetsu serie 3000 10 drieledige stellen sinds 2009 omgebouwd van de voormalige Keio 3000-serie
Zie de categorie Iyo Railway van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.