Welsrijp

Welsrijp
Wjelsryp
Plaats in Nederland Vlag van Nederland
Welsrijp (Friesland)
Welsrijp
Situering
Provincie Vlag Friesland Friesland
Gemeente Vlag Waadhoeke Waadhoeke
Coördinaten 53° 10′ NB, 5° 36′ OL
Algemeen
Oppervlakte 5,95[1] km²
- land 5,83[1] km²
- water 0,11[1] km²
Inwoners
(2023-01-01) 		455[1]
(76 inw./km²)
Woning­voorraad 193 woningen[1]
Overig
Postcode 8842
Netnummer 0517
Woonplaats­code 2035
Belangrijke verkeersaders  
Foto's
Welsrijp
Welsrijp
Ursulakerk
Ursulakerk
Galemawei
Galemawei
Portaal  Portaalicoon   Nederland
Friesland

Welsrijp (officieel, Fries: Wjelsryp) is een terpdorp in de gemeente Waadhoeke, in de Nederlandse provincie Friesland. Het is gelegen ten zuidoosten van de stad Franeker. ten zuidwesten van Dronrijp en noordoosten van Tzum. Langs het dorp stroomt de Franekervaart. Het dorp wordt gekarakteriseerd door de Ursulakerk, een bedehuis uit circa 1200. Sinds 1991 is de officiële naam van het dorp het Friestalige Wjelsryp.

In 2023 telde het dorp 455 inwoners.[1]. Binnen het dorpsgebied zijn de buurtschappen Het Hooghout, Oosterend, Tjeppenboer, Westerend en een klein stukje van de buurtschap Kingmatille gelegen. De Nieuwe encyclopedie van Fryslân uit 2016 duidde ook Truurd[2] als een van de buurtschappen van Welsrijp.

Geschiedenis

[bewerken | brontekst bewerken]

Welsrijp lag oorspronkelijk bij het water en ontwikkelde zich zodoende als een vissersdorp in de Middeleeuwen. Later verschoof de plaats toen er een kerk werd gebouwd op de terp waarop het was komen te liggen. In 1148-1150 werd het dorp op een kopie van een document uit 944 vermeld als in Welsib. In de 13e eeuw werd het vermeld als Willesrijp, in 1370 als Welseryp, in 1399 als Wilsrijp en in 1644 als Wielsryp.

De plaats had lang een open karakter met de kerk als dorpskern. In de tweede helft van de twintigste eeuw is Welsrijp enigszins verdicht en uitgebreid. In november 1960 stortte een F-84F Thunderstreak straaljager van de Koninklijke Luchtmacht neer op een boerderij in het dorp, waarbij alle zes bewoners en de piloot het leven verloren.[3]

Tot de gemeentelijke herindeling van 1984 maakte Welsrijp deel uit van de gemeente Hennaarderadeel, dat toen met de gemeente Baarderadeel opging in de nieuwe gemeente Littenseradeel. Per 2018 is het dorp bij de nieuwe gemeente Waadhoeke gevoegd.

Cultuur

[bewerken | brontekst bewerken]

Het dorp kent een eigen dorpshuis: Dorpshûs Yn'e Mande Welsrijp. Al sinds 1897 kent het de Fanfarekorps Concordia. Verder heeft het dorp een gemengd koor genaamd De Lofstem en veel andere kleine verenigingen. En de dorpskrant Ut 'e Buorfinne.

Jaarlijks rond april/mei is er het muziekfestival Lûkrock.

Sport

[bewerken | brontekst bewerken]

Het dorp heeft de algemene sportvereniging S.V. Wjelsryp, touwtrekvereniging R.T.L. Wjelsryp, Gymnastiek S.M.I. en Kaatsvereniging S.M.I..

In mei is er een kortebaanwedstrijd van de harddraverij en in juli is er de Paardenmarathon.

Onderwijs

[bewerken | brontekst bewerken]

Het dorp heeft een eigen basisschool, De Grûnslach geheten en de peuteropvang Ukkepukkeplak.

  • Dorpsbeeld
    Dorpsbeeld
  • Bewoning aan de Greate Buorren
    Bewoning aan de Greate Buorren

Bevolkingsontwikkeling

[bewerken | brontekst bewerken]
Bevolkingsontwikkeling
1999200220032004201820192021
505506509501460450455

Zie ook

[bewerken | brontekst bewerken]
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie de categorie Wjelsryp van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.