Wikipedia:Actuele gebeurtenis

Actueel schrijven
Actueel schrijven

Een actuele gebeurtenis is een gebeurtenis die in het nieuws is. Het kan gaan om iets dat helemaal nieuw is, bijvoorbeeld een zware aardbeving met veel doden, om iets dat in het verleden is gebeurd, waar nieuwe ontwikkelingen zijn, bijvoorbeeld de toeslagenaffaire, of iets dat gebeurt rondom een onderwerp waarover een artikel bij Wikipedia bestaat, bijvoorbeeld het overlijden van koningin Elizabeth II.

Als het om iets zwaarwegends gaat van blijvend belang, kan dat een reden zijn om een gebeurtenis op Wikipedia een eigen artikel te geven, een bestaand artikel aan te vullen of om artikelen uit te diepen om de context van de actuele gebeurtenis op Wikipedia te verbeteren.

Een probleem kan zijn dat door overmatige media-aandacht een artikel wordt opgeblazen of onevenwichtige focus heeft over die recente gebeurtenissen. Het is schrijven zonder een historisch perspectief op lange termijn. Een nieuw artikel kan door andere bewerkers worden voordragen om te worden bediscussiëerd of het kan blijven of niet. Daarvoor moet een reden worden gegeven.

Het schrijven over actuele gebeurtenissen is een symptoom van het dynamische en het onmiddellijke redactionele proces van Wikipedia. Dat kan bijzondere positieve aspecten hebben: na enkele dagen schrijven ontstaat er al perpectief omdat er, anders dan in dagelijkse berichtgeving, alles wat is geschreven van begin af aan in een artikel wordt verwerkt. Up-to-date informatie over de laatste nieuwsgebeurtenissen komen na verloop van tijd op een basis te staan van oudere informatie. De oudste informatie kan worden bijgewerkt en uitgedund, er vindt doorlichting plaats van informatie door andere bewerkers die kunnen aanvullen, verbeteren en schrappen en zo kan er na circa twee weken al een informatiebron zijn die nieuwsmedia en geen enkele andere encyclopedie kunnen bieden.

Maar Wikipedia is geen krant en het is geen willekeurige verzameling van informatie. Artikelen dienen geschreven te worden vanuit een neutraal standpunt, met aandacht voor de betekenis op de lange termijn van de opgenomen informatie, en met het besef dat niet elk onderwerp een eigen op zichzelf staand artikel verdient.

Tips voor het schrijven over actuele gebeurtenissen bij Wikipedia

[bewerken | brontekst bewerken]

Wanneer er geschreven wordt over actuele gebeurtenissen is van belang aandacht te hebben voor de verhoudingen, evenwicht en het juiste gewicht van informatie. Zoek bronnen die de gebeurtenissen in een breder kader plaatsen zoals een journalistiek hoogwaardig weekblad of een (buitenlandse) kwaliteitskrant. Gebruik geen sociale media als bron. Probeer zakelijker te schrijven dan actuele nieuwsbronnen en neem afstand van reacties van betroffenen, politici etc. Neem niet de stijl over van de media die van uur tot uur updates geven, verzamel feiten, selecteer en publiceer dan de tekst. Bedoeling van Wikipedia is encyclopedisch te schrijven, niet journalistiek.

Neem geen speculaties op, maar feiten, beschrijf de gebeurtenis evenwichtig, zet de gebeurtenis in een bredere context en zorg aan het eind voor een of meer links naar Wikipedia artikelen die met de gebeurtenis in verband staan.

Mogelijk moet materiaal worden verplaatst, verwijderd of uitgebreid. Bepaalde artikelen kunnen worden samengevoegd of op de lijst van Te beoordelen pagina's worden geplaatst. Omgekeerd kan het nodig zijn een artikel in meerdere artikelen te splitsen om een evenwicht te bereiken dat niet gemakkelijk binnen een enkel artikel kan worden bereikt.

Overmatig gebruik van recent materiaal betekent op zichzelf niet dat een artikel moet worden geschrapt, maar het snelle en gelijktijdige voorbij gaan van gebeurtenissen kan het moeilijk maken om elk onderwerp als opmerkelijk genoeg te beoordelen voor een permanente vermelding in de encyclopedie. Een goed perspectief vereist volwassenheid, oordeel en het verstrijken van tijd.

Met een (relatief grote) gebeurtenis waarbij er nog allerlei zaken onduidelijk zijn, kan er het beste gewacht worden met het toevoegen van informatie aan Wikipedia. Wikipedia is nadrukkelijk geen nieuwswebsite en het is niet de bedoeling meteen achter recente ontwikkelingen aan te hollen. Dit is zeker het geval wanneer er nog veel onduidelijk is. Omdat de ontwikkelingen vaak snel gaan en de nieuwsberichten zich vaak snel opvolgen, is het over het algemeen beter om minstens 24 uur informatie te verzamelen voor het beginnetje wordt aangemaakt en dan weer minstens 24 uur tot enkele dagen te wachten. Verzamel informatie, redigeer en selecteer en publiceer daarna. Vergeet niet de informatie na te lopen en te redigeren die er al staat. Door te wachten krijgen de feiten de kans zich uit te kristalliseren.

Om kenbaar te maken dat het artikel over een actuele gebeurtenis gaat waarvan de feiten snel kunnen veranderen, kan er bovenaan het Nieuws-sjabloon geplaatst worden. Hiermee wordt duidelijk gemaakt dat het artikel niet volledig is en ook dat lezers voorzichtig moeten zijn als het gaat om speculaties ten aanzien van dit soort onvoorspelbare, relatief kortstondige en diepgaande ontwikkelingen. Zie aldaar voor instructies voor het gebruik van dit sjabloon.

Breaking news

[bewerken | brontekst bewerken]

Haastige spoed is zelden goed

[bewerken | brontekst bewerken]

Het is verstandig om het schrijven van een artikel over een breaking news-gebeurtenis uit te stellen totdat de betekenis van de gebeurtenis in een breder perspectief duidelijker is, aangezien vroege berichtgeving perspectief kan missen en onderhevig kan zijn aan feitelijke onjuistheden. Het kan mogelijk verstandig zijn om de actuele gebeurtenis eerst te beschrijven in een bestaand artikel over een gerelateerd onderwerp, dat later kan worden opgesplitst in een eigen artikel als de berichtgeving via betrouwbare bronnen suggereert dat de gebeurtenis op zichzelf voldoende relevant is.

Soms zijn artikelen over actuele gebeurtenissen geschreven in afwachting van hun relevantie. Deze anticipatie op mogelijke relevantie kan verkeerd zijn. Veel gebeurtenissen die door de media als belangrijk worden afgeschilderd op de dag dat ze plaatsvinden, worden al snel slechts een voetnoot. Zo werd in januari 2009 gemeld dat een man van plan was naar Washington te reizen om George W. Bush te vermoorden. Enkele dagen later werd gemeld dat hij dergelijke plannen niet had en deze gebeurtenis bleek niets meer te zijn dan een routine-arrestatie.

Artikelen over algemeen gerapporteerde grote onverwachte of ongekende gebeurtenissen, zoals de aardbeving in de Indische Oceaan in 2004 of de moord op Theo van Gogh, zullen echter vrijwel zeker consensus bereiken om te worden behouden, zelfs als ze op dezelfde dag als de gebeurtenis zijn gemaakt.

Haast je niet om artikelen te verwijderen

[bewerken | brontekst bewerken]

Artikelen over het laatste nieuws worden vaak snel genomineerd voor verwijdering. Dat is vaak begrijpelijk, omdat ze op het moment van nomineren niet voldoen aan de kwaliteitseisen die we stellen aan artikelen en bijvoorbeeld lezen als een nieuwsartikel. Echter, het feit dat een artikel gaat over een actuele gebeurtenis, maakt dat artikel nog géén nieuwsartikel. Een nieuwsartikel is in een hele andere schrijfstijl geschreven dan een artikel in een encyclopedie, ook al gaat het artikel over hetzelfde onderwerp.

Vaak zijn actuele gebeurtenissen tamelijk omvangrijk en complex, waardoor het schrijven van een goed artikel moeilijker wordt. Daardoor vraagt het tijd en volop redactionele input van verschillende gebruikers om samen tot een goed artikel te komen. Een nominatie om een artikel te laten verwijderen kan dat proces in de wielen rijden en kan de aandacht van het verbeteren van het artikel wegleiden naar de discussie. Ook leiden verwijdernominaties van artikelen over grote nieuwsartikelen zelden tot de verwijdering van het desbetreffende artikel.

Om in de gaten te houden

[bewerken | brontekst bewerken]

Artikelen over actuele gebeurtenissen dienen net als alle andere artikelen te voldoen aan zekere kwaliteitseisen. Wikipedia is een encyclopedie, een werk waarin algemene kennis uit de maatschappij verzameld wordt. Enkele aandachtspunten die bij het schrijven in ogenschouw genomen moeten worden zijn de volgende.

  • Zorg er in de eerste plaats voor dat de historische significantie van het onderwerp voldoende duidelijk is. In geval van een grote natuurramp, een grote trein- of vliegramp of een aanslag op een zeer bekend persoon, is dat doorgaans vrij snel duidelijk[1] en dan kan het onderwerp zeker beschreven worden. Voor andere onderwerpen is het van belang te wachten met het beschrijven totdat de historische significantie duidelijk is.
  • Zorg er voor dat er voldoende over een onderwerp te schrijven is. Met andere woorden, als we nog niets weten, of nog maar weinig, dan is er geen artikel te vullen. Enkel het gegeven dat een gebeurtenis plaatsgevonden heeft is onvoldoende voor een artikel. Eerst dient het onderwerp ruimschoots in andere media aan bod gekomen te zijn. Met bijvoorbeeld een vliegramp of natuurramp kan het zijn dat het bewuste gebied waar het heeft plaatsgevonden zeer moeilijk bereikbaar is, waardoor accurate en betrouwbare verslaggeving pas veel later op gang komt.
  • Een belangrijke voorwaarde is ook dat de informatie in de bronnen gestabiliseerd is. Met andere woorden, dat het duidelijk is wat de feiten zijn, doordat meerdere betrouwbare bronnen onafhankelijk van elkaar hierover schrijven. In een Wikipedia-artikel dienen namelijk alleen de algemene feiten beschreven te worden en niet de speculaties, aannames, fantasieën of complottheorieën.
  • Als men met het schrijven begint, is het belangrijk dat de artikelen in encyclopedische stijl worden geschreven. De journalistieke schrijfstijl die in kranten en veel online media terug te vinden is, past niet in Wikipedia. Met andere woorden, een artikel mag niet lezen als een nieuwsbericht en dient neutraal geschreven te zijn.

Verdere aandachtspunten die van belang zijn bij het schrijven:

  • Zorg bij de keuze van een titel dat die feitelijk en neutraal is. Een titel moet het onderwerp feitelijk beschrijven.
  • Zorg dat het artikel een duidelijke structuur heeft en gebruik daarbij kopjes. Denk daarbij allereerst aan een eventuele voorgeschiedenis, gevolgd door de daadwerkelijke gebeurtenis, daarna de directe gevolgen en de nasleep. Indien een gebeurtenis in meerdere landen plaatsgevonden heeft of uit meerdere delen bestaat, dienen die met duidelijk onderscheid van elkaar beschreven te worden.
  • Zorg voor een balans tussen de verschillende onderdelen van een artikel.
  • Betracht grote voorzichtigheid vanwege mogelijke onjuistheden in de snelle media.
  • Wikipedia is géén glazen bol: toekomstige gebeurtenissen zijn nog niet zeker totdat ze plaatsvinden. Vermijd daarom het schrijven over toekomstige gebeurtenissen en als die toch beschreven worden, beschrijf die dan als gepland.
  • Wacht met het opnemen van snel veranderende getallen, zoals het aantal doden en gewonden.
  • Wees extra voorzichtig met informatie over levende personen, zie: Wikipedia:Biografieën van levende personen. Schrijf over verdachte zolang iemand nog niet berecht is en pas over dader na iemands veroordeling.

Meehelpen met verbeteren

[bewerken | brontekst bewerken]

Op artikelen over actuele gebeurtenissen wordt het Nieuws-sjabloon geplaatst om aan te geven dat er nog een hoop kan veranderen. Dit sjabloon voegt automatische de Categorie:Actuele gebeurtenis in. Via deze categorie kan er doelgericht gewerkt worden aan het verbeteren van artikelen over actuele gebeurtenissen.