Zonaanbidder (agame)

Zonaanbidder
IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2018)
Phrynocephalus helioscopus in de Kyzylkoemwoestijn
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:Iguania (Leguaanachtigen)
Familie:Agamidae (Agamen)
Onderfamilie:Agaminae
Geslacht:Phrynocephalus (Paddenkopagamen)
Soort
Phrynocephalus helioscopus
Pallas, 1773
Verspreidingsgebied van Phrynocephalus helioscopus in het rood.
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Zonaanbidder op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

De zonaanbidder[2] (Phrynocephalus helioscopus) is een hagedis uit de familie der agamen (Agamidae).

Naam en indeling

[bewerken | brontekst bewerken]

De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd door Peter Simon Pallas in 1773.[3][3] Oorspronkelijke werd de wetenschappelijke naam Lacerta helioscopa gebruikt en later Phrynocephalus helioscopa.[4]

De soortaanduiding helioscopus betekent vrij vertaald 'zon-zoeker'.

Uiterlijke kenmerken

[bewerken | brontekst bewerken]

De soort kan een lengte van twaalf centimeter bereiken, waarbij de staart circa de helft beslaat.[5]

Verspreiding en habitat

[bewerken | brontekst bewerken]

De zonaanbidder komt voor vanaf het oosten van de Zuidelijke Kaukasus, Wolgograd en Astrachan, oostwaarts door Kazachstan tot aan het noordwesten van Mongolië en China. Komt ook voor in Centraal-Azië en het Kopet-Daggebergte in het noordoosten van Iran. De hagedis is aangetroffen in de landen Afghanistan, China, Iran, Kazachstan, Kirgizië, Mongolië, Oezbekistan, Tadzjikistan en Turkmenistan.[4] Zonaanbidders zijn waargenomen tot op hoogten van 1.500 meter boven zeeniveau.[3][5]

Zonaanbidders leven in stenige woestijnen en halfwoestijnen, waar struikgewas spaarzaam aanwezig is. Ze kunnen bijvoorbeeld waargenomen worden in droge rivierbeddingen of zandige gebieden met kiezelstenen.[6]

Beschermingsstatus

[bewerken | brontekst bewerken]

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is de beschermingsstatus 'veilig' toegewezen (Least Concern of LC).[6]

De zonaanbidder wordt vertegenwoordigd door zeven ondersoorten, die verschillen in uiterlijk en het verspreidingsgebied. Drie ondersoorten zijn pas sinds 2012 wetenschappelijk beschreven.

Naam Auteur Verspreidingsgebied
Phrynocephalus helioscopus cameranoi Bedriaga, 1907 Kazachstan
Phrynocephalus helioscopus helioscopus Pallas, 1771 De rest van het verspreidingsgebied
[Phrynocephalus helioscopus meridionalis Dunayev, Solovyeva & Poyarkov, 2012 Oezbekistan, Turkmenistan, mogelijk in Afghanistan
Phrynocephalus helioscopus saidalievi Sattorov, 1981 Oezbekistan, Tadzjikistan, Kirgizië
Phrynocephalus helioscopus sergeevi Dunayev, Solovyeva & Poyarkov, 2012 Oezbekistan
Phrynocephalus helioscopus turcomanus Dunayev, Solovyeva & Poyarkov, 2012 Turkmenistan, Iran, Afghanistan
Phrynocephalus helioscopus varius Eichwald, 1831 Kazachstan, China, Mongolië

Bronvermelding

[bewerken | brontekst bewerken]